Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 402/2020 od 09.12.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijene su kao neosnovane žalbe tuženih i potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom, drugom, trećem i šestom izreke i rešenje istog suda P2 31/19 od 06.11.2020. godine. Stavom drugim izreke, prvostepena presuda ukinuta je u stavu četvrtom i petom izreke i odbačena tužba u delu u kom je tražio da se odredi prebivalište maloletnog VV na adresi prebivališta oca deteta u ulici ... i maloletnog GG na adresi prebivališta majke deteta u ulici ... Stavom trećim izreke, prvostepena presuda preinačena je u delu odluke o troškovima postupka iz stava devetog izreke, tako što je obavezana tužena BB da tužiocu na ime troškova postupka plati 93.562,50 dinara. Stavom četvrtim izreke, odbijen je zahtev tuženih za naknadu troškova drugostepenog postupka, kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi BB i maloletni GG blagovremeno su izjavili reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, ... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija nije osnovana protiv drugostepene odluke sadržane u stavu prvom izreke u delu u kome je potvrđena prvostepena presuda u stavu drugom i šestom izreke i stavu trećem izreke, dok u preostalom delu revizija tužene BB nije dozvoljena.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Suprotno navodima revizije revizijski sud smatra da pred drugostepenim sudom nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Opštinskog suda u Negotinu P 208/09 od 30.04.2009. godine razveden je brak tužioca i tužene BB, zajednička maloletna deca stranaka, maloletni VV rođen ...2003. godine i maloletni GG rođen ...2006. godine poverena su tuženoj BB, na samostalno vršenje roditeljskog prava, uređen je način održavanja ličnih odnosa između oca i maloletne dece i obavezan je otac da na ime svog dela doprinosa u izdržavanju maloletne dece plaća mesečno po 9.000,00 dinara za svako dete počev od 17.03.2009. godine pa ubuduće. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Negotinu P2 509/12 od 06.09.2013. godine promenjena je visina izdržavanja i obavezan je tužilac da na ime izdržavanja svoje maloletne dece VV i GG plaća mesečno po 12.000,00 dinara, počev od 25.12.2012. godine pa ubuduće. Pravnosnažnom presudom Opštinskog suda u Negotinu P2 207/14 od 09.11.2016. godine, promenjen je način održavanja ličnih odnosa tužioca i maloletne dece. Maloletni VV učenik je ... godine srednje ... škole i od aprila 2018. godine, po sopstvenoj želji prešao je da živi kod oca. Maloletni GG je učenik ... razreda osnovne škole, živi sa majkom. Potrebe maloletnog VV utvrđene su u mesečnom iznosu od 28.000,00 dinara, a potrebe maloletnog GG u iznosu od 26.000,00 dinara. Tužilac se bavi ..., ostvaruje mesečnu zaradu od oko 45.000,00 dinara, stanuje u kući koju je nasledio iza smrti svoje majke i nema drugih obaveza izdržavanja. Tužena BB zaposlena je kao ... u ... „...“ gde ostvaruje mesečnu zaradu od oko 42.000,00 dinara, stambeno je obezbeđena kao vlasnik stana površine od oko 70 m2, nema drugih obaveza izdržavanja. U periodu od aprila 2018. godine, kada je maloletni VV prešao da živi kod oca, tužilac je u potpunosti izdržavao maloletnog VV, dok je tužena u potpunosti izdržavala maloletnog GG. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Negotinu K 618/13 od 24.03.2014. godine i K 151/1 od 17.11.2017. godine, tužilac je osuđen zbog izvršenja krivičnog dela nasilje u porodici 06.09.2012. godine i 09.06.2013. godine prema tuženoj BB. Prema nalazu i mišljenju Centra za socijalni rad u Negotinu u najboljem interesu maloletnog VV je da bude poveren ocu na samostalno vršenje roditeljskog prava i predložio model viđanja maloletnog VV sa majkom i maloletnog GG sa ocem, po kome bi maloletni VV neparne vikende provodio kod majke, a maloletni GG parne vikende kod oca, kako ne bi došlo do prekida kontakta između braće, na način bliže određen u tom predlogu.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja pravilno su nižestepeni sudovi odlučili kada su uredili način održavanja ličnih odnosa tužioca sa maloletnim detetom GG na način bliže određen u prvostepenoj presudi, pravilnom primenom člana 61. Porodičnog zakona. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, određeni način viđanja oca i maloletnog deteta GG je optimalan, imajući u vidu uzrast maloletnog deteta, a naročito imajući u vidu da je maloletni VV prešao da živi kod oca i da je poveren ocu na samostalno vršenje roditeljskog prava, pri tome vodeći računa da između dece, koja odvojeno žive, ne dođe do prekida kontakta, a u svemu u skladu sa predloženim modelom Centra za socijalni rad u Negotinu. Osim toga, revizijom se posebno ne osporava način uređenja održavanja ličnih odnosa tužioca sa maloletnim detetom GG.

Suprotno navodima revizije, a kod utvrđenog da je maloletni VV prešao da živi kod oca i da je poveren ocu na samostalno vršenje roditeljskog prava, a da je prethodnom odlukom maloletni GG poveren majci na samostalno vršenje roditeljskog prava, pravilno su odlučili nižestepeni sudovi kada su obavezali tuženu BB da kompletno izdržava maloletnog GG, a tužilac da kompletno izdržava maloletnog VV, počev od 01.07.2018. godine pa ubuduće, dok za to postoje zakonski uslovi pravilnom primenom člana 154. i 160. Porodičnog zakona.

Prema odredbi člana 67. Porodičnog zakona pravo je, ali i dužnost roditelja da se staraju o deci, dok prema članu 154. i 160. stav 1. istog zakona dete ima pravo na izdržavanje od oba roditelja. Visina izdržavanja određuje se prema potrebama deteta, kao poverioca izdržavanja kako je to propisano članom 160. stav 2. istog zakona, dok mogućnosti roditelja, kao dužnika izdržavanja zavise od njegovih prihoda, mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade, njegovih ličnih potreba, ali i obaveza izdržavanja drugih lica i drugih okolnosti od značaja za izdržavanje kako je to propisano članom 160. stav 3. istog zakona. Imajući u vidu utvrđene potrebe maloletne dece i imovinske prilike njihovih roditelja, odnosno da su potrebe maloletne dece približno iste visine, kao i mogućnosti roditelja, to je pravilna odluka nižestepenih sudova da svako od roditelja izdržava dete koje mu je povereno na samostalno vršenje roditeljskog prava.

Stoga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava kod donošenja odluke o izdržavanju, a bez uticaja su navodi revizije da je VV u međuvremenu postao punoletan, s obzirom da je VV postao punoletan nakon pravnosnažnosti odluke o vršenju roditeljskog prava i izdržavanju, te su stoga pravilno nižestepeni sudovi pravilno ceneći potrebe maloletne dece i mogućnosti roditelja zaključili da je za sada dovoljno odrediti da svako od roditelja kome je povereno zajedničko maloletno dete izdržava dete koje mu je povereno. Međutim, to ne znači da ukoliko se promene okolnosti da se ne može ponovo odrediti da tužilac doprinosi u izdržavanju maloletnog deteta GG.

Stoga su ocenjeni kao neosnovani navodi revizije, sa kojih razloga je odlučeno primenom člana 414. stav 1. ZPP, kao u stavu prvom izreke.

Revizija tužene BB nije dozvoljena protiv odluke o vršenju roditeljskog prava u odnosu na VV, s obzirom da je VV nakon pravnosnažnosti prvostepene presude kojom je poveren na samostalno vršenje roditeljskog prava ocu, ovde tužiocu, postao punoletan ...2021. godine, sa kojih razloga je revizija izjavljena od strane neovlašćenog lica i sa kojih razloga je na osnovu člana 413. ZPP odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić