Rev 1361/2015 pravo zakupa na neodređeno vreme na stanu

Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 1361/2015
21.01.2016. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Lidije Đukić i Božidara Vujičića, članova veća, u parnici tužilje M.V. iz B., čiji je punomoćnik B.B., advokat iz B., protiv tužene Opštine Savski Venac, koju zastupa Opštinski javni pravobranilac, radi utvrđenja prava zakupa po tužbi i po protivtužbi tužene Opštine Savski Venac protiv tužilje M.V., radi iseljenja, odlučujući o reviziji tužilje M.V., izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 7118/13 od 29.12.2014. godine, u sednici održanoj 21.01.2016. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje M.V. izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 7118/13 od 29.12.2014. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 57477/2010 od 10.05.2013. godine, stavom prvim izreke odbijen je tužbeni zahtev tužilje – protivtužene M.V. kojim je tražila da se utvrdi da ima pravo zakupa na neodređeno vreme na stanu broj ... na ... spratu u ulici ... u B., što je tužena Opština Savski Venac dužna da prizna i da trpi, kao neosnovan; stavom drugim izreke usvojen je protivtužbeni zahtev tužene – protivtužilje Opštine Savski Venac i obavezana tužilja – protivtužena M.V. da se sa svim licima i stvarima iseli iz stana broj ... na ... spratu zgrade ... u ulici .... u B. i preda ga tuženoj – protivtužilji oslobođenog od lica i stvari na slobodno korišćenje i raspolaganje; stavom trećim izreke obavezana je tužilja – protivtužena M.V. da tuženoj – protivtužilji Opštini Savski Venac, na ime naknade troškova parničnog postupka plati 199.000,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 7118/13 od 29.12.2014. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 57477/2010 od 10.05.2013. godine.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu tužilja M.V. je izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 399. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, broj 125/04 i 111/09), na čiju primenu upućuje član 506. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, broj 72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužilje nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. Zakona o parničnom postupku, na koju se u revizijskom postupku pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se neosnovano ukazuje na bitnu povredu iz člana 361. stav 2. tačka 12. ZPP, jer prvostepena presuda sadrži razloge o bitnim činjenicama, a drugostepena presuda razloge o svim žalbenim navodima od odlučnog značaja. Razlozi koje su nižestepeni sudovi dali za svoje odluke nisu nejasni i međusobno protivrečni.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Komisije za nacionalizaciju od 23.02.1962. godine izuzet je od nacionalizacije u nacionalizovanoj zgradi u ulici ... broj ... u B. i ostavljen u svojinu A.S. iz B., jedan trosoban stan koji se nalazi levo od stepeništa. Nosilac stanarskog prava na stanu u ulici ... broj ... bila je V.S., na osnovu ugovora od 23.10.1972. godine, zaključenog između Gradskog stambenog preduzeća s jedne strane i V.S., kao nosioca stanarskog prava sa druge strane, uz saglasnost S.-K.A.. Kao član porodičnog domaćinstva nosioca stanarskog prava bio je upisan N.V., sin V.S.. N.V. imao je prijavljeno prebivalište na adresi spornog stana u ulici ... broj ... od 13.10.1955. godine do 26.06.1962. godine, kada se odjavio za R., te ponovo od 04.11.1963. godine do 02.11.1967. godine, kada se odjavio za R. i od 02.04.1970. godine do 21.01.1971. godine, kada se odjavio za R., gde je živeo sa svojom porodicom, jer je 19.08.1972. godine zaključio brak sa M.R., koji je razveden 15.12.1983. godine. N.V. je ponovo prijavio prebivalište u spornom stanu 18.07.1986. godine. Nosilac stanarskog prava V.S., preminula je 03.07.1995. godine. Tužilja M.V. je zaključila brak sa N.V. 13.09.1997. godine, a N.V. je preminuo 01.10.1997. godine. Tužilja je 12.10.1981. godine dobila na korišćenje stan u Beogradu u ulici ... broj ..., koji je otkupila 30.12.1991. godine. Ovaj stan tužilja je otuđila ugovorom o poklonu u korist ćerke M.K., koji je overen 19.03.1998. godine. Tužilja je kao član porodičnog domaćinstva sa svoje dve ćerke M. i A. K., upisana i u ugovor o korišćenju stana od 06.04.1989. godine, na stanu njenih roditelja u ulici … broj ... u B.. Tužena Opština Savski Venac je nosilac prava korišćenja na spornom stanu u ulici ... broj ..., na osnovu rešenja Trećeg opštinskog suda u Beogradu O 405/98 od 30.08.2000. godine, s obzirom da je vlasnik stana A.S. preminula i nije imala zakonske naslednike.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su odbili tužbeni zahtev tužilje M.V. za utvrđenje prava zakupa na spornom stanu i usvojili protivtužbeni zahtev tužene Opštine Savski Venac za iseljenje tužilje iz spornog stana.

Naime, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da je za razrešenje ovog spornog odnosa merodavno pravo sadržano u Zakonu o stambenim odnosima („Sl. glasnik SRS“, broj 29/73), Zakonu o stambenim odnosima – prečišćen tekst („Sl. glasnik SRS“, broj 9/85) i Zakonu o stanovanju („Sl. glasnik RS“, broj 50/92...49/95).

Odredbom člana 91. Zakona o stambenim odnosima („Sl. glasnik SRS“, broj 29/73) propisano je da postojeći ugovori o korišćenju stana zaključeni do dana stupanja na snagu ovog zakona, a u skladu sa ranije važećim propisima, kao i postojeći podstanarski odnosi punovažno zasnovani pre dana stupanja na snagu ovog zakona, ostaju na snazi, ali će se na prava i obaveze koje proističu iz tih ugovora i odnosa primenjivati odredbe ovog zakona. Odredbom člana 9. navedenog zakona propisano je da se korisnikom stana u smislu ovog zakona smatraju: nosilac stanarskog prava i članovi njegovog porodičnog domaćinstva koji zajedno sa njim stanuju, kao i lica koja su prestala da budu članovi tog domaćinstva, a ostala su u istom stanu.

N.V. je 21.01.1971. godine, kada se odjavio za R., gde je živeo sa svojom porodicom, izgubio svojstvo člana porodičnog domaćinstva V.S., nosioca stanarskog prava na spornom stanu. Okolnost da je N.V. 18.07.1986. godine ponovo prijavio prebivalište na adresu B., ... ..., gde je živeo do 01.10.1997. godine, kada je preminuo, ne znači da je stekao status člana porodičnog domaćinstva nosioca stanarskog prava u smislu člana 9. Zakona o stambenim odnosima – prečišćen tekst („Sl. glasnik SRS“, broj 9/85), koji je tada bio na snazi, jer takva mogućnost nije bila predviđena tim zakonom.

Nosilac stanarskog prava na spornom stanu V.S., preminula je 03.07.1995. godine i u vreme njene smrti na snazi je bio Zakon o stanovanju („Sl. glasnik RS“, broj 50/92...49/95).

Odredbom člana 34. stav 1. Zakona o stanovanju propisano je da u slučaju smrti zakupca ili njegovog iseljenja iz stana, zakupac na tom stanu postaje član porodičnog domaćinstva koji je nastavio da koristi taj stan, po sledećem redosledu: bračni drug, dete rođeno u braku, van braka, usvojeno i pastorče. Ako u stanu nije ostao niko od ovih članova porodičnog domaćinstva, zakupac postaje roditelj zakupca, roditelj njegovog bračnog druga ili lice koje je zakupac dužan po Zakonu da izdržava, ako je stanovao u tom stanu i nema rešenu stambenu potrebu, a stavom 2. propisano je da ako posle smrti zakupca ili njegovog iseljenja iz stana nije ostalo nijedno lice iz stava 1. ovog člana, zakupac postaje lice koje je prestalo da bude član porodičnog domaćinstva ili lice koje je bilo član porodičnog domaćinstva ranijeg zakupca stana, ali je nastavilo da koristi stan i ako nema na drugi način rešenu stambenu potrebu.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, kako je pok. N.V. izgubio status člana porodičnog domaćinstva majke V.S., koja je bila nosilac stanarskog prava na spornom stanu, to on posle njene smrti 03.07.1995. godine, nije mogao da nastavi sa korišćenjem stana kao član porodičnog domaćinstva preminulog zakupca u smislu člana 34. Zakona o stanovanju. Naime, za ispunjenost uslova za sticanje prava zakupa na neodređeno vreme primenom člana 34. stav 2. Zakona o stanovanju, posle smrti ili iseljenja zakupca stana, relevantne su okolnosti postojeće u pogledu statusa lica koje traži pravo zakupa. U konkretnom slučaju pok. N.V. nakon smrti svoje majke V.S. nije stekao pravo nosioca zakupa spornog stana, pa to pravo ne može steći ni tužilja posle njegove smrti. Osim toga, tužilja je imala rešenu stambenu potrebu obzirom da je bila vlasnik stana u B., u ulici K. broj ..., koji je otuđila besteretnim pravnim poslom u korist ćerke M.K. – ugovorom o poklonu, overenim 19.03.1998. godine i koji od tada proizvodi pravno dejstvo. Stoga su nižestepeni sudovi pravilno zaključili da je neosnovan zahtev tužilje za sticanje prava zakupa na neodređeno vreme na spornom stanu, jer za to nisu ispunjeni uslovi propisani članom 34. Zakona o stanovanju.

Tužilja sporni stan koristi bez pravnog osnova, a kako je korisnik ovog stana u državnoj svojini tužena Opština Savski Venac, to je tužilja u obavezi da se iseli iz stana u skladu sa odredbom člana 37. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa.

Imajući u vidu navedeno neosnovani su revizijski navodi da je pobijanom presudom pogrešno primenjeno materijalno pravo.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci na osnovu člana 405. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Popović,s.r.

Preuzmite dokument u PDF formatu