Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u granicama propisanim odredbama člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11... 18/20) i ocenio da revizija tužilje nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja i njen sada pokojni suprug BB su 1980. godine od VV kupili parcelu broj ... KO ..., površine 4 ara, na kojoj su u fazama napravili kuću, tako što je prodavac izjavu o tome overio u sudu. Nakon toga je zaključen i overen i pisani ugovor o kupoprodaji kp. broj ... KO ... dana 01.04.2014. godine između VV, kao prodavca i BB, kao kupca i zaveden pod brojem Opu 272/15 od 04.05.2015. godine u Osnovnom sudu u Raški, gde je sagrađena prva etaža kuće, a nakon dve do tri godine kuća je završena. Prilikom kupovine parcele, prodavac VV je na lice mesta pokazao međe kupljene parcele, nakon čega je izveden geometar GG, koja je izmerila plac kako bi dobila površinu od 4 ara i tu površinu obeležila kočićima. Prodavcu je kupoprodajna cena isplaćena u punom iznosu, odmah nakon postignutog dogovora, a nakon što je geometar obeležila kupljenu parcelu. Od vremena kupovine, tužilja, njen suprug i članovi porodice su koristili parcelu u merama i granicama koje im je pokazao prodavac, a obeležio geometar, a koje su bliže opisane u izreci. Sporan deo od 73 m2, u merama i granicama opisanim izrekom presude, tužilja i članovi njene porodice koriste od momenta kada su ga kupili za svoje potrebe, a u prvom redu kao prilaz svojoj kući i u tome nikada i ni sa kim nisu imali bilo kakvih problema vezano za korišćenje parcele u merama i granicama kako su kupili. Kada su tužilja i njen pokojni suprug pokušali da se na osnovu zaključenog ugovora o kupoprodaji upišu kao vlasnici predmetne parcele kod nadležne službe, saznali su da se faktičko i katastarsko stanje ne slažu, tako da njihova parcela po podacima katastra ima površinu 3,60 ara, a ne 4 ara kako su od prodavca kupili 1980. godine. Sporan deo od 73 m2, po podacima iz katastra pripada parceli broj ... KO .... Katastarska parcela broj ... upisana je u listu nepokretnosti broj ... KO ..., kao pašnjak III klase, površine 3,60 ara, kao vlasništvo VV.

Jedanaest godina nakon što je VV prodao predmetnu parcelu BB, dana 02.08.1991. godine, zaključen je i overen ugovor o zameni zemljišta pod brojem Ov 862/91 od 08.08.1991. godine u Opštinskom sudu u Raški, između preduzeća za gazdovanje šumama „Šumarstvo“ Raška, koje je ustupilo i prenelo DD kp.broj ... KO ... u površini od 0.05,56 h, a DD, majka VV, istovremeno prenela i ustupila Preduzeću za gazdovanje šumama „Šumarstvo“ Raška kp. broj ... KO ..., po kulturi pašnjak, u površini od 0.09,23 h.

Kao vlasnik kp. broj ... pašnjak III klase, površine 9,01 ari, upisana je u list nepokretnosti ... KO ... Republika Srbija, sa pravom korišćenja Javnog preduzeća „Srbijašume“ Beograd.

Veštačenjem je identifikovan sporni deo kp. broj ... KO ..., koji prema potvrdi Opštine Raška, Odsek za urbanizam, stambeno-komunalne delatnosti i zaštitu životne sredine, kao prilazni put koji vodi prema kući tužilje na kp. broj ... KO ..., nije javni put, niti nekategorisani put u vlasništvu Opštine Raška, niti u vlasništvu Republike Srbije i ne spada u dobro u opštoj upotrebi i mrežu puteva u smislu člana 3. Zakona o javnim putevima. Na predmetnom delu parcele ne postoji šuma, već je prilaz kući tužilje i tuženi nema pravni interes da sporni deo kp. broj ... KO ... koristi.

BB preminuo je 14.12.2017. godine, a za jedinog naslednika oglašena je njegova supruga AA rešenjem Osnovnog suda u Raški O broj 460/17 od 03.01.2018. godine. Tužena Republika Srbija je dala mišljenje da je osnovan ranije podnet zahtev sada pokojnog BB u pogledu spornih 50 m2 kp. broj ... KO ... i da nema zakonskih smetnji da pomenuto pravo svojine on ostvari na spornoj kvadraturi.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je, primenom člana 28. stav 4. i člana 30. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, našao da su 1980. godine tužilja i njen pravni prethodnik suprug, sada pokojni BB od momenta zaključenja ugovora o kupoprodaji parcele broj ... parcelu u kupljenoj površini od 4 ara nesmetano koristili u merama i granicama u kojima su uvedeni u posed od strane prodavca, u uverenju da je to njihova parcela po zaključenom ugovoru, da su cenu isplatili nakon što su uvedeni u posed i nakon što je geometar obeležila kočićima površinu od 4 ara, zbog čega su ispunjeni uslovi za određivanje prava svojine tužilje na spornom delu parcele tuženika po osnovu održaja, kao savesnog držaoca.

Međutim, drugostepeni sud je smatrao da je prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo. Naime, ocenio je da je neosnovan tužbeni zahtev tužilje, s obzirom da je pravni prethodnik tužilje kupio katastarsku parcelu broj ... KO ... 1980. godine u površini od 4 ara po osnovu usmeno zaključenog ugovora o kupoprodaji, da je o tome prodavac VV sačinio i potpisao pisanu izjavu koja nema elemente ugovora o prodaji, da su prodavac i kupac kasnije sačinili i overili pisani ugovor 2014. godine u kome je navedeno da prodavac VV prodaje pravnom prethodniku tužilje 4 ara od katastarske parcele ..., da je u vreme sačinjavanja pisanog ugovora o kupoprodaji 2014. godine parcela broj ... na čijem delu tužilja traži da se utvrdi pravo svojine po osnovu održaja, bila društvena svojina, korisnik Preduzeća za gazdovanje šumama „Šumarstvo“ Raška, iz kog razloga se na njoj prema Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa svojina nije mogla steći održajem do 04.07.1996. godine, te da je tužilja u tužbi i tokom postupka navela i dokazivala da na terenu njena parcela broj ... nema kupljenu površinu od 4 ara, koju je kupila po usmenom ugovoru o kupoprodaji, za koju je kasnije sačinjen i pisani ugovor 2014. godine, već da ima površinu od 3,60 ara. Kod navedenog, prema stanovištu drugostepenog suda tužilja po osnovu usmenog ugovora o kupoprodaji nije mogla steći svojinu održajem na spornom delu parcele broj ..., jer nije protekao zakonski rok od 20 godina za održaj.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilna je odluka drugostepenog suda da tužilja nije mogla održajem steći pravo svojine na spornom delu parcele.

Odredbom člana 28. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa uređen je institut održaja i stavom 4. istog člana je propisano da savesni držalac nepokretnosti na kojoj drugi ima pravo svojine stiče pravo na tu stvar održajem protekom roka od 20 godina.

Naime, predmet usmenog ugovora o kupoprodaji iz 1980. godine na koji se tužilja poziva je parcela broj ..., čija površina iznosi 4 ara, ali po osnovu tog ugovora tužilja nije mogla steći svojinu održajem na spornom delu parcele broj ..., jer nije protekao zakonski rok od 20 godina od izvršene zamene ove parcele 1991. godine između pravnog prethodnika tužilje DD i pravnog prethodnika tuženog Preduzeća za gazdovanje šumamam „Šumarstvo“ Raška, nakon koje je sporna parcela ... postala društvena svojina. Kako se prema Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa svojina nije mogla steći održajem do 04.07.1996. godine, to od 04.07.1996. godine do podnošenja tužbe u ovoj pravnoj stvari 19.01.2016. godine nije protekao zakonski rok za vanredni održaj od 20 godina. Zbog toga nisu ispunjeni uslovi iz člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa za sticanje svojine na spornom delu parcele broj 401/1 u traženim merama i granicama, pa je i revizija neosnovana.

Kako se ostalim navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost drugostepene odluke, odlučeno je kao u stavu prvom izreke na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku

Kako tužilja nije uspela sa revizijom, to joj troškovi revizijskog postupka ne pripadaju shodno primeni člana 163. ZPP, a drugotuženom ne pripada naknada troškova za sastav odgovora na reviziju, jer oni, u smislu člana 150. ZPP nisu bili nužni i neophodni u revizijskom postupku, zbog čega je odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Božidar Vujičić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić