Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 5426/23 od 12.01.2024. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Drugog osnovnog suda u Beogradu P 4042/22 od 19.04.2023. godine u delu stava drugog izreke kojim je odbijen tužbeni zahtev da sud obaveže tuženog VV da poruši potporni zid prema kući tužioca koji se nalazi delom na kp. br. .. i delom na kp. br. .. u dužini od 7,26+3,92 metra sve KO ... . Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom izreke, tako što je usvojen tužbeni zahtev i obavezan tuženi BB da tužiocu preda u posed deo kat. parc. broj ..– njiva ... od 89m² KO ... i to deo u površini od 60m² u sledećim merama i granicama: od tačke A na granici kp. .. i .. (prema ulici ...) u pravcu severoistoka u dužini od 13,67 metara do tačke B, zatim granicom sa kp. br. .. u pravcu jugoistoka do četvoromeđe kp. .., .., .. i .. u dužini od 4,65 metara, zatim u pravcu jugozapada granicom sa kp. .. u dužini od 13,88 metara do četvoromeđe kp. .., .., .. i .., zatim granicom sa kp. .. u pravcu severozapada u dužini od 4,8 metara, gde se završava u početnoj tački A, kao i da sa kp. .. KO ... izmesti postojeću septičku jamu, te da omogući tužiocu nesmetano korišćenje opisanog dela kp. br. .. KO ... . Stavom trećim izreke, preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava drugog izreke tako što je usvojen tužbeni zahtev i obavezan tuženi VV da tužiocu preda u posed kp. br. .. – njiva ... 19m² KO ... i poruši metalnu ogradu na betonskom parapetu, koja se nalazi na granici između kp. br. .. sa jedne strane i kp. br. .. i delom sa kp. br. .. sa druge strane, sve upisano KO ..., kao i potporni zid prema kući tužioca, koji se nalazi delom na kp. .. i delom na kp. .. u dužini od 7,26+3,92 metra sve KO ... . Stavom četvrtim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu trećem izreke prvostepene presude i obavezani tuženi da solidarno tužiocu na ime troškova celog parničnog postupka isplate 252.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi BB je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava pobijajući presudu u stavu drugom i četvrtom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23), Vrhovni sud je utvrdio da revizija tuženog BB nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je po osnovu ugovora o kupoprodaji overenog pred Drugim osnovnim sudom u Beogradu pod Ov 3226/13 od 19.06.2013. godine, zaključen sa prodavcem GG, kupio u viđenom stanju nepokretnosti među kojima i kat. parc. .. površine 89m², kp. .. površine 19m² za cenu od 590.000 tadašnjih dinara. Parcele se nalaze u KO ... . Deo kp. .. je u državini prvotuženog BB na kojoj je izgrađena septička jama i bunar koji se više ne koristi, kp. br. .. je u državini tuženog VV i na toj parceli, koja se graniči sa kp. .. i kp. .., tuženi VV je izgradio betonski zid – parapet i na njemu podigao metalnu ogradu. Tuženi BB je u državini dela kp. .. u površini od 60m² na kom delu je izgrađena septička jama koju su izgradili njegovi pravni prethodnici i bili u državini od 1977. godine. VV je u državini kp. .. od 1987. godine.

Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju prvostepeni sud je primenjujući odredbu člana 12. ZPP i shodno članu 41. ZOSPO odbio tužbeni zahtev tužioca nalazeći da su tuženi održajem stekli svojinu na parcelama jer su oni i njihovi pravni prethodnici bili savesni držaoci istih preko 20 godina, te da se tuženi mogu smatrati pretpostavljenim vlasnicima i da imaju jači pravni osnov na državini spornih parcela.

Drugostepeni sud je potvrdio prvostepenu presudu u delu kojim je odbijen tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tuženi VV da poruši potporni zid – parapet na delu kp. .. u delu kp. .., preinačio prvostepenu presudu u preostalom delu i obavezao tužene da tužiocu predaju u posed sporne parcele i da tuženi BB ukloni septičku jamu sa kp. .. a tuženi VV ukloni metalnu ogradu na betonskom parapetu na kp. .., a na granici sa kp. .. i kp. .. KO ... . Pri tome, drugostepeni sud nalazi da prvostepeni sud nije izveo pravilan zaključak da su se stekli uslovi da je tuženi BB stekao svojinu na spornom delu kp. .. u površini od 60m², održajem, jer prvostepeni sud nije pravilno ocenio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2358/12 od 30.11.2012. godine na osnovu koje je pravni prethodnik tužioca GG – po istom osnovu – održajem stekao pravo svojine na istim parcelama pa bi stav prvostepenog suda vodio zaključku da je više lica (različitih interesa) imalo državinu na predmetnim parcelama u periodu od 20 godina. Tužilac je stekao svojinu na parcelama teretnim putem, pa tuženi imaju slabiji pravni osnov za sticanje svojine, te se u smislu člana 41. stav 1. ZOSPO tužilac može smatrati vlasnikom spornih parcela.

Po oceni Vrhovnog suda, pravilan je zaključak drugostepenog suda.

Prema članu 41. stav 2. ZOSPO propisano je da kada se dva lica smatraju pretpostavljenim vlasnicima iste stvari, jači pravni osnov ima lice koje je stvar steklo teretno u odnosu na lice koje je stvar steklo besteretno. Tužilac ima ugovor o kupovini parcela (teretni pravni posao), dok se tuženi poziva na održaj. Osim toga, presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2358/12 od 30.11.2012. godine utvrđeno je da je pravni prethodnik tužioca GG stekao pravo svojine na spornim parcelama. To ukazuje na činjenicu da od 2012. godine tuženi nema potreban rok savesnosti održaja za sticanje svojine od 20 godina predviđen članom 28. stav 4. ZOSPO.

Navodima iz revizije ne dovodi se u pitanje pravilnost pobijane drugostepene presude. Činjenični navodi da je tužilac prilikom kupovine parcele od GG a po ugovoru Ov 3226/13, kupio nepokretnost u viđenom stanju ne može ishodovati donošenju drugačije odluke a ovo iz razloga što to u toku nižestepenog postupka tuženi nije dokazao. Tuženi se poziva na sticanje svojine putem održaja. Međutim, presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 2358/12 od 30.11.2012. godine utvrđeno je da je pravni prethodnik tužioca GG stekao pravo svojine na spornim parcelama. Nakon toga ugovorom je preneo svojinu na tim parcelama na tužioca. Stoga sve to ukazuje na okolnost da se ne može smatrati da su tuženi nakon 2012. godine bili u savesnoj državini spornih parcela, kad postoji utvrđujuća presuda kojom je utvrđeno da je pravni prethodnik tužioca vlasnik spornih nepokretnosti, a koja (presuda) je doneta neposredno pre nego što je pravni prethodnik tužioca, GG, predmetne nepokretnosti prodao tužiocu. Član 41. ZOSPO jasno je definisao ko se može smatrati vlasnikom u situacijama kada više lica pretenduju na svojinu na određenoj stvari. Drugostepeni sud je pravilno primenio naznačenu odredbu zaključivši da je tužilac svojinu na predmetnoj parceli stekao teretnim putem i da u tom slučaju ima prednost u pogledu utvrđivanja prava svojine na spornoj nepokretnosti.

Pravilna je odluka suda o troškovima postupka.

Imajući u vidu napred izneto, Vrhovni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković