U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Danijele Nikolić, članova veća, u parnici tužioca Zemljoradničke zadruge „Zadrugar“ iz Čačka, čiji je punomoćnik Smiljana Ristić advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, koju zastupa Državno pravobranilaštvo Republike Srbije – Odeljenje u Kraljevu, radi utvrđenja prava zadružne svojine, odlučujući o reviziji tužene koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4318/19 od 29.11.2019. godine, u sednici veća koja je održana dana 11.02.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4318/19 od 29.11.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Čačku P 990/18 od 30.05.2019. godine stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev pa je utvrđeno prema tuženoj da tužilac ima pravo zadružne svojine na katastarskoj parceli ... KO ... površine 1.28,60 ha, zgradi broj 1 (ostale zgrade) površine u gabaritu 282 m2, zgradi broj 2 (ostale zgrade) površine u gabaritu 109 m2, zgradi broj 3 (ostale zgrade) površine u gabaritu 84 m2, zgradi broj 4 (ostale zgrade) površine u gabaritu 149 m2 i zgradi broj 5 (ostale zgrade) površine u gabaritu 13 m2, izgrađenih na kat.parceli broj ... KO ..., što je tužena dužna priznati i dozvoliti tužiocu upis ovog prava kod Službe za katastar nepokretnosti Čačak bez daljeg prisustva i posebne saglasnosti ili naknadne dozvole, u roku od 15 dana po prijemu presude. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 427.500,00 dinara u roku od 15 dana od dana pravnosnažnosti odluke pod pretnjom izvršenja.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4318/19 od 29.11.2019. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Višeg suda u Čačku P 990/18 od 30.05.2019. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. ZPP, („Službeni glasnik RS“, broj 72/11 sa izmenama i dopunama), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužene nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Sreske eksproprijacione komisije iz Čačka broj 15689/50 od 12.07.1950. godine u korist Seljačke radne zadruge „Budućnost“ u Trnavi, za potrebe izgradnje ekonomskog dvorišta, sprovedena je potpuna eksproprijacija katastarskih parcela .../..., .../... i ... sve u KO ... u ukupnoj površini od 2.16,68 ha, u svojini AA iz ..., i određeno je da je SRZ dužna da, na ime naknade eksproprisanog zemljišta, ustupi vlasniku AA svoje imanje koje sačinjavaju katastarske parcele ..., ..., ... i ... KO ..., u površini od 1.94,16 ha. Dana 27.08.1980. godine zbor radnika OUR „Zadrugar“ je doneo odluku da se izgradi živinarska farma u radnoj jedinici ... za uzgoj kokica nosilja, pa je pravni prethodnik tužioca sazidao postojeće objekte svojim sredstvima i to namenski, prema napred navedenoj odluci. U LN ... KO ... katastarska parcela ..., zemljište pod zgradom-objektom broj 1, 2, 3 4, 5 i zemljište uz zgradu-objekat, ukupne površine 1.28,60 ha upisana je kao društvena svojina a nosilac prava na samoj parceli i postojećim objektima je Zemljoradnička zadruga „Zadrugar“ iz Čačka, sa obimom udela 1/1. Rešenjem RGZ Službe za katastar nepokretnosti Čačak od 03.07.2007. godine odbijen je zahtev tužioca za upis zadružne svojine na KP ... KO ..., sa obrazloženjem da nisu ispunjeni opšti uslovi za promenu jer služba ne poseduje ispravu da je nepokretnost stečena teretnim pravnim poslom, niti je istu po pozivu dostavio podnosilac zahteva. Dana 08.07.2016. godine Zemljoradnička zadruga „Zadrugar“ u stečaju je zaključila sa Konzorcijumom fizičkih lica ugovor o kupoprodaji stečajnog dužnika kao pravnog lica, koji je overen dana 15.07.2016. godine pod br. OUP 3247-2016 od strane javnog beležnika Miroslava Stankovića. Članom 2. ovog ugovora izvršena je kupoprodaja ZZ „Zadrugar“ u stečaju kao pravnog lica upisanog u Agenciji za privredne registre RS, tako da kupac u potpunosti stiče svojinu nad osnovnim kapitalom ovog privrednog društva (tačka 1.). Specifikacija sa opisom i tehničkim karakteristikama imovine stečajnog dužnika, data je u prilogu 2. koji čini sastavni deo ugovora, u kome je konstatovano da se stečajni dužnik u tom momentu nalazio u svojini, korišćenju i državini nepokretnosti, između ostalih i katastarske parcele broj ... KO ... površine 12.860,02 metara kvadratnih, po vrsti građevinsko zemljište izvan građevinskog područja, vrsta prava-svojina, oblik svojine-društvena, sa obimom udela 1/1, kao i pod tačkom 11. ostale zgrade izgrađene na toj katastarskoj parceli, upisane u LN ... KO ..., kao društvena svojina, korisnik Zemljoradnička zadruga „Zadrugar“ iz Čačka. Ovaj ugovor je u celosti realizovan. Konzorcijum fizičkih lica, kao ugovorna strana je isplatio kupoprodajnu cenu i ušao u posed nepokretnosti, a tužena nije imala primedbe u pogledu imovine obuhvaćene stečajnom masom.

Na pravilno i potpuno utvrđeno činjenično stanje, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su usvojili tužbeni zahtev i utvrdili pravo svojine tužioca na nepokretnostima koje su predmet spora.

Odredbom člana 133. Zakona o stečaju („Službeni glasnik RS“ broj 104/09 sa izmenama i dopunama) propisan je postupak prodaje, uz obavezu stečajnog sudije da rešenjem konstatuje da je prodaja izvršena i da naloži odgovarajućem registru upis prava svojine i brisanje tereta nastalih pre izvršene prodaje, odnosno upis drugih prava stečenih prodajom. Navedeno rešenje, sa dokazom o uplati cene je osnov za sticanje i upis prava svojine kupca, bez obrzira na ranije upise i bez tereta, kao i bez ikakvih obaveza nastalih pre izvršene kupoprodaje, uključujući i poreske obaveze i obaveze prema privrednim subjektima pružaocima usluga od opšteg interesa koji se odnose na kupljenu imovinu (stav 10.). Odredbom člana 135. istog zakona propisano je da predmet prodaje može biti i stečajni dužnik kao pravno lice, uz saglasnost odbora poverilaca i prethodno obaveštenje razlučnih i založnih poverilaca, u skladu sa članom 133. ovog zakona.

Dakle, u postupku stečaja koji je sproveden u skladu sa napred citiranim zakonskim propisom, izvršena je prodaja stečajnog dužnika kao pravnog lica pa je tužilac danom zaključenja ugovora koji je u celosti izvršen, postao vlasnik katastarske parcele koju je pravni predhodnik tužioca stekao teretnim putem i objekata sagrađenih na osnovu odluke zbora radnih ljudi zemljoradničke zadruge, na toj parceli, svojim sredstvima i namenski, s tim da tužena u postupku vršenja javnih ovlašćenja, prilikom sprovođenja stečajnog postupka, nije imala primedbe u pogledu imovine obuhvaćene strčajnom masom.

Neosnovani su navodi u reviziji tužene da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo zato što su utvrdili tužiocu više prava nego što je imao njegov pravni prethodnik, koji je predmetnu parcelu dobio na korišćenje bez naknade, rešenjem Sreske eksproprijacione komisije iz Čačka broj 15689/50 od 12.07.1950. godine kojim je izvršena eksproprijacija katastarskih parcela koje su predmet tužbenog zahteva u korist pravnog prethodnika tužioca, Seljačke radne zadruge „Budućnost“ iz Trnave, a nezavisno od ovog rešenja, rešenjem Narodnog odbora Opštine Čačak od 10.07.1962. godine i rešenjem Narodnog odbora Sreza Ljubićko-Trnavskog od 14.06.1955. godine sporne katastarske parcele su date na korišćenje, a ne u svojinu, Seljačkoj radnoj zadruzi „Budućnost“ u Trnavi.

Naime, katastarska parcela koja je predmet spora je stečena teretnim putem jer je pravnom prethodniku tužioca upravo rešenjem Sreske eksproprijacione komisije iz Čačka broj 15689/50 od 12.07.1950. godine, ista data u postupku eksproprijacije, a za potrebe izgradnje ekonomskog dvorišta, s tim što je pravni prethodnik tužioca vlasniku katastarskih parcela, između ostalog i katastarske parcele koja je predmet spora, ustupio druge katastarske parcele. Sporna parcela nije bila predmet raspolaganja rešenjem Narodnog odbora Opštine Čačak od 10.07.1962. godine, ni rešenjem Narodnog odbora Sreza Ljubićko-Trnavskog od 14.06.1955. godine.

Pozivanje tužene u reviziji da u toku postupka nije dokazan pravni kontinuitet pravnog predhodnika tužioca i korisnika zemljišta koji je naveden pomenutim aktima nije osnovano, jer činjenica da je Zemljoradnička zadruga „Zadrugar“ upisana u katastru nepokretnosti kao korisnik spornih nepokretnosti koje je u postupku eksproprijacije (teretnim putem) stekla Seljačka radna zadruga „Budućnost“ u Trnavi, dovoljan je dokaz o pravnom kontinuitetu.

Takođe nisu osnovani navodi u reviziji tužene da je konzorcijum fizičkih lica u stečajnom postupku kupio pravno lice koje je tužilac u ovoj parnici i ona prava koja je imao zadrugar, ima ih i danas, pa iz takvog obrazloženja drugostepenog suda proizlazi da je „tužilac kupio tužioca”. Naime, konzorcijum fizičkih lica je kupio ZZ „Zadrugar“ Čačak u stečaju i na taj način nije izmenjena forma organizovanja tužioca kao zadruge, već njegova vlasnička struktura i status koji je prestao da bude status zadruge u stečaju.

Sa iznetih razloga, saglasno odredbi člana 414. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić