U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Milomira Nikolića, predsednika veća, Slađane Nakić-Momirović i Marine Govedarica, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., koju zastupa Mesrur Šmrković, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., koga zastupa Iko Jašarević, advokat iz ..., radi deobe bračne tekovine, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 990/14 od 20.03.2015. godine, u sednici veća održanoj dana 31.08.2016. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 990/14 od 20.03.2015. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Pazaru, P 32/12 od 17.01.2014. godine, delimično je usvojen tužbeni zahtev i stavom prvim izreke utvrđeno da je tužilja vlasnik sa udelom od 12% po osnovu sticanja u braku sa tuženim na zajedničkoj imovini koja se sastoji od nepokretnosti opisane u LN br ... KO ..., označene kao kp.br ..., površine 01,17 ha po kulturi zemljište pod zgradom – objektom i kp.br ..., površina 0.01,43 ha, po kulturi zemljište uz zgradu – objekat ukupne površine 0.02,60 ha i porodične stambene zgrade – kuće, koja se sastoji od prizemlja, sprata i potkrovlja, površine 117 m2, izgrađene na kp.br ... KO ... i jednosobnog stana u ul. ... ..., u ..., i obavezan je tuženi da tužilji prizna utvrđeno pravo i da trpi promenu upisa u Službi za katastar nepokretnosti .... Istom presudom u stavu drugom izreke, utvrđeno je da je tužilja vlasnik stana sa udelom od 12% po osnovu sticanja u braku sa tuženim na zajedničkoj imovini koja se sastoji od putničkog vozila marke „ ...“ tip. ..., reg. oznake ... i zlatnog nakita i to: tri zlatne narukvice pojedinačne težine od 21 grama, dva veća zlatna prstena, pojedinačne težine od 13 i 15 grama, tri manja zlatna prstena pojedinačne težine 3 grama i 2 zlatna lanca pojedinačne težine od 16 i 18 grama i obavezan je tuženi da tužilji prizna utvrđeno pravo. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev za utvrđenje da je tužilja vlasnik po osnovu sticanja u braku na nepokretnoj i pokretnoj imovini iz stava 1. i 2. izreke preko dosuđenog udela od 12% do traženog udela od 33,33% (1/3). Stavom četvrtim izreke, obavezan je tuženi da tužilji na ime troškova postupka isplati iznos od 341.164,80 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 990/14 od 20.03.2015. godine, navedena presuda je potvrđena u stavu drugom izreke, a preinačena u stavu trećem i četvrtom izreke, utvrđenjem svojine tužilji po osnovu sticanja u braku sa tuženim na navedenim nepokretnim i pokretnim stvarima sa udelom od još 21,33%. Tuženi je obavezan da tužilji na ime troškova parničnog postupka isplati ukupan iznos od 628.814,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu blagovremeno je izjavio reviziju tuženi zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, br.72/11...55/14), koji se u ovoj parnici primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. istog zakona i nalazi da je revizija neosnovana.

U sprovedenom postupku nema bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Neosnovano se revizijom ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. Zakona o parničnom postupku učinjenu pred drugostepenim sudom, isticanjem da u postupku po žalbi nije sankcionisano postupanje prvostepenog suda po neurednoj tužbi i da je izostala primena odredbi člana 101. i 293. Zakona o parničnom postupku. Pobijanom odlukom drugostepeni sud je detaljno i pravilno obrazložio sa kojih razloga su neosnovani žalbeni navodi o učinjenoj bitnoj povredi prvostepenog suda, koje kao pravilne prihvata i ovaj sud. Nisu osnovani ni navodi revizije kojima se ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 386. stav 3. Zakona o parničnom postupku, jer je pobijanom odlukom drugostepeni sud pravilno ispitao presudu Višeg suda u granicama razloga navedenih u žalbi, pazeći po službenoj dužnosti na bitne povrede odredaba parničnog postupka kao i na pravilnu primenu materijalnog prava.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su zasnovale vanbračnu zajednicu ... godine a zatim su brak zaljučile ... godine. Faktička zajednica života prekinuta je krajem 2009. godine a brak je razveden ... godine. Maloletni sin stranaka rođen ... godine je poveren ocu a ćerka rođena ... godine majci na staranje. U toku trajanja bračne zajednice stranke su živele u jednom selu kod ..., a zatim su kupile kuću od VV tokom ... godine koju su kasnije prodale i kupile kuću od GG, o čemu je zaključen ugovor o kupoprodaji. Ovu kuću su porušile i sagradile novu a kupovina objekta i izgradnja nove kuće je izvršena sa sredstvima koja su ostvarena u toku trajanja bračne zajednice. Tuženi se bavio pružanjem usluga na verskoj osnovi trećim licima, ... ostvarujući mesečne prihode u iznosima od 8.000 do 10.000 DM, odnosno 4.000 – 5.000 evra. Tužilja je pomagala tuženom, vršila je prijem gostiju, spremala hranu, obezbeđivala prenoćište, obavljala poslove domaćice, starala se o deci i održavala higijenu, kako porodične stambene zgrade tako i prostorija u kojima je tuženi pružao usluge trećim licima. Za vreme trajanja braka stranke su živele u zajednici sa decom, a tokom braka kupljen je zlatan nakit i vozilo bliže označeno u izreci prvostepene odluke.

Prvostepenom odlukom delimično je usvojen tužbeni zahtev određivanjem suvlasničkog udela tužilje u sticanju zajedničke imovine sa 12% prihvatanjem nalaza i mišljenja veštaka, kojim je opredeljen iznos moguće zarade tužilje prema radu domaćice – kao nekvalifikovanog radnika.

Pobijanom presudom pravilno je primenjeno materijalno pravo i to odredbe člana 171. i 180. stav 2. Porodičnog zakona određivanjem udela tužilje u zajednički stečenoj imovini tokom braka sa tuženom u traženom iznosu od ukupno 1/3 idealnih delova.

Imovina koju su supružnici stekli u toku trajanja zajednice života u braku predstavlja njihovu zajedničku imovinu. Pretpostavlja se da su udeli supružnika o zajedničkoj imovini jednaki. Veći udeo jednog supružnika u sticanju zajedničke imovine zavisi od njegovih ostvarenih prihoda, vođenja poslova u domaćinstvu, staranja o deci, staranja o imovini, te drugih okolnosti od značaja za održavanje ili uvećanje vrednosti zajedničke imovine. Imajući u vidu da stranke svoje imovinske odnose nisu uredile bračnim ugovorom, da su u sticanju spornih nepokretnih i pokretnih stvari za vreme trajanja bračne zajednice, stranke podjednako doprinele i da tuženi nije dokazao da je njegov udeo u zajedničkoj imovini veći u odnosu na drugog supružnika, pravilno je drugostepeni sud postupajući u okviru postavljenog tužbenog zahteva utvrdio pravo tužilje na jednoj trećini idealnog dela, jer u postupku nije oborena zakonska pretpostavka o jednakim udelima supružnika, pa se revizijom neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava. Neosnovano je ukazivanje u reviziji na ostvarena visoka primanja tuženog tokom braka i sadržinu sprovedenog veštačenja. Prihodi iz zarade su samo jedan od kriterijuma kod utvrđivanja udela u zajednički stečenoj imovini tokom braka. U ovom slučaju pravilno je vrednovan doprinos tužilje u sticanju zajedničke imovine izražen u staranju o domaćinstvu i deci i obezbeđenju uslova tuženom za sticanje zarade, jer rad tužilje nije bio ograničen samo na porodične poslove već i usluge vezane za potrebe lica koja su dolazila kod tuženog po verskim pitanjima i od kojih je tuženi sticao zaradu. Rad tužilje se ne može upodobiti i izjednačiti sa radom nekvalifikovanog radnika jer je bio sveobuhvatniji, usled čega metodologija sprovedenog veštačenja nije prihvatljiva kao podloga za presuđenje u ovoj parnici.

Sa iznetih razloga, odlučeno je kao u izreci presude na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Milomir Nikolić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić