Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu čl. 408. i 403. stav 2. tačka 2. važećeg Zakona o parničnom postupku - ZPP i utvrdio da revizija tužilaca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se neosnovano ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. ZPP učinjenu pred drugostepenim sudom.

Prema činjeničnom stanju koje je pravilno utvrđeno na održanoj raspravi pred drugostepenim sudom, dana 28.05.1991. godine overen je od strane Opštinskog suda u Nišu pod brojem R 916/91 Sporazum o raspodeli i ustupanju imovine za života, koji je zaključen između VV kao ustupioca i maloletnih tužilaca kao potomaka, koje je u zaključenju tog sporazuma zastupao deda po majci i staralac GG. Ovim sporazumom VV je ustupila tužiocima po 1/2 kuće u Nišu na kp .. KO ..., parcela površine 276 m2, sa pravom korišćenja zemljišta na kome se kuća nalazi, a zadržala je pravo plodouživanja na ustupljenoj imovini. Ustupljena kuća tada je imala površinu od 133 m2, i tužioci su ušli u njenu državinu, ali je nepokretnost i dalje bila upisana na VV. Ona je sa „AS Bankom“ kao pravnim prethodnikom tužene zaključila Ugovor o kreditu 09.07.1998. godine na iznos od 550.000,00 dinara, Ugovor o kratkoročnom kreditu 25.05.1998. godine na iznos od 80.000,00 dinara i Ugovor o kreditu od 22.04.1998. godine na iznos od 1.000.000,00 dinara, koje iznose banci nije vratila, pa je protiv nje vođen izvršni postupak pred Opštinskim sudom u Nišu u predmetu I 2142/98, u kome su izvršni poverioci bili „AS Banka“, DD, ĐĐ i preduzeće „Omorika“ DOO Beograd. Izvršni postupak je okončan pravnosnažnim rešenjem I 2142/98 od 16.10.2003. godine, kojim je navedena kuća predata „AS Banci“ i preduzeću „Omorika“. Parcela na kojoj je kuća izgrađena sada se vodi pod brojem .. u listu nepokretnosti .. KO ..., kao zemljište pod zgradom i zemljište uz zgradu, ukupne površine 274 m2. Parcela se vodi kao državna svojina Republike Srbije sa pravom korišćenja tužilaca sa po 1/2 idealnog dela, a na porodičnoj zgradi su upisani kao držaoci „Omorika“ DOO sa 2/3 idealnog dela i tužena banka sa 1/3 idealnog dela. Na parceli postoji i pomoćna zgrada, na kojoj su kao držaoci upisani tužioci sa po 1/2 idealnog dela. Tokom ove parnice, došlo je do zaključenja stečajnog postupka nad „Raj Banka“ AD, pravnosnažnim rešenjem Privrednog suda u Beogradu St 120/2010 od 10.12.2019. godine, a stečajni postupak je nastavljen nad stečajnom masom „Raj Banka“ AD, koju čini nepokretna i pokretna imovina navedena u tom rešenju, a između ostalog i nepokretnost koja je predmet ove parnice.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u pobijanoj drugostepenoj presudi primenjeno materijalno pravo kada je prvostepena presuda ukinuta i odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužilaca da se utvrdi da imaju pravo svojine na idealnog dela 1/3 sporne nepkretnosti, te da se imovina izluči iz stečajne mase u predmetu Trgovinskog suda u Beogradu St 120/2010, navedena nepokiretnost ispiše sa imena tužene i u javnim knjigama upiše kao vlasništvo tužilaca.

Tužioci po osnovu Sporazuma o raspodeli i ustupanju imovine za života od 28.05.1991. godine nisu upisali svoje pravo svojine u katastru nepokretnosti, pa nisu stekli svojinu na ustupljenoj kući, u smislu čl. 20. i 33. Zakona o osnovama svojinsko- pravnih odnosa. Nakon zaključivanja ovog sporazuma, majka tužilaca se i dalje vodila u javnim knjigama kao vlasnik nepokretnosti, pa je kuću opteretila pravom zaloge radi obezbeđenja kredita koje je uzela od pravnog prethodnika tužene, u smislu čl. 61. stav 2. i 63. stav 1. Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa, a pravni prethodnik tužene je bio ovlašćen da traži namirenje svog potraživanja iz vrednosti nepokretnosti opterećene pravom zaloge. Prema izvršnom rešenju od 16.10.2003. godine, donetom na osnovu člana 158. tada važećeg Zakona o izvršnom postupku, poveriocima „AS Banci“ kao pravnom prethodniku tužene i preduzeću „Omorika“ DOO predata je sporna nepokretnost u vlasništvu izvršnog dužnika VV, i odlučeno da će se po pravnosnažnosti rešenja izvršiti upis prava svojine u javne knjige u korist izvršnih poverilaca, pa je tužena po pravnosnažnosti tog rešenja 10.05.2004. godine na osnovu odluke državnog organa stekao pravo suvlasništva navedene kuće sa 1/3 idealnog dela. S obzirom na navedeno, pravilan je zaključak drugostepenog suda da tužena ima jači pravni osnov sticanja prava suvlasništva sa 1/3 idelanog dela predmetne kuće u odnosu na tužioce, u smislu člana 41. stav 2. Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa, jer je pravo svojine stekla teretnim pravnim poslom, na osnovu odluke državnog organa, predajom nepokretnosti u izvršnom postupku, nakon čega je izvršila upis prava državine na spornoj kući, pa je zato tužbeni zahtev tužilaca pravilno odbijen kao neosnovan.

Neosnovano se revizijom ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava i navodi da je pravnom prethodniku tužene bilo poznato da su tužioci vlasnici sporne nepokretnosti, pa se ima smatrati nesavesnim sticaocem, a odluka doneta u izvršnom postupku o dosuđenju nepokretnosti u svojinu trećeg lica nema pravno dejstvo prema tužiocima jer oni nisu učestvovali u tom postupku. Suprotno ovim navodima, u momentu pokretanja izvršnog postupka tužioci nisu stekli pravo svojine na spornoj nepokretnosti jer sporazum o ustupanju imovine za života nije bio sproveden kroz javne knjige, pa se kao vlasnik i dalje vodila njihova majka, protiv koje je postupak vođen kao izvršnog dužnika i koja je spornu nepokretnost mogla opteretiti pravom zaloge.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić