.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 14250/2023
16.11.2023. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić, Dragane Boljević, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Danijel Ignjatić advokat iz ..., protiv tužene Opštine Beočin, koju zastupa Opštinsko Pravobranilaštvo, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Novom Sadu Gž 3974/2019 od 01.12.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 16.11.2023. godine, doneo je
R E Š E NJ E
NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Novom Sadu Gž 3974/2019 od 01.12.2022. godine.
ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tužioca izjavljena protiv presude Višeg suda u Novom Sadu Gž 3974/2019 od 01.12.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Novom Sadu Gž 3974/2019 od 01.12.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 7928/2018 od 11.06.2019. godine kojom je odbijen tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se tužena obaveže na isplatu iznosa od 175.230,00 dinara na ime tržišne vrednosti parcela .. i .. KO ... sa zakonskom zateznom kamatom počev od presuđenja do isplate, kao i da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka sa zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate, i tužilac obavezan da nadoknadi tuženoj troškove parničnog postupka u iznosu od 28.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova žalbenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je, zbog pogrešne primene materijalnog prava, blagovremeno izjavio reviziju predviđenu članom 404. ZPP (posebna revizija). Tužilac predlaže da se dozvoli odlučivanje o njegovoj posebnoj reviziji radi razmatranja pravnog pitanja u interesu ravnopravnosti građana i ujednačavanja sudske prakse.
Nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio naknadu za faktički eksproprisano zemljište, parcele .. i .. KO ..., sa obrazloženjem da je pravo svojine na označenim parcelama stekao pravnim poslom zaključenim u vreme kada je zemljište već faktičkim putem bilo privedeno planskoj nameni i postalo dobro u opštoj upotrebi (ulica), što mu je bilo poznato.
Po oceni Vrhovnog suda, u ovom sporu nema pravnih pitanja koja su u opštem interesu ili u interesu ravnopravnosti građana. Predmetno zemljište je faktičkim putem postalo dobro u opštoj upotrebi (član 10. stav 10. Zakona o javnoj svojini) u javnoj svojini tužene Opštine (član 10. stav 10. Zakona o javnoj svojini), a na taj način je prestalo biti u privatnoj svojini ranijeg vlasnika koji je stekao pravo da traži naknadu za oduzeto zemljište. Zemljište, dakle, nije faktički eksproprisano tužiocu već ranijem vlasniku - prodavcu iz kupoprodajnog ugovora, kom je na taj način prestalo pravo privatne svojine, a zemljište koje je postalo dobro u opštoj upotrebi ne može biti predmet prometa (član 16. Zakona o javnoj svojini). Zato činjenica da je tužilac zaključio ugovor o kupoprodaji tog zemljišta i u katastru se upisao kao njegov vlasnik ne daje mu pravo da retroaktivno ostvari naknadu po osnovu faktičke eksproprijacije. Tužilac nije univerzalni sukcesor ranijeg vlasnika, da bi na taj način stekao pravo na naknadu za faktičku eksproprijaciju, niti mu je raniji vlasnik faktički oduzetog zemljišta ustupio potraživanje te naknade po tom osnovu (član 436. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima).
Uz reviziju nisu priložene pravnosnažne presude donete u istim ili bitno istovetnim činjeničnopravnim sporovima, koje bi, zbog drugačijeg presuđenja opravdavale potrebu odlučivanja radi ujednačavanja sudske prakse. Odlukom Ustavnog suda Už 4230/2015 od 01.03.2018. godine, na koju se revident poziva, odlučeno je o ustavnoj žalbi zbog povrede prava na imovinu njenog podnosioca, koji je u vreme izvršene faktičke eksproprijacije bio korisnik oduzetog zemljišta za koje mu nije određena naknada. Ni presuda Vrhovnog kasacionog suda Rev 5634/2020 od 03.03.2021. godine, koja se takođe navodi u reviziji, nije primer neujednačene sudske prakse jer se činjenično razlikuje od ovog spora - zemljište je faktički eskproprisano od njegovog vlasnika, a ne od lica koje je pravo svojine na njemu steklo nakon faktičke eksproprijacije.
Iz navedenih razloga na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.
Prema odredbi člana 479. stav 6. ZPP, protiv odluke drugostepenog suda u postupku u sporu male vrednosti revizija nije dozvoljena, zbog čega je na osnovu člana 413. tog zakona odlučeno kao u drugom stavu izreke.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
