Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Dobrile Strajina, predsednika veća, Gordane Komnenić i Dragane Mirosavljević, članova veća, u postupku predlagača „Donit – Tesnit“, društvo za proizvodnju tesnilnih materijala doo, čiji je punomoćnik Branko Božinović, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača GO Stari grad, Beograd, koju zastupa Gradsko pravobranilaštvo Grada Beograda, Odeljenje gradskog pravobranilaštvo za opštine Vračar, Zvezdara, Palilula, Savski Venac i Stari Grad, stečajne mase „Robne kuće Beograd“ dd Beograd, čiji je punomoćnik Đorđe Stefanović, advokat iz ..., radi naknade, odlučujući o reviziji protivnika predlagača Gradske opštine Stari Grad izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 7246/20 od 06.07.2022. godine, u sednici održanoj dana 01.02.2023. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija protivnika predlagača GO Stari Grad izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 7246/20 od 06.07.2022. godine.

ODBIJA SE zahtev predlagača za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Prvog osnovnog suda u Beogradu R1 180/18 od 26.11.2019. godine, stavom prvim izreke, određena je naknada za eksproprisanu nepokretnost – stan broj 1, koji se nalazi na prvom spratu u Ulici ... broj ..., na kat.parceli .../... KO ..., upisanog u LN br. ... KO ..., ukupne površine 49,37m2, pa je obavezan protivnik predlagača GO Stari Grad iz Beograda da predlagaču „AA“, društvo za proizvodnju tesnilnih materijala doo, na ime naknade za navedenu eksproprisanu nepokretnost, isplati ukupan iznos od 16.143.990,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja odluke. Stavom drugim izreke, konstatovano je da je predlog povučen u odnosu na protivnika predlagača stečajnu masu „Robne kuće Beograd“. Stavom trećim izreke, obavezan je protivnik predlagača GO Stari Grad iz Beograda da na ime naknade troškova vanparničnog postupka isplati predlagaču ukupan iznos od 2.250.500,00 dinara. Stavom četvrtim izreke, u delu traženog iznosa za naknadom troškova predlagača zahtev je odbijen kao previsoko postavljen.

Rešenjem Višeg suda u Beogradu Gž 7246/20 od 06.07.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je žalba protivnika predlagača kao neosnovana, pa je potvrđeno prvostepeno rešenje u stavu prvom i drugom izreke. Stavom drugim izreke, preinačeno je prvostepeno rešenje u stavu trećem izreke, pa je obavezan protivnik predlagača da predlagaču na ime troškova postupka isplati 1.835.750,00 dinara, dok je u preostalom od dosuđenih troškova postupka do traženog iznosa od 3.060.750,00 dinara zahtev predlagača za naknadu troškova postupka odbijen, kao neosnovan.

Protiv rešenja drugostepenog suda, protivnik predlagača GO Stari Grad je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne materijalnog prava.

Predlagač je dao odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijano rešenje, na osnovu člana 399. u vezi člana 412. stav 5. Zakona o parničnom postupku-ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 125/04 i 111/09) koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 1.ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnim rešenjem Opštinskog komiteta za privredu i finansije opštine Stari Grad broj 465-19/87 od 31.08.1987. godine, preneto je pravo korišćenja u potpunosti, uz naknadu, nepokretnosti stana broj ..., na prvom spratu u Ulici ... broj ..., na kat.parceli .../... KO ..., upisanog u LN br. ... KO ..., ukupne površine 49,37m2, sa „BB“ ... ... na opštinu Stari Grad u Beogradu za potrebe RO Robne kuće „Beograd“ i RO za razvoj, izgradnju, održavanje i zakup poslovnog prostora „Poslovni prostor“ iz Beograda. Naknada za prenetu nepokretnost nije utvrđena, niti je isplaćena. Preduzeće „BB“ ... ... je menjalo organizacione oblike. Dana 30.10.1997. godine između Preduzeća „BB1“ dd ... u likvidaciji kao cedenta i preduzeća „AA“ dd ...kao cesionara zaključen Ugovor o cesiji, kojim je cesionar preuzeo potraživanje od cedenta i o tome obavesti sud. Preduzeće „BB“ prestalo je da postoji 2008. godine po okončanju postupka likvidacije. Rešenjem Okružnog privrednog suda u Beogradu L-1/88 od 27.12.1988. godine zaključen je postupak redovne likvidacije nad RO „Poslovni prostor“ i sva sredstva i sporovi preneti na Zajednički fond poslovnog prostora opštine i grada. Odlukom o osnivanju JP za upravljanje i raspolaganje poslovnim prostorom SO Stari Grad od 19.10.1990. godine predviđeno je da za obaveze JP odgovara osnivač do visine sredstava koje je obezbedio za početak rada. Odlukom SO Stari Grad od 05.02.1993. godine izuzet je iz Zajedničkog fonda poslovnog prostora opštine i grada poslovni prostor udružen u Zajednički fond na kome je opština Stari Grad nosilac prava raspolaganja. Ugovorom od 02.12.1993. godine, RK „Beograd“, JP Poslovni prostor opštine Stari Grad i opština Stari grad regulisali su svoje odnose vezano i za predmetni stan. Odlukom skupštine GO Stari Grad od 29.11.2016. godine prestalo je sa radom JP Poslovni prostor opštine Stari Grad, a sva prava, obaveze i poslove javnog preduzeća koja su nastala do tada preuzima GO Stari Grad kao pravni sledbenik Javnog preduzeća.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, na utvrđeno činjenično stanje, pravilno je primenjeno materijalno pravo kada je obavezan protivnik predlagača GO Stari grad da plati naknadu u odnosu na nepokretnost za koju je izvršen administrativni prenos po rešenju od 31.08.1987. godine.

Prema članu 80. stav 1. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik SRS“ br.40/84) važećeg u vreme donošenja rešenja od 31.08.1987. godine propisano je da se prava organizacije udruženog rada i drugog društveno-pravnog lica u pogledu nepokretnosti u društvenoj svojini mogu rešenjem opštinskog organa uprave nadležnog za imovinsko-pravne poslove oduzeti ili ograničiti i preneti na drugu organizaciju udruženog rada ili drugo društveno-pravno lice samo ako to zahtevaju na osnovu zakona utvrđene potrebe planskog uređenja prostora ili izgradnje objekta od društvenog značaja ili drugi zakonom određen opšti interes.

Odredbom člana 71a sada važećeg Zakona o eksproprijaciji propisano je da ako zakonom nije drukčije određeno, odredbe koje se odnose na eksproprijaciju nepokretnosti shodno se primenjuju i na administrativni prenos nepokretnosti. Prema članu 41. stav 2. istog zakona visina naknade u novcu za eksproprisane nepokretnosti određuje se po tržišnoj ceni, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut, prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi.

Sledom navedenog, a imajući u vidu da u ovom slučaju nije došlo do sporazumnog određivanja naknade za nepokretnost koja je po rešenju od 31.08.1987. godine administrativnim putem preneta na opštinu Stari Grad u Beogradu, za potrebe RO Robne kuće „Beograd“ i RO „Poslovni prostor“ Beograd, visina naknade propisana odredbama Zakona o eksproprijaciji određuje se u sudskom postupku u skladu sa odredbama člana 132 – 140. Zakona o vanparničnom postupku. Drugostepeni sud je cenio prigovor aktivne i pasivne legitimacije i pravilno zaključio da aktivna legitimacija predlagača „AA“ proizilazi iz dostavljenih izveštaja i Ugovora o cesiji od 30.10.1997. godine, na čiju pravnu valjanost ne utiču odredbe Uredbe o privremenoj zabrani raspolaganja određenim nepokretnostima, pokretnim stvarima i pravima koja se nalaze na teritoriji Republike Srbije, a čiji su vlasnici odnosno korisnici pravna lica imaoci radnji sa sedištem na teritorijama republike koje nisu članice Savezne Republike Jugoslavije, jer je reč o prenosu potraživanja ranijeg nosioca prava raspolaganja „BB“ po Ugovoru o cesiji 1997. godine, a takođe Uredba je prestala da važi donošenjem Uredbe o prestanku važenja Uredbe o privremenoj zabrani raspolaganja određenim nepokretnostima, pokretnim stvarima i pravima od 24.07.2008. godine. Pravilno je zaključio i da se protivnik predlagača GO Stari grad pojavljuje kao pravni sledbenik bivšeg krajnjeg korisnika RO „Poslovni prostor“ po rešenju od 31.08.1987. godine, nad kojim je zaključen postupak likvidacije. Sa izloženog, prema okolnostima konkretnog slučaja, to predstavlja zakonski osnov za obavezivanje GO Stari Grad na isplatu naknade, a isticanje da postoji i drugi krajnji korisnik ne isključuje njegovu obavezu plaćanja ove naknade.

Sa iznetih razloga, odlučeno je kao u izreci rešenja na osnovu člana 405. stav 1. u vezi člana 412. stav 5. Zakona o parničnom postupku i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Odbijen je zahtev predlagača za naknadu odgovora na reviziju jer ovi troškovi nisu bili nužni.

Predsednik veća-sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić