Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 16382/2023
13.07.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Dragane Boljević, članova veća, u parnici tužilja mal. AA, čiji je zakonski zastupnik majka BB i BB obe iz ..., čiji je punomoćnik Vesna Džodić advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., čiji je punomoćnik Marko Tomović advokat iz ..., radi utvrđivanja očinstva i doprinosa za izdržavanje, odlučujući o reviziji tuženog koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 44/23 od 10.02.2023. godine, u sednici veća održanoj dana 13.07.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 44/23 od 10.02.2023. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Delimičnom presudom Višeg suda u Čačku P2 4/22 od 28.11.2022. godine, stavom prvim izreke, utvrđeno da je tuženi biološki otac tužilje mal. AA, rođene ...2020. godine od majke tužilje BB, pa se u matičnoj knjizi rođenih koja se vodi za matično područje ... pod tekućim brojem .. za 2020. godine ima izvršiti upis tuženog kao oca mal. AA. Stavom drugim izreke je konstatovano da će o preostalim tužbenim zahtevima i troškovima postupka sud odlučiti u daljem nastavku postupka.
Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 44/23 od 10.02.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena delimična presuda Višeg suda u Čačku P2 4/22 od 28.11.2022. godine. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova žalbenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao revizija tuženog nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja BB i tuženi su u periodu od jula 2019. godine, kada su se upoznali do novembra 2019. godine, kada su poslednji put bili u kontaktu, održavali emotivnu vezu, koju je tužilja smatrala zabavljanjem započetim sredinom jula 2019. godine. Bili su intimni 01.09. i 06.09. 2019. godine. Nakon urađenog testa, 04.10.2019. godine, tužilja je ustanovila da je u drugom stanju i to saopštila tuženom, koji je pozitivno reagovao i podržao je da rodi dete. Nakon njenog boravka u bolnici zbog komplikacija u trudnoći, tužilja je primetila da se tuženi dvoumi oko budućnosti njihove veze. Nakon što se njegova majka umešala u njihov odnos, tuženi je tražio od tužilje da izvrši prekid trudnoće. Njihov zadnji kontakt je bio 15.11.2019. godine. U međuvremenu, tužilja je čula kako tuženi govori da dete nije njegovo jer je u vreme začeća mal. AA tužilja bila intimna i sa drugim muškarcima. Tužilja mal. AA je rođena ...2020. godine, a u matičnu knjigu rođenih za matično područje Opštine ... pod tekućim brojem ../2020 dana 01.06.2020. godine izvršen je upis rođenja mal. AA od majke BB, bez upisa imena oca. Tuženi je u toku postupka naveo da ne želi da se podvgrne DNK analizi jer je uverenja da nije otac deteta. I njegovi najbliži srodnici otac, majka i sestra po ocu i majci odbili su da daju uzorak radi izvođenja dokaza veštačenjem na okolnost biološkog očinstva tuženog. Tužilja je tvrdila da nije bila intimna sa drugim muškarcima i da je biološki otac mal. AA tuženi. Veštačenjem od strane veštaka ginekologije i akušerstva utvrđeno je da je u periodu od 01.09. do 06.09.2019. godine moglo doći do oplodnje jajne ćelije tužilje BB pod pretpostavkom da je u to vreme imala ciklus na 28 dana sa trajanjem od 7 dana, da je ovulacija bila 14-og dana ciklusa, kada su 3-4 dana pre i jedan dan nakon ovulacije plodni dani žene i optimalno vreme začeća. Imajući u vidu da je poznat datum poslednjeg ciklusa tužilje BB (21.08.2019. godine) veštak je mišljenja da je u periodu od 01.09. do 16.09.2019. godine moglo doći do oplodnje jajne ćelije tužilje u vreme kada je imala intimne odnose sa tuženim.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilnom primenom materijalnog prava utvrdili da je tuženi otac tužilje mal. AA.
Pravo na poreklo iidentitet je prirodno pravo svakog čoveka, pa i deteta, garantovano članom 64. Ustava Republike Srbije koji predviđa da svako dete ima pravo na lično ime, upis u matičnu knjigu rođenih, pravo da sazna svoje poreklo i pravo da očuva svoj identitet.
Odredbom člana 7. stav 1. Konvencije UN o pravima deteta propisano je da se dete prijavljuje odmah nakon rođenja i od rođenja ima pravo na ime, pravo na državljanstvo i koliko je to moguće pravo da zna ko su mu roditelji i pravo na njihovo staranje.
Po članu 59. stav 1. Porodičnog zakona, bez obzira na uzrast dete ima pravo da zna ko su mu roditelji, a ocem deteta koje je rođeno van braka smatra se muškarac čije je očinstvo utvrđeno priznanjem, odnosno čije je očinstvo utvrđeno pravnosnažnom sudskom presudom (član 45. stav 4); ako očinstvo nije utvrđeno priznanjem može biti utvrđeno pravnosnažnom sudskom presudom (član 55. stav 1).
Po oceni Vrhovnog suda, s obzirom da činjenica očinstva nije upisana u matičnu knjigu rođenih za tužilju mal. AA, pravilno su nižestepeni sudovi na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja primenili materijalno pravo kada su utvrdili da je tuženi otac tužilje mal. AA. Naime, u postupku je nesumnjivo utvrđeno da mal. AA začeta u periodu od 01.09. do 16.09.2019. godine, kada su tužilja BB i tuženi nesporno imali intimne odnose, a po nalazu veštaka idealno vreme ovulacije bilo je 03.09.2019. godine, a maloletna AA je rođena dana ...2020. godine, tri dana pre termina koji je bio 27.05.2020. godine.
Suprotno navodima revizije, pravilno su nižestepeni sudovi u sklopu svih dokaza kao celine i na osnovu rezultata celokupnog postupka utvrdili činjenično stanje primenom istražnog načela – izvođenjem dokaza veštačenjem na osnovu podataka iz zdravstvenog kartona tužilje BB, izveštaja ordinacije u kojima je vršila preglede i bolnice u kojoj je bila na lečenju i u kojoj je izvršen i porođaj. Navodi tuženog da je sud mogao da pribavi dokaz – zatraži izveštaj od Opšte bolnice u ... na okolnost koja je krvna grupa tuženi i da sa sigurnošću utvrdi činjenicu koja je bila predmet dokazivanja nisu osnovani, imajući u vidu da je tuženi putem DNK analize imao pravo da u potpunosti isključi mogućnost da je biološki otac mal. AA, što je u toku postupka odbio, kao i njegovi najbliži srodnici.
Sa iznetih razloga, saglasno odredbi člana 414. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić