Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23) Vrhovni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredbe parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni drugih bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz stava 2. navedenog člana, zbog kojih se ovaj vanredni pravni lek može izjaviti, u smislu člana 407. stav 1. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koje se revizijom neosnovano ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Osnovnog suda u Prokuplju P2 88/16 od 09.02.2017. godine mal. deca stranaka poverena su na samostalno vršenje roditeljskog prava majci. Nakon toga, okolnosti su se promenile u smislu što su mal. VV i mal. GG 05.04.2021. godine samoinicijativno prešle da žive kod oca. Centar za socijalni rad u Prokuplju, po provedenom postupku dostavio je izveštaj prvostepenom sudu, navodeći da je tužena rođena ... godine, da je ..., da ima ... godina radnog staža i da je u potrazi za zaposlenjem, te da živi u sopstvenoj kući u ... . Tužilac je ... i zaposlen je. Zasnovao je novu bračnu zajednicu u kojoj ima ćerku rođenu ... godine. Njegova sadašnja supruga zaposlena je u .... Mal. VV rođena ... godine, učenica je ... godine Gimnazije u ..., a mal. GG, rođena ... godine, završava ... razred osnovne škole i obe su odlične učenice. U očevom domaćinstvu devojčice se osećaju prijatno, osećaju pripadnost, imaju emotivno izgrađen bliži odnos sa ocem nego sa majkom. Obe su se pred Centrom za socijalni rad izjasnile da žele da žive sa ocem, a da sa majkom održavaju kontakte. Prema mišljenju Centra za socijalni rad, najbolji interes maloletne dece je u skladu sa njihovim željama, da budu pod starateljstvom oca, a da kontakte sa majkom održavaju po dogovoru i u skladu sa željama i potrebama. Prvostepeni sud je utvrdio da su mesečne potrebe za izdržavanje maloletne dece po 24.000,00 dinara, s obzirom na njihov uzrast i sve okolnosti u vezi sa zadovoljavanjem njihovih potreba.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su određujući samostalno vršenje roditeljskog prava, maloletnu decu stranaka poverili na čuvanje i vaspitanje ocu, sa pravom majke da održava lični kontakt sa mal. decom u skladu sa dogovorom, željama i potrebama mal. dece, a tuženu su obavezali da doprinosi izdržavanju maloletne dece sa po 12.000,00 dinara mesečno.

Po oceni Vrhovnog suda, suprotno navodima revizije, pravilan je zaključak drugostepenog suda koji se odnosi na vršenje roditeljskog prava, donet na osnovu pravilne primene materijalnog prava, jer je prema celokupnom stanju u spisima predmeta, imajući u vidu izveštaj Centra za socijalni rad, našao da je u najboljem interesu maloletne dece, u smislu odredbe čl. 6. i 266. Porodičnog zakona i člana 3. Konvencije o pravima deteta, da vršenje roditeljskog prava nad mal. decom, koja su izrazila želju da žive sa ocem, bude povereno ocu. Zato su neosnovani revizijski navodi tužene da odluka o vršenju roditeljskog prava nije u interesu maloletne dece, budući da su mal. VV i mal. GG privržene ocu, da gaje jake uzajamne emocije, pri čemu je pravilno uređen i model viđanja maloletne dece sa majkom u skladu sa dogovorom, željama i potrebama maloletne dece. Odlučujući o poveravanju maloletne dece ocu na vršenje roditeljskog prava, kao i o održavanju ličnih odnosa dece sa majkom, pravilno je drugostepeni sud primenom odredbe člana 77. st. 1. i 3. Porodičnog zakona, saglasno članu 61. stav 1. Porodičnog zakona uredio način održavanja ličnih odnosa maloletne dece sa tuženom sa kojom ne žive.

Po oceni Vrhovnog suda, suprotno navodima revizije tužene, pravilno su utvrđena lična svojstva i kapaciteti stranaka, kao roditelja, posebno tužioca, koji je podoban da mu se deca povere na samostalno vršenje roditeljskog prava. Polazeći od nalaza i mišljenja Centra za socijalni rad, pravilno je utvrđeno da su se stekli zakonom propisani uslovi za odluku o poveravanju maloletne dece na način kako je to učinjeno, a s obzirom da i njihovo ponašanje ukazuje na opredeljenje da žive u porodici sa ocem. Naime, najbolji interes dece podrazumeva udovoljavanje na najbolji mogući način njihovim emotivnim i razvojnim potrebama. Ovo načelo ima prednost pred ostalim interesima i prvenstveno podrazumeva potrebu za sigurnom, stabilnom i predvidivom okolinom u kojoj će se deca osećati slobodno i nesmetano sticati iskustva u druženju sa vršnjacima.

Suprotno revizijskim navodima tužene, tužilac je imao aktivnu legitimaciju za vođenje ovog postupka. Nižestepeni sudovi su pravilno zaključili da je tužilac aktivno legitimisan da zahteva da sud odluči da samostalno vrši roditeljsko pravo nad maloletnom decom, u situaciji kada roditelji ne vode zajednički život i nisu zaključili sporazum o vršenju roditeljskog prava u smislu člana 77. stav 3. Porodičnog zakona i aktivno legitimisan da zahteva samostalno vršenje roditeljskog prava na osnovu odredbe člana 264. stav 1. Porodičnog zakona. U konkretnom slučaju, reč je o jednoj parnici u kojoj se odlučuje o poveravanju dece i načinu održavanja odnosa maloletne dece sa drugim roditeljem i visini doprinosa za izdržavanje od strane drugog roditelja, zbog čega je u smislu citiranih propisa tužilac aktivno legitimisan za vođenje ove parnice.

Pravilnom primenom odredaba čl. 154, 160. i 161. Porodičnog zakona, suprotno navodima revizije, odlučeno je o postavljenom zahtevu za izdržavanje dece nad kojima se vrši roditeljsko pravo. Naime, pravilno su utvrđene mesečne potrebe dece u skladu sa njihovim uzrastom i stvarnim potrebama, kao i materijalne mogućnosti oba roditelja, te je s obzirom na sve utvrđene okolnosti, pravilna odluka suda u odnosu na obavezu tužene u izdržavanju maloletne dece.

S obzirom da je pri rešavanju i ostalih pitanja pravilno primenjeno materijalno pravo, pri čemu su cenjeni i ostali revizijski navodi, odlučeno je kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić