Rev 14827/2022 3.1.1.2.1; javna svojina, državna svojina

Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 14827/2022
06.12.2023. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Dragane Mirosavljević i Nadežde Vidić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Milan Paripović, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Ub, koju zastupa Opštinsko pravobranilaštvo sa sedištem u Ubu, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 3428/21 od 21.04.2022. godine, u sednici održanoj 06.12.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 3428/21 od 21.04.2022. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Ubu P 501/20 od 12.04.2021. godine, stavom prvim izreke, utvrđeno je da je tužilac po osnovu ugovora o prodaji i kupovini Ov. br. 1041/62 od 19.11.1962. godine i dopune ugovora o kupoprodaji nepokretnosti Ov. br. 573/74 od 27.06.1974. godine stekao pravni osnov za sticanje prava svojine na kp broj .. zemljište pod zgradom - objektom u površini od 0.03.56 ha iz LN .. KO Ub što je tužena dužna priznati i dozvoliti da se tužilac po osnovu ove presude upiše u javne knjige sa celinom. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati 39.800,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 3428/21 od 21.04.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom izreke tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da je tužilac po osnovu ugovora o prodaji i kupovini Ov. br. 1041/62 od 19.11.1962. i dopune ugovora o kupoprodaji nepokretnosti Ov. 573/74 od 27.06.1974. godine stekao pravni osnov za sticanje prava svojine na kp .. zemljište pod zgradom i objektom u površini od 0.03.56 ha iz LN .. KO Ub što je tužena Opština Ub dužna priznati i dozvoliti. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu drugom izreke tako što je obavezan tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka od 54.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Sl. glasnik RS“ br. 72/11...10/23), Vrhovni sud je ocenio da je revizija neosnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. sav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni bitne povrede iz člana 374. stav 1. u vezi sa članom 394. tačka 4. i članom 8. ZPP na koju se ukazuje u reviziji, s obzirom da je drugostepeni sud odluku doneo na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja u prvostepenoj presudi, dok bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, ne predstavlja propisan razlog za izjavljivanje revizije članom 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, ugovor o prodaji i kupovini Ov br. 1041/62 od 19.11.1962. godine i dopunu ugovora o kupoprodaji nepokretnosti Ov. br. 573/74 od 29.06.1974. godine zaključeni su između BB iz ..., kao prodavca i tužioca, kao kupca. Predmet ugovora je bila kp .. KO Ub u površini od 0.03.50 ha. Tužilac je upisan u tadašnje zemljišne knjige kao vlasnik navedene kp prema uverenju Službe za katastar nepokretosti Ub od 25.11.2020. godine. Prema novom premeru kp .. KO Ub odgovara sadašnjoj kp .. upisanoj u LN .. KO Ub, pod zgradom i objektom, površine 3a 56m2 zemljište pod zgradom – objektom, upisano kao javna svojina Opštin Ub, način korišćenja parcele: - ulica ... . Predmetna kp .. KO Ub se prema informaciji o lokaciji Opštinske uprave Ub od 03.07.2020. godine nalazi u Izmenama i dopunama Plana generalne regulacije „Ub 2025“ sa namenom javne saobraćajnice, s tim da Plan detaljne regulacije nije utvrđen za predmetni potez.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev, uz zaključak da je upis prava svojine na kp .. KO Ub izvršen bez pravnog osnova u korist tužene u javnim evidencijama, jer navedena parcela nije bila predmet pravnog posla između tužioca kao zemljišnoknjižnog vlasnika i bilo koga drugog s druge strane, kao što ni odlukom državnog organa nije eksproprisana u bilo čiju korist, niti je tužena izvršila tzv. „faktičku“ eksproprijaciju predmetne parcele.

Vrhovni sud je ocenio da je pobijanom odlukom pravilno primenjeno materijalno pravo kada je preinačena prvostepena presuda i odbijen tužbeni zahtev, uz osnovan zaključak da predmetna kp .. KO Ub predstavlja javnu svojinu jedinice lokalne samouprave na osnovu Zakona o putevima i Zakona o javnoj svojini u vezi člana 20. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa, jer je izuzeta iz prava svojine tužioca na osnovu planskog akta i (privedena nameni) pretvorena u ulicu – javno dobro.

Naime, članom 2. tačka 7. Zakona o putevima („Sl. glasnik Republike Srbije“ broj 41/2018 i 95/2018 i dr) propisano je da je ulica javni put u naselju koji saobraćajno povezuje delove naselja, dok je članom 3. stav 1. istog zakona propisano da su javni i nekategorisani putevi dobra u opštoj upotrebi, u javnoj su svojini i na njima se ne mogu sticati ni zasnivati stvarna prava, osim u slučajevima propisanim zakonom ovim zakonom. Prema članu 3. Zakona o javnoj svojini („Sl. glasnik Republike Srbije“ broj 72/2011, 88/2013 ... 153/2020) u javnoj svojini su prirodna bogatstva, dobra od opšteg interesa i dobra u opštoj u potrebi za koja je zakonom utvrđeno da su u javnoj svojini, dok prema članu 10. stav 2. istog zakona dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, u smislu ovog zakona, smatraju se one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom (javni putevi, javne pruge, most i tunel na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i dr.).

U konkretnom slučaju predmetno zemljište ( katastarska parcela kp .. KO Ub) je izuzeto iz prava svojine tužioca, koje je kao takvo bilo upisano u zemljišne knjige, jer je privedeno nameni u skladu sa planskim aktom - pretvoreno u ulicu i po sili zakona postalo javna svojina - dobro u opštoj upotrebi. S obzirom da je izgradnjom ulice izmenjen raniji karakter zemljišta i oblik svojine, te da se više ne radi o zemljištu koje može biti u privatnoj svojini, pobijanom odlukom je pravilno primenjeno materijalno pravo kada je preinačena prvostepena presuda i odlučeno odbijanjem tužbenog zahteva, pozivom na primenu člana 2. i 3. Zakona o putevima i člana 10. Zakona o javnoj svojini u vezi člana 20. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa, pa su suprotni navodi revizije neosnovani.

Kako se i ostalim navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane odluke Vrhovni sud je na osnovu člana 414. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković