Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu, protivnik predlagača i krajnji korisnik su blagovremeno izjavili revizije zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagač je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu odluku primenom člana 408. u vezi sa članom 420. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...10/23), u vezi sa članom 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, Vrhovni sud je ocenio da su revizije neosnovane.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijama se određeno ne ukazuje na druge povrede postupka zbog kojih se ovaj pravni lek može izjaviti , primenom člana 407. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Vlade Republike Srbije od 27.11.2014. godine je utvrđen javni interes za eksproprijaciju i pravnosnažnim rešenjem Gradske opštine Grocka Odeljenje za opštu upravu i imovinsko-pravne poslove I-12 broj 465-323/2014 od 18.03.2015. godine eksproprisane su uz naknadu u korist Grada Beograda za potrebe Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd, radi izgradnje saobraćajnice, kp br. .. livada 5. klase površine 906 m2, kp br. .. livada 5. klase površine 836 m2 i kp br. .. livada 5. klase površine 103 m2, sve upisane u LN broj .. KO ..., suvlasništvo sa udelom od 4/20 dela sada pok. BB, čiji je zakonski naslednik unuk AA po preminulom sinu VV. Pred organom uprave nije postignut sporazum o visini naknade, a u sprovedenom vanparničnom postupku utvrđena je tržišna vrednost zemljišta oduzetog od prethodnika predlagača, prema površini i oduzetom suvlasničkom udelu, u iznosu od 8.143.461,00 dinara. Utvrđenje o tržišnoj vrednosti oduzetog zemljišta je zasnovano na veštačenju. U toku postupka pribavljana je procena Poreske uprave u više navrata, ali procena sa iskazanom tržišnom vrednošću kod koje su kao parifikati korišćene parcele koje su prometovane 2016. godine, 2017. godine i 2018. godine, nije prihvaćena, već je kao sveobuhvatnija prihvaćena procena data od strane sudskog veštaka Velimira Aleksića u dopunskom nalazu i mišljenju od 23.02.2021. godine, do koje je veštak došao sagledavanjem stanja utvrđenog izlaskom na lice mesta, uporednih podataka i uvidom u promet nepokretnosti na zvaničnom sajtu RGZ, uzimanjem u obzir relevantnih faktora od uticaja na procenu tržišne vrednosti, uključujući to da se predmetne parcele nalaze u građevinskom reonu, graniče sa koridorom autoputa, nalaze u najužoj zoni „Ikea Srbija“ doo Beograd na kojem potesu potražnja za zemljištem velika i tržišna vrednost nepokretnosti je u stalnom porastu, kao činjenicu da je prema ugovoru overenom kod Javnog beležnika Dragine Divac pod brojem OPU 1928-2019 od 11.06.2019. godine parcela br. .. KO ..., u čiji sastav su ušle parcele .., .. i .., koje su ovde bile predmet eksproprijacije, prodata po ceni od 187,06 evra po m2, odnosno 22.069,00 dinara po m2, što primenjeno na površinu i udeo prethodnika predlagača iznosi 8.143.461,00 dinara.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su usvojili zahtev predlagača i primenom odgovarajućih odredaba Zakona o eksproprijaciji obavezali krajnjeg korisnika da predlagaču na ime naknade za eksproprisane nepokretnosti za 4/20 suvlasničkog udela isplati iznos od 8.143.461,00 dinar (u visini tržišne vrednosti prema nalazu i mišljenju veštaka) sa zakonskom zateznom kamatom od 12.05.2021. godine.

Vrhovni sud nalazi da su neosnovani revizijski navodi kojima se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Odredbom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ broj 53/95...106/16), propisano je da se visina naknade u novcu za eksproprisane nepokretnosti određuje prema tržišnoj ceni, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi.

Prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi, tržišna vrednost eksproprisanog zemljišta iznosila je 8.143.461,00 dinara. Ovo utvrđenje kao relevantno prihvaćeno je od strane drugostepenog suda. Razlozi revizijskog osporavanja nisu osnovani. Pre svega, neosnovani su navodi da se u konkretnom slučaju radi o poljoprivrednom zemljištu, a ne građevinskom zemljištu. U ovom slučaju, parcele su eksproprisane rešenjem nadležnog organa od 18.03.2015. godine, radi izgradnje saobraćajnice u skladu sa Planom detaljne regulacije KO ..., a na osnovu rešenja Vlade Republike Srbije od 27.11.2014. godine o utvrđenju javnog interesa za eksproprijaciju, osnovom čega su pre izvršene eksproprijacije postale građevinsko zemljište, kako to pravilno zaključuju nižestepeni sudovi. U skladu sa zakonom, naknada za eksproprisane nepokretnosti određuje se prema tržišnoj ceni u vreme utvrđivanja visine naknade, odnosno u vreme donošenja odluke o naknadi. U postupku radi određivanja novčane naknade koja pripada predlagaču, pribavljena je procena koju daje nadležni organ za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na promet nepokretnosti, odnosno Poreska uprava. Međutim, Zakon o eksproprijaciji ne isključuje utvrđivanje visine tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti veštačenjem u vanparničnom postupku. Neprihvatljivo je shvatanje revidenata da je u konkretnom slučaju merodavna procena Poreske uprave. Poreska uprava vrši samo procenu vrednosti nepokretnosti, što uglavnom predstavlja najniži iznos naknade za eksproprisano zemljište, a ne određuje njenu tržišnu cenu na osnovu kriterijuma od kojih zavisi tržišna cena eksproprisanog zemljišta. U situaciji kada je Poreska uprava kao parifikate koristila podatke o parcelama prometovanim u ranijem periodu, a veštak procenu tržišne vrednosti predmetnih nepokretnosti dao na osnovu sveobuhvatnijeg sagledavanja stanja i korišćenjem novijih uporednih podataka, te i najpribližnijeg pokazatelja, kao što je ugovor o kupoprodaji od 11.06.2019. godine za parcelu u čiji sastav su ušle eksproprisane parcele prethodnika predlagača, a koji Poreska uprava nije imala u vidu kod davanja svoje procene, pravilno je postupljeno kada je visina naknade utvrđena na osnovu tržišnih kriterijuma za oduzeto zemljište prema svrsi za koju je eksproprisano u vreme donošenja odluke o novčanoj naknadi.

Po oceni Vrhovnog suda, pravilno je u ovoj pravnoj stvari odlučeno o naknadi koja pripada predlagaču za eksproprisane nepokretnosti i da na utvrđenu naknadu predlagač ima pravo na zakonsku zateznu kamatu od 12.05.2021. godine u skladu sa članom 277. Zakona o obligacionim odnosima.

Ostalim navodima revizija ponavljaju se žalbeni navodi koji su ocenjeni od strane drugostepenog suda, uz date jasne i dovoljne razloge, koje ovaj sud prihvata, zbog čega je nepotrebno detaljnije obrazlaženje, shodno članu 414. stav 2. ZPP. Pri tom, revizijske navode kojima se osporava ocena dokaza i utvrđeno činjenično stanje, Vrhovni sud ne uzima u razmatranje, jer se revizija iz ovih razloga ne može izjaviti prema članu 407. ZPP.

Pravilna je i odluka o troškovima postupka, doneta odgovarajućom primenom odredbi člana 153. Zakona o parničnom postupku u vezi sa članom 139. Zakona o vanparničnom postupku.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Kako sastav odgovora na reviziju ne predstavlja trošak potreban za vođenje ovog postupka, to je odbijen zahtev predlagača za naknadu troškova revizijskog postupka, o čemu je odlučeno u stavu drugom izreke rešenja, na osnovu člana 165. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić