Vrhovni sud je ispitao pobijano rešenje u smislu člana 408. u vezi člana 420. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23-drugi zakon) i u vezi člana 27. stav 2. i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 25/82, 48/88 i „Službeni glasnik RS“, br. 46/95... 106/15) i utvrdio da revizija protivnika predlagača nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, predlagaču je eksproprisano zemljište na osnovu rešenja Gradske opštine Palilula – Uprave opštine – Odeljenja za imovinske poslove broj ...-.../...-...-... od 29.05.2012. godine. U rešenju je naznačeno da se ekspropriše zemljište označeno kao kat. parc. .../... površine 8257m², kat. parc. .../.. površine 3511m² upisane u ln. br. ... KO ... vlasnika sada pok. BB čiji je zakonski naslednik predlagač AA iz ... . Parcele su prenete u javnu svojinu Grada Beograda za potrebe Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP radi izgradnje saobraćajnice severna tangenta od saobraćajnice T6 do Pančevačkog puta – svektor 2, deonica Zrenjaninskog puta 24.1 do Pančevačkog puta M1.9 a na osnovu plana detaljne regulacije i rešenja Vlade Republike Srbije 05 broj 465-7835/2011 od 20.10.2011. godine. Između predlagača i protivnika predlagača nije postignut dogovor o utvrđivanju naknade za eksproprisano zemljište. Predlagaču je dosuđen iznos naknade za eksproprisano građevinsko zemljište u visini određenog nalazom veštaka građevinske struke.

Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju, prvostepeni sud je usvojio predlog predlagača primenom odredbi člana 42. st. 1. i 2. i člana 52. stav 4. Zakona o eksproprijaciji kao i primenom člana 132. i člana 137. st. 1. i 2. Zakona o vanparničnom postupku. Zaključio je da je to sada gradsko građevinsko zemljište i prema nalazu veštaka pravilno je opredeljena visina iznosa, a veštak je primenio odgovarajuće kriterijume za utvrđivanje visine naknade za eksproprisane nepokretnosti. Procena Poreske uprave nije realno održavala visinu vrednosti zemljišta (320 dinara po m2) jer je ista bila preniska, a naznačena uprava je zemljište tretirala kao poljoprivredno što nije bilo prihvatljivo.

Drugostepeni sud je u svemu prihvatio pravnu argumentaciju prvostepenog suda nalazeći da se u ovom slučaju ne može prihvatiti stav protivnika predlagača da se ovde radi o poljoprivrednom zemljištu koje je bilo pre donošenja planskog dokumenta 2010. godine. Planom detaljne regulacije i rešenja Vlade Republike Srbije naznačenim dokumentima namena zemljišta je promenjena u građevinsko zemljište radi izgradnje državnog puta – saobraćajnice Severna tangenta T6. Stoga nije bilo smetnji da se visina naknade opredeli prema nalazu veštaka shodno članu 41. i 42. Zakona o eksproprijaciji.

Po oceni Vrhovnog suda, odluke nižestepenih sudova zasnovane su na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 11. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br. 72/09...83/18) je propisano da su planski dokumenti prostorni i urbanistički planovi, a da su prostorni planovi pored ostalog i prostorni plan područja posebne namene. U članu 2. isto zakona namena zemljišta je definisana kao način korišćenja zemljišta određen planskim dokumentom. Planom detaljne regulacije iz 2010. godine izvršena je prenamena zemljišta u gradsko građevinsko zemljište radi izgradnje saobraćajnice Severna tangenta T-6. Od strane Opštine Palilula, Odeljenja za imovinsko-pravne poslove izvršena je eksproprijacija katastarskih parcela za potrebe Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda, a na osnovu Plana detaljne regulacije i rešenja Vlade Republike Srbije, što znači da su u vreme eksproprijacije parcele već promenile status u građevinsko zemljište.

Sledom izloženog, a imajući u vidu da je odredbom člana 82. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br. 72/09...83/18) građevinsko zemljište definisano kao zemljište koje je određeno zakonom ili planskim dokumentom za izgradnju i korišćenje objekata, navedeno zemljište je po sili zakona postalo građevinsko zemljište. Stupanjem na snagu planskog dokumenta kojim je promenjena namena zemljišta u građevinsko zemljište, vlasnici tog zemljišta stiču prava i obaveze propisane ovim zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu zakona, bez obzira na činjenicu da li je organ nadležan za upis na nepokretnostima i pravima na njima nije sproveo promenu u javnoj knjizi o evidenciji nepokretnosti i prava (član 83. stav 2). U pogledu promene statusa zemljišta u katastru (osim obaveze donosioca planskog dokumenta) i nadležni organ uprave su bili dužni da u smislu člana 117. stav 1. Zakona o državnom premeru i katastru („Sl. glasnik RS“, br. 72/2009...27/2018) podnesu zahtev (u roku od 30 dana od nastanka promene) za sprovođenje promene službi za katatstar nepokretnosti.

Dalje, iz sadržine odredaba članova 41. i 42. Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik RS", br. 53/95...106/16) proizlazi da zadatak Poreske uprave nije da određuje tržišnu vrednost eksproprisane nepokretnosti, već da vrši njenu procenu, a ukoliko se ne postigne sporazum o naknadi, jedino je sud nadležan da odredi naknadu za eksproprisanu nepokretnost i da se visina tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti može utvrditi na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, koji prilikom utvrđivanja uzima u obzir sve relevantne parametre. U ovom vanparničnom postupku sud je upravo u skladu sa pomenutim zakonskim odredbama, predlagaču odredio naknadu za eksproprisanu nepokretnost na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, koji je izlazio na lice mesta i primenio sve odgovarajuće kriterijume neophodne za utvrđivanje visine naknade za eksproprisanu nepokretnost, i to položaj parcela, njihov status, položaj u odnosu na infrastrukturne objekte i sve ostale parametre, budući da se radi o gradskom građevinskom zemljištu opremljenom odgovarajućom infrastrukturom.

Iz iznetih razloga, Vrhovni sud je, na osnovu člana 414. stava 1. ZPP u vezi člana 420. ZPP i odredbe člana 30. stav 2. ZVP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić