Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11... 18/20), Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca dozvoljena i osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, otac tužioca, sada pok. BB je u svojstvu kupca sa OUR IGM „Pobeda“ RO „Nova Pobeda“, kao prodavcem 08.06.1977. godine zaključio ugovor o kupoprodaji dela kp. br. ... KO Donja ..., u površini od 710 m2, na osnovu odluke Radničkog saveta prodavca od 26.02.1977. godine. BB je isplatio ugovorenu kupoprodajnu cenu od 350,00 din/kvm, ukupno 248.500,00 dinara i stupio u državinu kupljenog dela predmetne parcele nepokretnosti, na istom sagradio stambene i pomoćne objekte i formirao kućni plac. Nakon smrti roditelja, tužilac je kao njihov jedini pravni sledbenik držalac dela predmetne nepokretnosti, koja je prema uverenju RGZ SKN Leskovac u ukupnoj površini od 48.653 m2, od 1977. godine upisana kao državna svojina Republike Srbije, dok je kao nosilac prava korišćenja upisano selo Donja ... Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka geodetske struke utvrđene su mere i granice dela predmetne parcele.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca, primenom člana 4. stav 3. Zakona o prometu nepokretnosti, člana 5. stav 3. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 53/95) i člana 20, 21. i 22. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, jer je utvrdio da je pravni prethodnik tužioca, otac tužioca od preduzeća „Pobeda“ kupio deo predmetne parcele za koju je isplatio kupoprodajnu cenu, ušao u posed iste i na istoj sagradio kuću i formirao kućni plac. Pri tome prvostepeni sud je cenio istaknuti prigovor nedostatka pasivne legitimacije tužene Mesne zajednice Donja ..., selo Donja ... i utvrdio da je isti neosnovan.

Drugostepeni sud odlučujući o žalbama tuženih nije prihvatio stanovište prvostepenog suda da je tužena Mesna zajednica Donja ..., selo Donja ... pasivno legitimisana, zbog čega je preinačio prvostepenu presudu u odnosu na ovu tuženu i odbio tužbeni zahtev tužioca, smatrajući da ova tužena u javnim knjigama nije upisana kao nosilac bilo kog stvarnog prava, već je sa pravom korišćenja upisano selo Donja ...

Po oceni Vrhovnog suda, pobijana odluka drugostepenog suda u preinačujućem delu, koji se odnosi na tuženu Mesnu zajednicu Donja ... zasnovana je na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Članom 74. stav 1. ZPP, propisano je da stranka u postupku može da bude svako fizičko i pravno lice, dok je stavom 2. istog člana propisano da posebnim propisima određuje se ko osim fizičkih i pravnih lica može da bude stranka u postupku.

Zakonom o teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 129 od 29. decembra 2007, 18 od 1. marta 2016, 47 od 20. juna 2018, 9 od 4. februara 2020 – dr. Zakon) određena je teritorija teritorijalnih jedinica i uređena druga pitanja od značaja za teritorijalnu organizaciju Republike Srbije. Članom 2. zakona, propisano je da teritorijalnu organizaciju Republike Srbije čine opštine, gradovi i grad Beograd kao teritorijalne jedinice i autonomne pokrajine kao oblik teritorijalne autonomije. Članom 3. zakona, propisano je da teritoriju opštine, grada i grada Beograda čine naseljena mesta, odnosno područja katastarskih opština koja ulaze u sastav ovih jedinica lokalne samouprave. Članom 5. stav 1. zakona propisano je da je naseljeno mesto deo teritorije opštine koje ima izgrađene objekte za stanovanje i privređivanje, osnovnu komunalnu infrastrukturu i druge objekte za zadovoljavanje potreba stanovnika koji su tu stalno nastanjeni.

Članom 3. stav 1. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik RS“ br. 129/2007, 83/2014 – dr. Zakon, 101/2016 – dr. Zakon, 47/2018 i 111/2021 – dr. Zakon), propisano je: da se lokalna samouprava ostvaruje u opštini, gradu i Gradu Beogradu (u daljem tekstu: Jedinica lokalne samouprave). Članom 8. istog zakona propisano je da radi zadovoljavanja opštih, zajedničkih i svakodnevnih potreba stanovništva na određenom području jedinice lokalne samouprave mogu da obrazuju mesne zajednice ili druge oblike mesne samouprave, u skladu sa zakonom i statutom. Članom 12. istog zakona propisano je da Jedinica lokalne samouprave ima svojstvo pravnog lica. Članom 72. stav 1. istog zakona propisano je da se radi zadovoljavanja potreba i interesa lokalnog stanovništva u selima osnivaju mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave, stavom 2. da mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave mogu se obrazovati i u gradskim naseljima (kvart, četvrt, reon i sl.), a stavom 3. da se mesna zajednica može osnivati i za dva ili više sela, dok je članom 76. stav 1. istog zakona propisano da mesna zajednica, odnosno drugi oblik mesne samouprave ima svojstvo pravnog lica u okviru prava i dužnosti utvrđenih statutom i odlukom o osnivanju.

Statutom Grada Leskovca („Službeni glasnik Grada Leskovca“, br. 28/2018), članom 117. stav 1. propisano je da radi zadovoljavanja potreba i interesa od neposrednog značaja za građane sa određenog područja, u Gradu se osnivaju mesne zajednice i drugi oblici mesne samouprave, stavom 2. da mesna zajednica se osniva za jedno ili više sela, članom 118. stav 1. da mesna zajednica ima svojstvo pravnog lica, u okviru prava i dužnosti utvrđenih ovim Statutom i odlukom o osnivanju, a članom 119. propisano je šta čini imovinu mesnih zajednica.

Iz navedenih odredbi proizlazi da tužena Mesna zajednica Donja ... ima svojstvo pravnog lica i da je pasivno legitimisana, jer je selo Donja ... naseljeno mesto dela teritorije Grada Leskovca, koji je za područje tog naseljenog mesta - sela Donja ... osnovao mesnu zajednicu i ona je korisnik dela predmetne nepokretnosti, jer je predmetna nepokretnost prema uverenju RGZ SKN Leskovac u ukupnoj površini od 48.653 m2, od 1977. godine upisana kao državna svojina Republike Srbije, a kao nosilac prava korišćenja upisano selo Donja ..., zbog čega je pogrešan zaključak drugostepenog suda da tužena Mesna zajednica Donja ... nije pasivno legitimisana

Kod utvrđenog da je pravni prethodnik tužioca, a nakon njega tužilac u nesmetanoj državini dela predmetne parcele počev od 1987. godine, po osnovu ugovora o kupoprodaji, to je tužilac na osnovu člana 28. stav 4, člana 30. stav 1. i člana 72. stav 2. i 3. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa stekao pravo susvojine na delu predmetne parcele, jer su pravi prethodnik tužioca i tužilac u nesmetanoj državini dela predmetne parcele više od 20 godina, zbog čega je Vrhovni sud na osnovu člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu prvom izreke.

S obzirom na to da je tužilac uspeo u postupku po reviziji, to je obavezana tužena Mesna zajednica Donja ... da tužiocu na ime troškova revizijskog postupka plati za sastav revizije 90.000,00 dinara, takse na reviziju 3.800,00 dinara i takse na odluku po reviziji 5.700,00 dinara, ukupno 99.500,00 dinara, primenom člana 165. ZPP, sa kojih razloga je odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković