Protiv rešenja drugostepenog suda, protivnik predlagača je izjavio blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagač je dostavio odgovor na reviziju protivnika predlagača. Troškove revizijskog postupka je tražio opredeljeno.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom odredbe člana 408. u vezi člana 420. stav 1. i 6. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'', br. 72/11... 18/20), odredbe člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik SRS“, br. 25/82 i 48/88 i „Službeni glasnik RS“, br. 46/95... 14/22) i odredbe člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“ br 10/23) pa je utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnim rešenjem Gradske uprave Grada Valjeva, Odeljenje za imovinske poslove i opštu upravu br. 465-195/2021-08 od 18.02.2021. godine, usvojen je predlog JP ''Putevi Srbije'' Beograd (protivnik predlagača), pa je eksproprisana i prešla u javnu svojinu RS a za potrebe JP ''Putevi Srbije'' Beograd, radi izgradnje državnog puta I B reda br. 27, Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica: Iverak – Lajkovac, na osnovu rešenja Vlade Republike Srbije br. 465-193/2021-08 od 29.01.2021. godine, kojim je utvrđen javni interes za eksproprijaciju, administrativni prenos i nepotpuna eksproprijacije nepokretnosti u skladu sa prostornim planom područja posebne namene državnog puta I B reda br. 27, Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica: Iverak – Lajkovac (veza sa auto putem E 763 Beograd - Južni Jadran, deonica: Beograd – Požega), kao objekat od posebnog značaja za RS, k.p. br. .., u površini od 0.33,76 ha, k.p. br. .. u površini od 0.33,65 ha i k.p. br. .., u površini od 0.17,21 ha, upisane u LN .. KO ..., vlasništvo predlagača, a protivnik predlagača je obavezan da vlasniku nepokretnosti isplati naknadu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta koja će biti određena u posebnom postupku, po pravnosnažnosti tog rešenja. Pred organom uprave nije postignut sporazum o određivanju naknade, pa je predmet dostavljen sudu na nadležnost. Poreska uprava RS je dostavila sudu 15.12.2021. godine obaveštenje o procenjenoj vrednosti navedenih parcela, kao poljoprivrednog zemljišta, u iznosu od 300,00 dinara/m2, bez izlaska na teren. Veštačenjem od strane sudskog veštaka geometra utvrđeno je da su predmetne parcele u pojasu eksproprijacije za novu saobraćajnicu Valjevo – Lajkovac i da pripadaju pojasu regulacije putnog zemljišta. Veštačenjem od strane sudskog veštaka građevinske struke utvrđeno je da tržišna vrednost predmetnih parcela iznosi 5.077.200,00 dinara, kao građevinskog zemljišta, po ceni od 600,00 din/m2.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su protivnika predlagača obavezali da predlagaču isplati novčanu naknadu za eksproprisano zemljište u iznosu od 5.077.200,00 dinara, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom, u smislu odredbe člana 41. Zakona o eksproprijaciji i odredbi članova 82, 83. i 88. Zakona o planiranju i izgradnji, prihvatajući tržišnu cenu određenu od strane sudskog veštaka građevinske struke, jer je u pitanju građevinsko zemljište, kome, zbog propusta nadležnih organa, nije izvršena prenamena u katastru nepokretnosti, imajući u vidu da su predmetne parcele eksproprisane rešenjem od 18.02.2021. godine, po stupanju na snagu planskog dokumenta kojim je određeno formiranje građevinskih parcela.

Po oceni Vrhovnog suda, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik RS", br. 53/95...106/2016), propisano je da se visina naknade u novcu za eksproprisane nepokretnosti određuje po tržišnoj ceni, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut, prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi. Na osnovu odredbe člana 42.istog Zakona, naknada za eksproprisano poljoprivredno zemljište i građevinsko zemljište određuje se u novcu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta, ako zakonom nije drukčije propisano (stav 1.). Procenu tržišne cene iz stava 1.ovog člana zakona, vrši organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnostima (stav 2.).

Na osnovu odredbe člana 88.stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'', br. 72/2009...52/2021), kada se planskim dokumentom promeni namena poljoprivrednog i šumskog u građevinsko zemljište, organ nadležan za donošenje planskog dokumenta je dužan da u roku od 15 dana od dana stupanja na snagu tog dokumenta organu nadležnom za poslove državnog premera i katastra dostavi planski dokument koji sadrži popis katastarskih parcela kojima je promenjena namena ili opis granica planskog dokumenta, sa popisom kat.parcela sa odgovrajućim grafičkim prikazom. Od dana stupanja na snagu planskog dokumenta kojim je izvršena promena namene poljoprivrednog i šumskog zemljišta u građevinsko zemljište, vlasnik takvog zemljišta ostvaruje sva prava vlasnika na građevinskom zemljištu, u skladu sa ovim zakonom (stav 9.).

U konkretnom slučaju, Vlada Republike Srbije je donela rešenje br. 465- 193/2021-08 od 29.01.2021. godine, kojim je utvrđen javni interes za eksproprijaciju – administrativni prenos i nepotpunu eksproprijaciju nepokretnosti u skladu sa prostornim planom područja posebne namene državnog puta I B reda br. 27, Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica: Iverak – Lajkovac (veza sa auto putem E 763 Beograd - Južni Jadran, deonica: Beograd – Požega), kao objekat od posebnog značaja za RS, pa su, na osnovu tog rešenja, pravnosnažnim rešenjem GU Grada Valjeva, Odeljenja za imovinske poslove i opštu upravu br. 465-195/2021-08 od 18.02.2021. godine, predmetne parcele u vlasništvu predlagača eksproprisane za potrebe protivnika predlagača, a radi izgradnje državnog puta I B reda br. 27, Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica: Iverak – Lajkovac. To znači da je predmetnim kat.parcelama promenjena namena prostornim planom područja posebne namene državnog puta I B reda br. 27, Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica: Iverak – Lajkovac, iz poljoprivrednog u građevinsko zemljište, pre odluke o eksproprijaciji, što znači da vlasnik predmetnog zemljišta (predlagač), ostvaruje sva prava vlasnika na građevinskom zemljištu na osnovu odredbe člana 88. stav 9. Zakona o planiranju i izgradnji, ostvaruje sva prava vlasnika na građevinskom zemljištu na osnovu odredbe člana 88. stav 9. Zakona o planiranju i izgradnji. Organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnostima vrši procenu tržišne vrednosti, kako je propisano u stavu 2. odredbe člana 42. Zakona o eksproprijaciji, ali ne određuje tržišnu vrednost eksproprisanog zemljišta. U slučaju kad se ne postigne sporazum, naknadu određuje sud u vanparničnom postupku, tako što, pored procene koju je dala poreska uprava, može da izvede i druge dokaze koje učesnici predlože, pa i veštačenje ako je potrebno za određivanje naknade. Poreska uprava, pri izjašnjenju o proceni tržišne vrednosti predmetne nepokretnosti, nije uzela u obzir da je predmetno zemljište građevinsko, a ne poljoprivredno, pa su nižestepeni sudovi pravilno predlagaču naknadu priznali na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka koji se o tržišnoj ceni predmetnog zemljišta izjasnio imajući u vidu da se radi o građevinskom zemljišt, na osnovu odredbe člana 88.stav 9. Zakona o planiranju i izgradnji. Zbog toga, protivnik predlagača neosnovano u reviziji ukazuje pogrešnu primenu materijalnog prava.

Pravilna je i odluka o troškovima postupka jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 153. stav 1. i 154. Zakona o parničnom postupku.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je odluku kao u stavu prvom izreke doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. u vezi člana 420. stav 6. Zakona parničnom postupku i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Troškovi revizijskog postupka na ime angažovanja punomoćnika, advokata, za sastav odgovora na reviziju, predlagaču nisu bili potrebni u smislu odredbe člana 154. Zakona o parničnom postupku, pa je njegov zahtev za naknadu tih troškova odbijen.

Vrhovni sud je odluku kao u stavu drugom izreke doneo primenom odredbe člana 165.stav 1. Zakona o parničnom postupku, u vezi odredbe člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić