.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 13954/2022
13.09.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužilaca AA iz ... i BB iz ..., kao pravnih sledbenika sada pokojnog VV bivšeg iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Tatjana Hadži Lazarević, advokat iz ..., protiv tužene „Eurobanka“ AD Beograd, čiji je punomoćnik Svetlana Anđelković – Milošević, advokat iz ..., radi utvrđenja nedopustivosti izvršenja, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1887/21 od 23.03.2022. godine, u sednici veća održanoj 13.09.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana revizija tužilje izjavljena protiv preinačujućeg dela presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1887/21 od 23.03.2022. godine.
ODBIJA SE zahtev tužilaca za naknadu troškova za sastav odgovora na reviziju.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Drugog osnovnog suda u Beogradu P 1959/19 od 19.10.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužilaca kojim su tražili da se izvršenje dozvoljeno rešenjem o izvršenju Prvog osnovnog suda u Beogradu Iv br 102338/10 do 22.07.2010. godine, i zaključkom o sprovođenju izvršenja izvršitelja Mirjane Dimitrijević I Iv 14/2016 od 15.01.2016. godine, proglasi nedopuštenim na 1/2 dela nepokretnosti – dvosobnom stanu broj .. u Ul. ... broj .., u Beogradu površine 53 m2, građevinske površine 56 m2, na petom spratu, na katastarskoj parceli .., upisanom u list nepokretnosti broj .. KO ..., na kom delu je pok. VV suvlasnik, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, odbijen je predlog za određivanje privremene mere kojim je traženo da se radi obezbeđenja potraživanja sada pok. tužioca VV zabrani iseljenje i predaje nepokretnosti – stana .., u zgradi broj .. u ulici ..., kat. parcela broj .. upisana u LN ..KO ..., kupcu „Bester“ DOO Beograd koja je određena zaključkom javnog izvršitelja IIv 14/16 od 19.06.2017. godine, a do pravnosnažnog okončanja tog spora. Stavom trećim izreke, obavezani su tužioci da tuženom solidarno naknade troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 188.250,00 dinara u roku od 8 dana od dana prijema pismenog otpravka presude.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 1887/21 od 23.03.2022. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je presuda Drugog osnovnog suda u Beogradu P 1959/19 od 29.10.2020. godine u stavu drugom izreke i u ovom delu žalba tužilaca odbijena kao neosnovana. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Drugog osnovnog suda u Beogradu P 1959/19 od 29.10.2020. godine u stavu prvom izreke, tako što je proglašeno nedopuštenim izvršenje dozvoljeno rešenjem o izvršenju Prvog osnovnog suda u Beogradu I br 1020338/10 od 02.07.2010. godine i zaključkom o sprovođenju izvršenja izvršitelja Mirjane Dimitrijević IIv 14/2016 od 15.01.2016. godine, na 1/2 dela nepokretnosti, dvosobnom stanu broj .. u ulici ... broj .. u Beogradu, površine 53 m2, građevinske površine 56 m2, na petom spratu, na kat.parceli .., upisanom u list nepokretnosti broj .. KO ..., na kom delu je pok. VV suvlasnik. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu trećem izreke presude Drugog osnovnog suda u Beogradu P 1959/19 od 29.10.2020. godine, tako što je obavezana tužena da tužiocima kao pravnim sledbenicima sada pok. VV naknadi troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 351.100,00 dinara u roku od 15 dana. Stavom četvrtim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugostepenom stepenu u odnosu na preinačujući deo, tužena je blagovremeno izjavila reviziju iz svih zakonskih razloga.
Tužioci su dostavili odgovor na reviziju.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija tužene nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se posebno ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, ugovorom od 24.11.1981. godine o udruživanju sredstava za obezbeđenje stana radnika zaključenih između IŠK RO Savremena administracija (čiji je radnik AA) i Centra za vodovodnu tehniku „Hitrosanitas“ čiji je radnik sada pok. VV, udružena su sredstva radi rešavanja stambenih pitanja radnika kupovinom stana površine 55 m2, koji se nalazi u naselju ..., u Beogradu stan broj .. u ulici ... broj .. u Beogradu. AA je po osnovu ugovora o otkupu Ov broj 7194/92 od 30.12.1992. godine, stekla status zakupca. Ista je kasnije stan otkupila i postala vlasnik stana. Dana 14.03.2008. godine, između tužene i AA kao jemca zaključen je ugovor a na ime toga što je tužena banka odobrila dužniku STUR sa poslovnim aktivnostima – kafe bar „Pinokio“ GG kredit od 20.000 evra. Jemac je izjavio da je upoznat sa pravima i obavezama dužnika i preuzeo na sebe obavezu da kao jemac platac bude odgovoran banci za obaveze označenog dužnika. Naznačeni kredit nije vraćen a rešenjem o izvršenju Prvog osnovnog suda u Beogradu Iv 1020338/10 od 02.07.2010. godine, na predlog izvršnog poverioca, ovde tužene, određeno je izvršenje protiv izvršnog dužnika AA, supruge pok. tužioca VV a na osnovu verodostojne isprave – menice serijskog broja .. i menice serijskog broja .. radi naplate meničnog iznosa od 3.457,209,10 dinara sa zakonskom zateznom kamatom, naplate troškova izvršnog postupka i to: popisom, procenom i prodajom pokretnih stvari izvršnog dužnika AA. Izvršni poverilac, ovde tužena, je dana 08.04.2013. godine, podnela Prvom osnovnom sudu u Beogradu predlog za promenu sredstava izvršenja. Zaključkom o sprovođenju izvršenja izvršitelja Mirjane Dimitrijević IIv 14/16 od 15.01.2016. godine, određeno je sprovođenje izvršenja određeno rešenjem o izvršenju od 02.07.2010. godine, na osnovu označenih verodostojnih isprava i to na dvosobnom stanu u Beogradu u ulici ... broj .. . Na mesto izvršnog dužnika pored AA stupa i BB, kao izvršni dužnik jer isti 25.06.2014. godine sa svojom majkom AA zaključuje ugovor o poklonu predmetne nepokretnosti. VV je kao treće lice podneo prigovor dana 10.12.2016. godine, u kome je predložio da se izvršenje proglasi nedopuštenim, s obzirom da je suvlasnik na 1/2 idelanog dela predmetnog stana a na osnovu sticanja u braku sa AA. Rešenjem Drugog osnovnog suda u Beogradu Ipi 20/16 od 17.03.2017. godine, VV je kao treće lice upućen da protiv izvršnog poverioca ovde tužene pokrene parnični postupak radi proglašenja da je izvršenje nedopušteno. U listu nepokretnosti broj .. KO ..., kao vlasnik predmetnog stana bila je upisana AA sa obimom udela 1/1. Dana 30.06.2015. godine, upisana je zabeležba da je podnet zahtev za sprovođenje promene i da je kao vlasnik predmetne nepokretnosti BB sa istim obimom udela. Međutim, presudom zbog propuštanja Drugog osnovnog suda u Beogradu P 98/15 od 04.05.2015. godine, stavom prvim izreke utvrđeno je da je ugovor o poklonu nepokretnosti predmetnog stana overen pod Ov 33116/2014 dana 20.06.2014. godine, pred Drugim osnovnim sudom u Beogradu zaključen između tužene AA kao poklonodavcem i tuženog BB kao poklonoprimca (njenog sina) nema pravno dejstvo prema ovde tuženoj banci u obimu potrebnim za namirenje potraživanja ovde tužene a prema AA u ukupnom iznosu od 3.457.209,10 dinara sa kamatom kao i troškova izvršenja. VV je podneo tužbu i presudom Drugog osnovnog suda u Beogradu P 360/16 od 09.03.2016. godine, utvrđeno je da je VV po osnovu sticanja u braku vlasnik na 1/2 idealnog dela na predmetnom stanu a što su tuženi AA i BB dužni da priznaju. Stavom drugim izreke, utvrđeno je da je ništav i ne proizvodi pravno dejstvo ugovor o poklonu zaključen između tužene AA kao poklonodavca i tuženog BB kao poklonoprimca koji ugovor je overen kod Drugog osnovnog suda u Beogradu dana 20.06.2014. godine pod Ov br 3316/2014 u delu kojim je raspolagano suvlasničkim udelom tužioca od 1/2 idealnog dela na predmetnom stanu. VV je preminuo u toku ovog postupka dana ...2020. godine, a njegov je pravni sledbenici – zakonski naslednici su AA i BB.
Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju primenom člana 108. ZIO, člana 63. Zakona o državnom premeru i katastru člana 166. stav 2. Porodičnog zakona, prvostepeni sud je zaključio da je tužbeni zahtev neosnovan. Smatra da nisu tužioci dokazali da je sporni stan zajednička svojina pok. tužioca VV i njegove supruge po 1/2 idealnih delova. U ovom slučaju ne postoji evidentirana zabeležba o zajedničkoj svojini a što je bilo neophodno u katastru nepokretnosti izvršiti navedenu zabeležbu. Po mišljenju prvostepenog suda ovde se radi o otkupljenom stanu iz društvene svojine po netržišnim uslovima pa član porodičnog domaćinstva ne može steći pravo suvlasništva na tom stanu bez obzira na eventualni doprinos u sticanju sredstvima kojim je stan otkupljen. Suprug tužilje AA, sada pok. VV bio je upoznat i prećutno se saglasio sa zaključenjem ugovora između AAi tužene a i sada pok. VV je bio upoznat sa činjenicom postojanja izvršnog postupka.
Drugostepeni sud, u pogledu odluke prvostepenog suda o nedopuštenosti izvršenja, nije prihvatio date pravne razloge nalazeći da je tužbeni zahtev tužilaca u tom delu osnovan. U prilog svoje argumentacije drugostepeni sud ističe da je stan otkupljen u toku trajanja braka AA i njenog supruga VV. Imajući u vidu da je stan otkupljen pod netržišnim uslovima po uslovima koje propisuje Zakon o stanovanju, to jest da je otkup izvršen po posebnim uslovima koje je propisao naznačeni zakon, to se imaju primeniti odredbe tog zakona. U takvim slučajevima i drugi bračni drug postaje suvlasnik otkupljenog stana u jednakoj kvoti. Takav stan ulazi u režim imovine koju su supružnici stekli radom u toku trajanja bračne zajednice kao njihova zajednička imovina u smislu člana 171. Porodičnog zakona. Pri tome, drugostepeni sud se poziva i na odredbu člana 176. stav 2. i člana 176. PZ. S toga se može smatrati da je VV bio vlasnik 1/2 stana. Shodnom tim razlozima preinačena je prvostepena presuda i usvojen tužbeni zahtev tužilaca za nedopustivost izvršenja na 1/2 stana.
Po oceni Vrhovnog suda, pravilno je zaključio drugostepeni sud da 1/2 stana ne može biti predmet spornog izvršenja. Stan je otkupljen za vreme trajanja bračne zajednice AA i VV u skladu sa odredbama Zakona o stanovanju. Otkup je izvršen po netržišnim uslovima i u takvom slučaju i kao takav stan ulazi u režim zajedničke imovine bračnih drugova. Presuda Drugog osnovnog suda u Beogradu P 360/16 od 09.03.2016. godine, kojom je utvrđeno da je VV po osnovu sticanja u braku suvlasnik na 1/2 idealnog dela spornog stana je praktično verifikovala pravno stanje koje je proisteklo iz otkupa stana u skladu sa uslovima propisanim Zakonom o stanovanju. Iz svega ovoga proizilazi da AA nije vlasnik celog stana (ostavinsko rešenje nije doneto da bi se utvrdilo ko je naslednik VV) te da ta okolnost sprečava izvršenje na 1/2 idealnog dela stana, što je drugostepeni sud pravilno zaključio. Stoga se navodi iz revizije ne mogu prihvatiti kao osnovani u tom delu. Činjenica da je između AA i njenog sina BB bio zaključen ugovor o poklonu, nije od posebnog značaja za rešenje ove pravne stvari imajući u vidu činjenicu da je u toku postupka utvrđeno da je presudom Drugog osnovnog suda u Beogradu utvrđeno da je ugovor o poklonu nepokretnosti Ov 3316/2014 ništav i ne proizvodi pravno dejstvo na 1/2 idealnog dela predmetnog stana i nema posebnog uticaja na rešenje ove pravne stvari.
Imajući u vidu napred izneto a na osnovu čl. 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci pod jedan.
Sud nije dosudio ni troškove tužiocima na ime stručnog sastava odgovora na reviziju nalazeći da odgovor nije bio neophodan.
Predsednik veća - sudija
Gordana Komnenić, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
