Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je podneo odgovor na reviziju tuženog.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku (ZPP), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sudskim poravnanjem P. 1972/09 od 28.09.2009. godine tuženi je obavezan da plaća izdržavanje tužiocu, rođenom ...2001. godine, u visini od 15% od redovnih mesečnih primanja. Tužilac je sada učenik gimnazije i sa majkom živi u stanu koji je njeno vlasništvo. Aktivno se bavi sportom - igrač je drugog tima ... kluba „GG“, u kojem sam snosi sve troškove - članarinu, osiguranje, licencu, putovanje na pripreme i utakmice, lekarske preglede. Zaključio je ugovor i sa ... klubom „DD“ u kojem igra u prvom timu, ali kao maloletan od toga ne ostvaruje nikakav prihod. Za zadovoljavanje njegovih potreba mesečno je neophodan iznos od 70.000,00 dinara. Tužiočeva majka (rođena 1968. godine) je zaposlena kao ... i njena mesečna zarada iznosi 84.000,00 dinara. Tuženi (rođen 1958. godine) je profesor na ... fakultetu u ... i njegova mesečna zarada iznosi 140.000,00 dinara. Po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima angažovan je u ... u ..., i po tom osnovu ostvaruje prihod od 600 evra. Vlasnik je stana u ... površine 72m2, u kojem povremeno boravi i stana u ... površine 33m2. Tuženi je otac dve punoletne ćerke (rođene 1989. i 1991. godine) koje su završile ... fakultet. Starija ćerka nije zaposlena, dok se mlađa ćerka nalazi na specijalizaciji. Tuženi obe novčano pomaže. Tuženi novčano pomaže i oca starog 87. godina sa 150-200 evra mesečno, jer očeva penzija iznosi 14.000,00 dinara. Tuženi je u braku, njegova supruga je zaposlena i radom ostvaruje zaradu u iznosu od 350 evra mesečno.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su u ovom sporu pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 164. Porodičnog zakona propisano je da se visina izdržavanja može smanjiti ili povećati ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.

U konkretnom slučaju, što ni tuženi ne spori, postoje promenjene okolnosti koje opravdavaju izmenu visine izdržavanja određenu sudskim poravnanjem zaključenim tokom 2009. godine. Potrebe tužioca, sada deteta u uzrastu od 17 godina i učenika srednje škole, po svim osnovama - egzistencijalne, obrazovne, kulturne, socijalne, evidentno su protekom vremena povećane i za njihovo zadovoljavanje više nije dovoljan iznos u visini od 15% od redovnih prihoda tuženog, određen sudskim poravnanjem u vreme kada je tužilac bio dete uzrasta od 8 godina i učenik početnih razreda osnovne škole.

Izmenjena visina obaveze tuženog određena je u skladu sa članovima 160, 161. stav 1. i 162. stav 1. i 3. Porodičnog zakona, pa zato nisu osnovani navodi revizije ni o pogrešnom i nepotpuno utvrđenom činjeničnom stanju (revizijski razlog predviđen članom 407. stav 2. ZPP u vezi člana 208. Porodičnog zakona), niti o pogrešnoj primeni materijalnog prava. Visina novčanih sredstava neophodnih za zadovoljavanje tužiočevih egzistencijalnih, socijalnih i kulturnih potreba utvrđena je na osnovu njegovog uzrasta, obrazovnih na osnovu škole koju pohađa, i uz vođenje računa da tužilac sam snosi troškove aktivnog bavljenja sportom koji zahteva i njegovu pojačanu ishranu. Mogućnosti tuženog da plaća izdržavanje u dosuđenom nominalnom iznosu utvrđene su na osnovu njegovih prihoda (zarade i primanja po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima), imovine koju poseduje i uz vođenje računa da on nema obavezu izdržavanja drugih lica.

Tužilac je u vreme podnošenja tužbe i zaključenja glavne rasprave pred prvostepenim sudom (merodavan momenat za odluku o tužbenom zahtevu) bio maloletan, zbog čega sudovi nisu pogrešno primenili član 154. Porodičnog zakona kojim je uređeno izdržavanje maloletnog deteta. Tužilac se i dalje nalazi na redovnom školovanju, prema potvrdi gimnazije koju pohađa u školskoj 2017/2018 godini bio je učenik drugog razreda, što znači da je u sledećoj školskoj godini 2018/2019 godini bio učenik trećeg razreda a u školskoj 2019/2020 godini učenik završnog razreda. Tuženi ima mogućnost da plaća izdržavanje u dosuđenom iznosu, i na visinu njegove obaveze ne utiče činjenica da novčano pomaže ćerke i oca. Tuženi nema zakonsku obavezu izdržavanja ćerki jer su one starije od 26 godina, sa čijim navršenjem je prestala zakonska obaveza roditelja da izdržavaju punoletnu decu predviđena članom 155. Porodičnog zakona. Pravo tužioca na izdržavanje, shodno članu 166. stav 4. Porodičnog zakona, ima prvenstvo u odnosu na pravo oca tuženog na izdržavanje u smislu člana 156. istog zakona. U podmirenju troškova izdržavanja tuženi učestvuje sa višim iznosom od drugog roditelja, ne samo zato što su njegovi prihodi veći već i zato što se prilikom određivanja izdržavanja uzima u obzir i staranje roditelja sa kojim tužilac živi. Pravo svojine tuženog na nepokretnostima i zaradi koju ostvaruje njegova supruga utvrđeni su na osnovu njegovog iskaza datog u svojstvu stranke, zbog čega nisu osnovani navodi revizije da nema dokaza o tim činjenicama.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.

Tužilac nema pravo na naknadu troškova postupka po reviziji, jer po oceni Vrhovnog kasacionog suda troškovi odgovora na reviziju nisu bili neophodni za vođenje ove parnice. Zbog toga je, na osnovu člana 165. stav 1. u vezi sa članom 154. ZPP, odlučeno kao u drugom stavu izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić