Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP (''Službeni glasnik RS'' broj 72/11, 55/14, 87/18) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka propisana odredbom člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Neosnovano se revizijom ukazuje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374.stav 1., u vezi sa članom 398.stav 2. ZPP, učinjenu u postupku pred drugostepenim sudom. Ovo iz razloga, jer je pobijana presuda zasnovana, između ostalog, na nalazu i mišljenju organa starateljstva nadležnog po mestu prebivališta mal.deteta i starateljske porodice, što to nije bio slučaj sa ranijom presudom u ovoj parnici, a koja je ukinuta rešenjem Apelacionog suda u Nišu Gž2 322/19 od 18.09.2019. godine.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, mal. VV je rođena ... godine u ... (u vreme pravnosnažnog presuđenja u ovoj parnici imala je sedam godina), čiji su roditelji preminuli, majka je preminula ...2014. godine, a otac je preminuo ....2017. godine. Rešenjem Centra za socijalni rad u Vranju od 15.12.2017. godine za staratelja mal. VV određena je baba po majci GG iz ..., tako da mal. VV živi u ... sa babom i dedom po majci. Prema mišljenju organa starateljstva – Centra za socijalni rad ''Sveti Sava'' u Nišu od 21.04.2020. godine, mal. VV je potpuno prilagođena životu u porodici babe i dede po majci, koji joj pružaju stabilno, sigurno i stimulativno okruženje, emotivno je vezana za njih i njihovu porodicu doživljava kao svoju, ne prihvata predlog da se povremeno odvoji od njih i da jedan vikend provede u ..., već to doživljava stresno zbog negativnih iskustava koje je imala tokom boravka u ... i kasnije zbog neosnovane prijave zbog krivičnog dela nedozvoljene polne radnje iz člana 152. stav 2., u vezi člana 180. stav 1. KZ podnete od strane Centra za socijalni rad u Vranju protiv osumnjičenog DD iz ... Organ starateljstva je mišljenja da je u najboljem interesu mal. VV da se viđanja sa srodnicima po ocu odvijaju u Centru za socijalni rad ''Sveti Sava'' u Nišu u kontrolisanim uslovima, kako je utvrđeno, kao i da održava telefonske kontakte tokom vikenda, kako je utvrđeno.

Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odlučili kao u izreci, ocenjujući najbolji interes mal.deteta na osnovu izveštaja stručnog tima Centra za socijalni rad ''Sveti Sava'' u Nišu od 21.04.2020. godine, ponašanje babe po ocu AA neosnovanim prijavljivanjem izvršenog krivičnog dela nad mal. detetom, a imajući u vidu i odsustvo kontakta babe po ocu i mal.deteta i retke kontakte sa stricem (samo dva viđanja u toku 2018. godine).

Pravno shvatanje suda u pobijanoj presudi prihvata i Vrhovni kasacioni sud, ocenjujući da je zasnovano na pravilnoj primeni članova 61. stav 5., u vezi sa članom 270. Porodičnog zakona.

Odredbom člana 61. stav 5. Porodičnog zakona, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa srodnicima i drugim licima sa kojima ga vezuje posebna bliskost ako ovo pravo nije ograničeno sudskom odlukom.

Odredbom člana 270. navedenog zakona, propisano je da pre nego što donese odluku, između ostalog, o zaštiti prava deteta sud je dužan da zatraži nalaze i stučno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, prilikom donošenja odluke o tužbenom zahtevu, nižestepeni sudovi su se rukovodili najboljim interesom mal.deteta. Naime, pobijana odluka je zasnovana na nalazu Centra za socijalni rad ''Sveti Sava'' u Nišu od 21.04.2020. godine, a koji je dat na osnovu praćenja realizacije Plana za porodicu i dete koji je sačinjen 09.05.2018. godine u Centru za socijalni rad u Nišu, organizovao i pratio viđanja mal. deteta sa stricem u prostorijama Centra za socijalni rad u Nišu, opservacijom mal.deteta i razgovorom sa starateljskom porodicom. U sporovima u kojima se odlučuje, između ostalog, o načinu održavanja ličnih odnosa mal.deteta i bliskih srodnika, sud uvek pribavlja mišljenje i predlog organa starateljstva, bez obzira da li postoje drugi dokazi na ove okolnosti. Uloga organa starateljstva u ovoj vrsti spora je, između ostalog, da ispita osnove za život i razvoj mal.deteta, kao i njegove emocionalne potrebe i želje, a sud vodeći računa o interesima mal.deteta, nije vezan zahtevima stranaka već po službenoj dužnosti odlučuje o odnosu mal. deteta i bliskih srodnika, tako što pribavlja relevantne dokaze sam ili preko organa starateljstva, u smislu člana 270. navedenog zakona, kako je postupio sud u pobijanoj presudi.

Imajući u vidu činjenice koje su utvrđene na izložen način, proizlazi da ne postoji niti jedan razlog da se kontakti mal. VV sa srodnicima po ocu odvijaju na način kako se revizijom predlaže. Naime, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je potpuno obrazložen razlog zbog čega je pobijanom presudom određen lični kontakt mal. VV i srodnika po ocu, na način kao u izreci, odnosno da je, za sada, u najboljem interesu mal. VV da se kontakti sa srodnicima po ocu odvijaju na način određen nižestepenim presudama.

Neosnovani su revizijski navodi kojima se ukazuje da određen način kontakta mal.deteta i srodnika po ocu može u suštini negativno delovati na njihov budući odnos, jer će ih emotivno udaljiti. Ovu činjenicu su imali u vidu organ starateljstva koji je dao navedeno mišljenje, kao i nižestepeni sudovi, iz čega proizlazi da je, za sada, određen način kontakta dovoljan za održavanje emotivne srodničke veze, a prostorna udaljenost Niša i Vranja i godine babe po ocu u konkretnim okolnostima su bez značaja. Ocena najboljeg interesa mal.deteta je pre svega činjenično pitanje, pa drugačiji način ličnog kontakta, kako se revizijom navodi, bi morao biti zasnovan na drugačijim činjenicama.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić