U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Dragane Marinković i Vladislave Milićević, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., kao pravnog sledbenika BB, bivše iz ..., čiji je punomoćnik Gordana Mihailović, advokat iz ..., protiv tužene VV iz ..., čiji je punomoćnik Katarina Vulović, advokat iz ..., radi utvrđenja ništavosti ugovora o poklonu, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 9357/19 od 08.09.2021. godine, ispravljenoj rešenjem istog suda Gž 9357/19 od 15.10.2021. godine, u sednici održanoj dana 01.02.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 9357/19 od 08.09.2021. godine, ispravljene rešenjem istog suda Gž 9357/19 od 15.10.2021. godine, u potvrđujućem delu (stav prvi izreke).

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Drugog osnovnog suda u Beogradu P 5430/16 od 06.09.2019. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilje i utvrđeno da su roditelji tužilje, pok. GG, bivši iz ..., i pok. BB, bivša iz ..., za vreme trajanja njihove bračne zajednice zajedničkim radom stekli pravo zajedničke svojine na imovini koju predstavlja poslovni prostor za koji nije utvrđena delatnost – lokali broj ..., ..., ... i ... od 181 m2, broj posebnog dela ..., u ... broj ..., u prizemlju objekta broj 1, na kat. parceli .../... KO ..., list nepokretnosti ..., što je tužena dužna da prizna i trpi. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužilji preda u posed, oslobođen od lica i stvari, navedeni poslovni prostor. Stavom trećim izreke, odbijen je predlog tužene da sud prekine postupak u ovoj pravnoj stvari do pravnosnažnog okončanja postupka koji se vodi pred Drugim osnovnim sudom u Beogradu u predmetu P 25058/12. Stavom četvrtim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 388.310,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 9357/19 od 08.09.2021. godine, ispravljenoj rešenjem istog suda Gž 9357/19 od 15.10.2021. godine, stavom prvim izreke odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom izreke. Stavom drugim izreke, ukinuta je prvostepena presuda u stavovima drugom, trećem i četvrtom izreke i predmet u tom delu vraćen prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

Protiv navedene pravnosnažne presude u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilja je podnela odgovor na reviziju tužene.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11...18/20) koji se u ovom parničnom postupku primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. istog zakona, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužene nije osnovana.

Donošenjem pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, pa ni bitne povrede iz člana 374. stav 1. ZPP, na koje se neosnovano ukazuje u reviziji kojima se ponavljaju navodi koji su isticani u žalbi protiv prvostepene presude, koje je drugostepeni sud pravilno ocenio kao neosnovane i za tu ocenu dao jasne i dovoljne razloge, koje ovaj sud u svemu prihvata.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, roditelji tužilje GG i BB su bili u braku od 13.01.1957. godine do 25.10.2005. godine (kada je otac tužilje preminuo). Živeli su i radili u ... od šezdesetih godina prošlog veka i dobro zarađivali (otac tužilje obavljajući različite poslove, a majka tužilje radeći kao ...). Ostvarili su i ... državljanstvo, između ostalog, po osnovu prijavljenog zajedničkog prebivališta u toj zemlji (... na ...), na adresi ... ... (otac tužilje od 1989. godine do 2005. godine, a majka tužilje od 1981. godine do 2004. godine). Pored toga, ostvarivali su zajedno prava iz zdravstvenog osiguranja. Poresku obavezu su izmirivali shodno svom bračnom statusu. Otac tužilje je tokom boravaka u ... živeo u domaćinstvu sa majkom tužilje (na adresi na kojoj su bili prijavljeni), dok su u Srbiji imali različita prijavljena prebivališta. Otac tužlje je bio u dugogodišnjoj emotivnoj vezi sa tuženom (sa kojom je živeo tokom boravaka u ...). Tokom trajanja zajednice života roditelja tužilje, sredstvima stečenim radom, na ime njenog oca kupljen je od prodavca „... – ...“ DD predmetni poslovni prostor (bliže opisan u stavu prvom izreke drugostepene odluke) za ugovorenu cenu od 4.214.350,00 dinara, sa ugovorenim rokom izgradnje 30.04.1991. godine (ugovor o kupoprodaji zaključen 03.09.1990. godine). Pored toga, po međusobnom sporazumu, roditelji tužilje su vršili zajednička ulaganja (ugovor o investiranju iz 1998. godine i pretvaranju poslovnog prostora u operacioni centar u kojem su oboje označeni kao investitori). Ugovorom o poklonu overenim pod Ov .../... (čiji datum zaključenja nije čitljiv) GG je predmetni poslovni prostor (koji čini jednu celinu sastavljenu od četiri lokala), poklonio tuženoj, kao svoju vanknjižnu svojinu. Za zaključenje ovog ugovora nije imao saglasnost supruge.

Rešenjem Drugog opštinskog suda u Beogradu O 2723/06 od 13.09.2006. godine, dopunjenim rešenjem istog suda O 2047/06 od 26.07.2006. godine, raspravljana je zaostavština pok. GG i za naslednike oglašeni supruga BB i ćerka AA sa udelima od po 1/2 idealna dela, a kao naknadno pronađena imovina ostavioca, između ostalog je navedeno pravo svojine na lokalima br. ..., ..., ... i ... od 181 m2, broj poslovnog dela ..., u ... broj ... u prizemlju objekta broj 1, na kat. parceli .../... KO ... . Na osnovu navedenog rešenja, njegova supruga i ćerka uknjižile su se kao vlasnice predmetnih lokala u katastru nepokretnosti sa udelima 1/2 dela. U toku postupka, prvobitna tužilja BB je preminula (20.08.2014. godine). Pravnosnažnim rešenjem o nasleđivanju Osnovnog suda u Novom Sadu O 5057/14 od 21.01.2015. godine, njena ćerka AA oglašena je za jedinog zakonskog naslednika i pravnog sledbenika.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da predmetni lokali predstavljaju zajedničku imovinu supružnika GG i BB, roditelja tužilje, stečenu tokom trajanja njihove zajednice života u braku na osnovu odredbe člana 171. stav 1. Porodičnog zakona („Službeni glasnik RS“, broj 18/05 ... 6/15), koja je započela zaključenjem njihovog braka, a prestala smrću jednog od supružnika, te da je vođenje odvojenih života, bez prekida ekonomske zajednice, bio rezultat njihovog sporazuma, jer su oni i dalje, po međusobnom sporazumu, vršili zajednička ulaganja (što potvrđuje ugovor o investiranju iz 1998. godine i pretvaranja poslovnog prostora u operacioni centar u kojem se kao investitori navedeni bračni par ...), ostvarili pravo na državljanstvo ..., između ostalog, i po osnovu prijavljenog zajedničkog mesta stanovanja u toj zemlji, ostvarivali prava iz zdravstvenog osiguranja, izmirivali poreske obaveze shodno svom bračnom statusu, što ukazuje da je postojala zajednica života kakvu ima u vidu navedena zakonska odredba.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilna je odluka nižestepenih sudova da su predmetni lokali stečeni tokom trajanja bračne zajednice roditelja tužilje, sada pok. GG i pok. BB, njihovim zajedničkim radom te da predstavljaju njihovu zajedničku svojinu shodno odredbi člana 171. stav 1. Porodičnog zakona.

Odredbom člana 171. stav 1. Porodičnog zakona („Službeni glasnik RS“, broj 18/05 ... 6/15) kojim je propisano da imovina koju su supružnici stekli radom u toku trajanja zajednice života u braku predstavlja njihovu zajedničku imovinu.

Između roditelja tužilje je od zasnivanja njihovog braka 1957.godine pa do smrti jednog od njih 2005.godine postojala zajednica života i rada u ... gde je bio centar njihovog porodičnog života, uključujući i njihovu kćerku (gde su imali zajedničko domaćinstvo, prijavljeno prebivalište na istoj adresi i gde su ostvarili državljanstvo, radili i sticali prihode, ostvarivali prava iz zdravstvenog osiguranja, plaćali porez, vršili ulaganja), tokom koje su njihovim zajedničkim radom stečeni predmetni lokali (1991.godine) zbog čega ona predstavlja njihovu zajedničku imovinu.

Neosnovani su navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava jer su prilikom odlučivanja nižestepeni sudovi pravilno ocenili da činjenica postojanja emotivne veze oca tužilje sa tuženom i njihov život u istoj nepokretnosti u ... ne predstavlja smetnju za njegov bračni život sa suprugom sa kojom je u ... živeo u istom domaćinstvu i imao ekonomsku zajednicu. U tom smislu su bez uticaja revizijski navodi o tome da nije dokazano postojanje zajednice života i rada roditelja tužilje u vreme sticanja predmetnih nepokretnosti, jer je teret dokazivanja suprotnog bio na tuženoj.

Nisu osnovani revizijski navodi da su nižestepeni sudovi postupali po nedozvoljenoj tužbi jer se tužbenim zahtevom ne traži utvrđenja prava svojine tužilje, već utvrđenje činjenica vezano za treća lica – roditelje tužilje. Osim toga, nisu osnovani ni revizijski navodi da za isticanje takvog zahtev tužilja nema aktivnu legitimaciju, jer je tužbeni zahtev o kojem je odlučeno nižestepenim presudama postavila prethodna tužilja, nakon čije smrti je tužilja kao njena kćerka nastavila postupak u ovoj pravnoj stvari.

Imajući u vidu izneto, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić