U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Takođe, neosnovano se sadržinom revizije ukazuje da je drugostepeni sud učinio bitnu povredu iz člana 374. stav 1. u vezi člana 8. ZPP-a, s obzirom na to da je činjenično stanje ono koje je utvrđeno u prvostepenoj presudi. Nema ni bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 396. stav 1. ZPP s`obzirom na to da je drugostepeni sud ocenio sve bitne žalbene navode.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, zakonska zastupnica maloletnog deteta VV (rođenog ...2006. godine) bila je u braku sa GG (ocem tuženog BB) čiji brak je zaključen ...2006. godine, a razveden pravosnažnom presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P2 1102/14 od ...2017. godine i njihovo zajedničko dete, maloletni VV, poveren je majci, ovde tužilji na samostalno vršenje roditeljskog prava i uređen je način održavanja ličnih odnosa deteta sa ocem. Tužilja sa mal. detetom živi u predmetnom stanu površine 60 m2 ( u ul. ... br. .. u zgradi koja se nalazi na kat.parceli broj .. KO ... ) koji je tuženi stekao od svog oca - ugovorom o poklonu, zaključenim pred javnim beležnikom OPU: ..-217 dana 26.04.2017. godine. Tuženi stanuje u porodičnoj kući sa ocem, koji pored kuće u vlasništvu ima nekoliko stanova koje izdaje u zakup. Tužilja nema pravo svojine na nekom drugom useljivom objektu u kojem bi mogla da stanuje. Nakon smrti majke 2006. godine po osnovu nasleđa stekla je nepokretnost – stan u ... površine 32 m2, a koji je prodala 2017. godine za kupoprodajnu cenu od 15.000 evra. U spornom stanu tužilja sa mal. detetom živi od 2009. godine, kada se zbog nesuglasica u braku i nasilja u porodici sa zajedničkim mal. detetom iselila iz kuće u kojoj su živeli sa ocem deteta GG (u ul. ... gde je i sada prijavljena sa detetom). Ovaj postupak pokrenut je tužbom ovde tuženog BB, protiv tužene AA pred Prvim osnovnim sudom u Beogradu u predmetu P 6393/17 dana 28.04.2017. godine, radi iseljenja tužilje AA i mal. deteta VV, a u toku ove parnice ( uz odgovor na tužbu) tužilja je istakla protivtužbeni zahtev kojim je tražila da sud utvrdi da ona i njeno mal. dete VV, imaju pravo stanovanja (habitatio) na predmetnom stanu do punoletstva mal. deteta, pa je razmatranje po protivtužbi izdvojeno i obrazovan predmet Prvog osnovnog suda u Beogradu P2 871/18.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su odbili tužbeni zahtev nalazeći da tužilja i mal. dete nemaju pravo stanovanja na stanu bliže opisanom u izreci. Ocenili su da nisu ispunjeni uslovi propisani odredbom člana 194. Porodičnog zakona (PZ) jer je predmetni stan (na kome se traži utvrđenje prava stanovanja) tuženi stekao od svog oca - ugovorom o poklonu od 26.04.2017. godine, pa taj stan pre isticanja ovog tužbenog zahteva nije bio u vlasništvu roditelja sa kojim dete ne živi - oca GG. Pri tom on poseduje druge stanove koji su u blizini i koje izdaje u zakup.

Odredbom člana 194. Porodičnog zakona (PZ) propisano je da dete i roditelj koji vrši roditeljsko pravo imaju pravo stanovanja na stanu čiji je vlasnik drugi roditelj deteta ako dete i roditelj koji vrši roditeljsko pravo nemaju pravo svojine na useljivom stanu (stav 1), pravo stanovanja traje do punoletstva deteta (stav 2), nemaju pravo stanovanja dete i roditelj ako bi prihvatanje njihovog zahteva za pravo stanovanja predstavljalo očiglednu nepravdu za drugog roditelja (stav 3).

Pravo stanovanja – habitatio je lična službenost iz korpusa dečjih prava koje je ustanovljeno u cilju egzistencijalne zaštite deteta, radi zbrinjavanja deteta i u interesu roditelja koji vrši roditeljsko pravo. Za ostvarenje ovog prava potrebno je da budu ispunjeni uslovi propisani citiranom odredbom člana 194. Porodičnog zakona.

Razlozi revizije kojima se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava nisu osnovani.

Pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da maloletno dete, koje je povereno majci na samostalno vršenje roditeljskog prava, nema pravo na habitatio- stanovanje u stanu zajedno sa svojom majkom, u smislu člana 194. Porodičnog zakona, jer bivši suprug tužilje (otac deteta) nije bio vlasnik predmetnog stana ( na kome se traži utvrđenje prava stanovanja u ovom postupku) pre isticanja tužbenog zahteva, već je vlasnik ovog stana njegov sin iz prvog braka ( tuženi BB). Naime, iz navedene zakonske odredbe proizlazi da se pravo stanovanja deteta i roditelja koji vrši roditeljsko pravo može ustanoviti samo na imovini odnosno stanu koji je u vlasništvu drugog roditelja, a ne i drugih srodnika i to pod određenim uslovima. U konkretnom slučaju predmetni stan tuženom je poklonio njegov otac (bivši suprug tužilje i otac deteta) ugovorom o poklonu od 26.04.2017. godine, pa isti stan pre isticanja ovog tužbenog zahteva nije bio u vlasništvu roditelja sa kojim dete ne živi GG, o čemu je tužilja (o navedenom ugovoru o poklonu) imala saznanja, ali je postavila zahtev za utvrđenje prava stanovanja na spornom stanu iako je imala mogućnost da traži utvrđenje prava stanovanja na nekom drugom stanu u vlasništvu oca deteta.

Sledom navedenog bez uticaja su navodi revizije da je ovakvom odlukom ugroženo pravo stanovanja mal. deteta i roditelja koji vrši roditeljsko pravo, jer se pravo na habitatio-stanovanje može ostvariti na stanu koji je u vlasništvu drugog roditelja.

Suprotno navodima revizije odredbe Konvencije o pravima deteta na koje se ukazuje u reviziji odnose se prvenstveno na obavezu izdržavanja deteta na način koji može obezbediti životne uslove potrebne za njegov razvoj, te primenom ovih odredbi, kao i odredbe člana 6. stav 1. i 3. Porodičnog zakona ne može se proširiti krug lica na čijoj se imovini može uspostaviti pravo stanovanja u korist dece i roditelja koji vrše roditeljsko pravo, a koji je propisan članom 194. Porodičnog zakona.

Ostalim navodima revizije pobija se utvrđeno činjenično stanje, pa ih ovaj sud nije ispitivao, budući da se utvrđeno činjenično stanje revizijom ne može pobijati u smislu člana 407. stav 2. ZPP.

Iz navednih razloga ovaj sud je primenom člana 414. ZPP odlučio kao u izreci

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić