Revizija je dozvoljena po odredbi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23) pa je Vrhovni sud ispitao presudu u pobijanom delu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku donošenja presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a tužilja-protivtužena ne konkretizuje druge bitne povrede odredaba postupka zbog kojih se revizija može izjaviti po članu 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je vlasnik nelegalno sagrađenog pomoćnog objekta površine osnove 64m², na kom je u toku 2014-2016. godine izvodila građevinske radove i rekonstruisala ga u spratni objekat, u čijem prizemlju su vešeraj, mrtvačnica i kuhinja, a na spratu apartmani. Sagrađeni objekat nalazi se površinom od 9m² na parceli broj .. KO ... čiji je suvlasnik tužilja, a površinom od 55m² na susednoj, spornoj parceli tuženih. Predmetna parcela ima površinu 60 a 00m2, nastala je deobom katastarske parcele .. KO ... površine 1ha 51a 88m², nakon što je prvotuženi BB 1989. godine ishodovao upis susvojine na teretno stečenom delu tada postojeće parcele. Pre podnošenja tužbe u ovoj parnici (08.02.2018. godine) tužilja je predlagala da otkupi sporni deo parcele radi legalizacije objekta, što su tuženi odbili zbog nesaglasnosti sa ponuđenom kupoprodajnom cenom.

Sa polazištem na ovako utvrđene činjenice, drugostepeni sud odbija tužbeni zahtev za utvrđenje prava svojine tužilje na opisanom realnom delu parcele tuženih koji se nalazi pored nelegalno sagrađene zgrade tužilje, pošto pravni prethodnici tužilje i tužilja nisu bili savesni držaoci ovog dela zemljišta, pa ne mogu steći pravo svojine po pravnom osnovu vanrednog održaja u smislu člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa. U prilog takvog zaključka je i činjenica da je ona pre parnice nudila tuženima da otkupi spornu površinu zemljišta, ali da je sporazum izostao.

Po stanovištu Vrhovnog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je odbio tužbeni zahtev za utvrđenje svojine na zemljištu površine 368m2 ( 423m2-55m2 ) pored nelegalno sagrađenog objekta, koji se površinom od 55m2 nalazi na spornoj, susednoj parceli tuženih.

Po Zakonu o osnovama svojinskopravnih odnosa ( „Službeni list SFRJ“ br. 6/80 ... „Službeni glasnik RS“ br. 115/05) državina je savesna ako držalac ne zna ili ne može znati da stvar koju drži nije njegova (član 72. stav 2); savesnost državine se pretpostavlja (član 72. stav 3); savestan držalac nepokretne stvari, na koju drugi ima pravo svojine stiče pravo svojine na tu stvar održajem protekom 20 godina (član 28. stav 4).

Tužilja je dogradnjom nelegalnog pomoćnog objekta postala vlasnik spratnog objekta, a nepobijanim delom pravnosnažne presude priznato joj je pravo svojine na zemljištu ispod objekta u svrhu legalizacije, u smislu odredbe člana 24. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa. Izgrađeni objekat se delom nalazi na parceli tužilje i ona postavljeni zahtev činjenično ne zasniva na tvrdnji da joj je sporno zemljište potrebno radi redovnog korišćenja objekta do koga ima prilaz i sa svoje parcele, već na tvrdnji da su njeni pravni prethodnici, a i ona ovo zemljište koristili zajedno sa nelegalno sagrađenim objektom. Drugostepeni sud, sa uporištem na utvrđenje o vremenu i načinu sticanja sporne parcele od strane tuženih, pravilno zaključuje da je tužilja prema svim okolnostima morala znati da parcela, koja je teretno stečena i pravno formirana nakon 1989. godine, nije njena u bilo kom delu. Pošto državini tužilje nedostaje savesnost, zbog nedostatka ovog konstitutivnog elementa, nema uslova za sticanje svojine po pravnom osnovu održaja.

Pravni prethodnik tuženog BB je 1972. godine kupio realni deo od 60a 00m2 parcele površine 1ha 51a 88m2, sporna parcela formirana u katastru 1989. godine u površini koja je bila predmet teretnog sticanja, pa tužilji nisu mogle ostati nepoznate njene granice, odnosno površina i način prostiranja, jer su ovi podaci bili javno dostupni. Činjenica da se tuženi nisu protivili rekonstrukciji nelegalnog pomoćnog objekta tužilje u stambeno-poslovni objekat 2014. – 2016. godine, nije dovoljna za zaključak da je tužilja bila savesni držalac i spornog susednog zemljišta pored objekta, pošto se objakat delom nalazi na parceli u njenom vlasništvu. Naprotiv, po članu 32. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa isključena je mogućnost sticanja svojine na nepokretnoj stvari okupacijom - stupanjem u posed tuđe stvari sa namerom prisvajanja svojine.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković