U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se paušalno – bez konkretnog navođenja procesne odredbe koju drugostepeni sud nije primenio ili je pogrešno primenio, neosnovano ukazuje na postojanje bitne povrede odredaba parničnog postupka iz stava 1. označene odredbe koja je učinjena u drugostepenom postupku.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, parcele broj .. i .. se nalaze u Veterniku, u potesu „...“ u KO Veternik, a u prirodi su u regulaciji Novosadskog puta. Parcela broj .. se nalazi u potesu „...“ i u prirodi u sastavu te ulice. Ulica ... južnim krajem izlazi na Novosadski put, a severni na ulicu ... . Ulica ... je jedna od niza ulica koje izlaze na Novosaski put, a paralelne ulice su ... sa leve strane ..., ..., ..., sa desne strane, gledajući sa Novosadskog puta. Od centra Veretnika predmetne parcele su udaljene cca ... metara. U neposrednom okruženju se nalaze brojni poslovni objekti uz Novosadski put, kao i porodične stambene zgrade. Na opisanim parcelama i to .. nosilac prava na zemljištu je 1/1 tužilac, na parceli .. tužilac je upisan sa vlasničkim udelom od 1161/1973, a za parcelu .. udeo tužioca je 258/676. Parcele su asfaltirane, komunalno i infrastrukturno u potpunosti opremljene. Predmetne parcele se nalaze u građevinskom području Veternika. Odlukom o utvrđivanju dorpinosa za uređenje građevinskog zemljišta za obračun doprinosa određeno je devet zona (ekstra zona + 8 zona), a predmetne parcele se nalaze u petoj zoni. Predmetne parcele su hortikulturno opremljene. Prema proceni Poreske uprave Novi Sad prosečna cena iznosi 20.296,72 dinara po m2 s obzirom na to da se radi o javnoj površini. Ukoliko bi se preimenila tačka 13. stav 3. Uputstva direktora Poreske uprave koja propisuje da se vrednost zemljišta može dodatno umanjiti za još 10% ukoliko se radi o zemljištu koje je namenjeno za izgradnju objekata od opšteg javnog interesa, tržišna vrednost umanjena za korektivni faktor od 10% procenjuje se, izvođenjem prosečne vrednosti iz upotrebe pravnosnažnih rešenja u iznosu od 18.267,05 dinara/m2, što po srednjem kursu NBS na dan izrade zapisnika iznosi 155,36 evra po m2. Prema tome, ukupna vrednost parcela tužioca i to ukupne površine od 266 m2 na parceli .., zatim 80 m2 na parceli .. što predstavlja udeo tužioca od 1161/1973 dela, kao i 258 m2 na parceli .. gde tužilac ima udeo 258/676, dakle na ukupno 604 m2 iznosi ukupno 12.259.218,88 dinara dakle za sve tri parcele koje predstavljaju površinu od javne namene, a polazeći od procenjene tržišne vrednosti parcele bez umanjenja 10% odnosno od 20.296,72 dinara/m2. Ukoliko bi se ova vrednost umanjila za 10% iznosila bi 18.267,05 dinara/m2, odnosno ukupno za površinu od 604 m2 koja je u vlasništvu tužioca 11.033.298,2 dinara. Ovo umanjenje na parcelama u Sremskoj Kamenici i Petrovaradinu ne primenjuje se na utvrđivanje tržišne vrednosti parcela koje su javne namene.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje nižestepeni sudovi su u ovom sporu pravilno primenili materijalno pravo.

Pravo na imovinu je jedno od osnovnih ljudskih prava zaštićenih ustavno- pravnim normama i normama međunarodnih konvencija, čiji je Republika Srbija potpisnik. Ustavom Republike Srbije u članu 58. zajemčeno je mirno uživanje svojine i drugih imovinskih prava stečenih na osnovu zakona i predviđeno da pravo svojine može biti oduzeto ili ograničeno samo u javnom interesu utvrđenom na osnovu zakona, uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne. Zakonom se može ograničiti način korišćenja imovine, a oduzimanje ili ograničenje imovine radi naplate poreza i drugih dažbina ili kazni, dozvoljeno je samo u skladu sa zakonom.

Protokolom broj 1, uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, u članu 1. garantuje se zaštita imovine i propisano je da svako fizičko i pravno lice ima pravo na neometano uživanje svoje imovine, da niko ne može biti lišen svoje imovine osim u javnom interesu i pod uslovima predviđenim zakonom i opštim načelima međunarodnog prava.

Ustavne odredbe i konvencijsko pravo ukazuju na obavezu isplate razumne naknade za oduzetu imovinu, po tržišnim cenama u vreme presuđenja, koja je pobijanom presudom i utvrđena. Rešenje o eksproprijaciji i određivanju naknade za eksproprisanu imovinu nikada nije doneto, a sama činjenica da su Planom detaljne regulacije sporne parcele određene za ulicu ukazuju na to da su iste postale javno dobro u opštoj upotrebi u javnoj svojini jedinice lokalne samouprave, zbog čega se radi o takozvanoj faktičkoj eksproprijaciji jer je tuženi zemljište svojim planskim aktima i usaglašavanjem sa faktičkim radnjama na terenu priveo odgovarajućoj nameni - ulici u naseljenom mestu, zbog čega tužiocu pripada potraživana naknada, koja je suprotno revizijskim navodima pravilno utvrđena. Zbog toga, kako se neosnovano navodi u reviziji, nije od uticaja ko je izvršio faktičke radnje na terenu, jer su predmetne parcele i u prirodi javno građevinsko zemljište privedeno urbanističkoj nameni u utvrđenoj površini za koju je tužiocu pravilno i dosuđena naknada. Tuženi tokom postupka nije sporio da su navedene parcele predviđene za javnu površinu, odnosno ulicu i da se kao takve i koriste, niti je sporio da su izvršene faktičke radnje na terenu, da su parcele opremljene infrastrukturom i da ih nesmetano koristi neograničen broj lica za javni saobraćaj, a tuženi, suprotno navodima revizije, nije dokazao da to nije bila potreba lokalne samouprave, niti da to nije bio javni i opšti interes.

Ostalim navodima revizije tuženog osporava se pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja iz kojih razloga se revizija ne može izjaviti, pa oni ne mogu biti predmet razmatranja revizijskog suda.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci presude.

Predsednik veća - sudija

Vesna Subić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić