Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju pobijajući je u preinačujućem delu zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP (,,Službeni glasnik RS“ broj 72/11, ... 10/23) u vezi člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, broj 10/23) pa je ocenio da je revizija tužilje neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se ukazuje na učinjenu bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP iz kojih razloga se revizija ne može izjaviti shodno članu 407. stav 1. tačka 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, parnične stranke su zaključile brak ...2003. godine u ..., u kom braku je rođeno dvoje zajedničke dece, sin GG ...2004. godine (sada punoletan) i ćerka VV ...2011. godine. Bračna zajednica je faktički prekinuta 2021. godine ali su supružnici nastavili da žive u istoj kući u ... čiji su suvlasnici. Troškove komunalnih usluga za kuću koje su van grejne sezone oko 20.000,00 dinara mesečno a tokom grejne sezone oko 25.000,00 dinara do zaključenja rasprave snosio je tuženi po prethodnom dogovoru stranaka. Tužilja, majka je rođena 1980. godine, po zanimanju je ... tehničar ali se bavi privatnim preduzetništvom i ima ... u svom vlasništvu u kojoj mesečno zaradi između 50.000,00 i 80.000,00 dinara. Nema drugih prihoda ali joj podršku i pomoć pruža rođeni brat koji živi i radi u inostranstvu. Otac, tuženi je takođe rođen 1980. godine i završio je master studije iz ... . Zaposlen je u ... sa mesečnom zaradom oko 100.000,00 dinara. Ni on nema druge izvore prihoda, ali je podigao stambeni kredit koji otplaćuje do 2027. godine i čiji je mesečni anuitet 32.000,00 dinara. Punoletni sin stranaka GG je na redovnom školovanju i nema svoje izvore prihoda. Maloletna ćerka VV pohađa šesti razred osnovne škole i časove folklora, a slobodno vreme provodi u druženju sa vršnjacima. Njene potrebe za školu, vannastavne aktivnosti, hranu, odeću, obuću, ličnu higijenu snosi majka koja za to mesečno izdvaja oko 30.000,00 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da je tuženi kao otac u mogućnosti da učestvuje u izdržavanju svog maloletnog deteta, ćerke VV sa 20.000,00 dinara mesečno imajući u vidu primanja koja ostvaruje, mogućnost koju ima za ostvarivanje dodatnih izvora prihoda te da nema zakonsku obavezu izdržavanja drugih lica osim zajedničke dece. Zbog toga je prvostepeni sud obavezao tuženog oca da doprinosi izdržavanju maloletne ćerke u iznosu od 20.000,00 dinara mesečno posebno što je teret obaveze izdržavanja punoletnog deteta stranaka uglavnom prebačen na tužilju.

Polazeći od istog utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je ocenio da se kod pravilno utvrđene visine potrebe maloletnog deteta u iznosu od 30.000,00 dinara mesečno i utvrđivanja mogućnosti tuženog koji ostvaruje mesečna primanja od oko 100.000,00 dinara za ocenu ispunjenosti člana 160. Porodičnog zakona je potrebno imati u vidu i činjenice da supružnici zajedno sa decom žive u istoj kući za koje stanovanje troškove komunalnih usluga snosi tuženi kao i da punoletni sin stranaka koji se nalazi na redovnom školovanju i nema svoje izvore prihoda u smislu odredbe člana 155. stav 2. Porodičnog zakona ima pravo na izdržavanje od oba roditelja do navršene 26. godine pa je iz utvrđenog činjeničnog stanja izveo drugačiji zaključak da je tuženi u mogućnosti da doprinosi izdržavanju maloletne ćerke sa 15.000,00 dinara mesečno što čini polovinu njenih mesečnih potreba počev od dana presuđenja kada je ova obaveza utvrđena.

Po oceni Vrhovnog suda, pravno stanovište drugostepenog suda je pravilno.

Naime, pravilno su nižestepeni sudovi primenom odredbe člana 160. Porodičnog zakona utvrdili potrebe maloletne ćerke parničnih stranaka kao i mogućnost majke da doprinosi izdržavanju svoje maloletne ćerke ali je prilikom utvrđivanja mogućnosti oca da doprinosi izdržavanju, po oceni Vrhovnog suda, pravilan zaključak drugostepenog suda da je tuženi u mogućnosti da, suprotno revizijskim navodima, na ime svog doprinosa za izdržanje maloletne ćerke plaća iznos od 15.000,00 dinara mesečno obzirom na uzrast maloletne ćerke ali i obavezu doprinosa izdržavanja punoletnom sinu koji se nalazi na redovnom školovanju. Dosuđenim izdržavanjem obezbeđuju se životni i zdravstveni uslovi za pravilan i potpuni razvoj maloletne ćerke, a istovremeno se ne ugrožava egzistencija samog tuženog kao dužnika izdržavanja naročito imajući u vidu da tuženi doprinosi njihovom izdržavanju na drugi način.

Revizijski navodi da je zarada tuženog preko 100.000,00 dinara te da stoga 15% zarade, ispod kog procenta se shodno članu 162. stav 2. Porodičnog zakona ne može odrediti visina doprinosa u izdržavanju, iznosi više od 15.000,00 dinara nisu od uticaja na pravilnost odluke drugostepenog suda obzirom da za ovakve tvrdnje tužilja nema osnova u činjeničnom utvrđenju. Pored toga tužilja je na ročištu za glavnu raspravu održanom 24.11.2022. godine zahtev da se visina doprinosa izdržavanju odredi u procentualnom iznosu izmenila zahtevom da visina doprinosa izdržavanju bude određena u fiksnom mesečnom novčanom iznosu.

Činjenica da je tuženi nakon pravnosnažnog okončanja parnice prestao da u potpunosti izmiruje komunalne troškove stanovanja u zajedničkoj kući u kojoj stranke sa zajedničkom decom žive je eventualno razlog za izmenu odluke o visini doprinosa za izdržavanje u smislu člana 164. Porodičnog zakona ali ova činjenica ne utiče na pravilnost zaključka drugostepenog suda o mogućnosti tuženog kao oca da doprinosi izdržavanju svoje maloletne ćerke.

Shodno članu 272. stav 2. Porodičnog zakona u slučaju ne postojanja sporazuma roditelja o vršenju roditeljskog prava presudom o razvodu braka sud po službenoj dužnosti donosi odluku o poveravanju deteta jednom roditelju, o visini doprinosa za izdržavanje drugog roditelja i o načinu održavanja ličnih odnosa deteta sa drugim roditeljem. Visina doprinosa se određuje prema kriterijumima iz člana 160. istog zakona i u odnosu na primanja dužnika izdržavanja koji ne živi sa detetom, pa kod činjenice da parnične stranke i dalje žive u istom domaćinstvu i da su snosili troškove domaćinstva zajednički, to je pravilna odluka drugostepenog suda da obaveza koja se utvrđuje sudskom odlukom o izdržavanju počinje da teče od momenta donošenja te odluke, a ne od momenta podnošenja tužbe jer se u momentu donošenja odluke cene sve okolnosti od značaja za utvrđivanje visine obaveze izdržavanja zbog čega su suprotno navodi revizije tužilje bez osnova.

Obzirom da shodno članu 155. Porodičnog zakona punoletno dete ima pravo na izdržavanje od roditelja za vreme dok se nalazi na redovnom školovanju najkasnije do 26. godine života, te kako među strankama nije bilo sporno da se zajednički sin GG nalazi na redovnom školovanju, to ima pravo na izdržavanje od oca koje može ostvariti u posebnoj parnici obzirom da je postao punoletan pa je pravilno drugostepeni sud i ovu činjenicu cenio kod utvrđivanja mogućnosti oca kao dužnika izdržavanja zbog čega su suprotni navodi revizije neosnovani.

Sa izloženog, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković