Dopunskom presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 4847/2019 od 05.11.2020. godine obavezan je tuženi prvog reda BB da tužilji AA isplati na ime naknade nematerijalne štete za duševne bolove zbog smrti sina pokojnog GG iznos od 1.200.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 14.05.2020. godine do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2823/20 od 12.01.2021. godine, stavom prvim izreke, žalba tužilje je odbijena a žalba tuženih delimično usvojena pa je preinačena: (tačka 1) presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 4847/2019 od 14.05.2020. godine u delu odluke iz stava 4 izreke, utoliko što je utvrđeno da je bez pravnog dejstva prema tužilji ugovor o poklonu zaključen dana 15.06.2011. godine između tuženih, overen kod Osnovnog suda u Novom Sadu pod Ov3 4625/11 u delu potrebnom za namirenje potraživanja tužilje prema tuženom BB u iznosu od 1.000.000,00 (milion) dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.05.2020. godine pa do isplate i u iznosu od 65.924,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne iznose taksativno navedene u tom stavu pa do isplate, do vrednosti učinjenog poklona od 3.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan 14.05.2020. godine, što je tužena dužna priznati i trpeti da tužilja svoja potraživanja namiri javnom prodajom dela nekretnine koja je bila predmet ugovora o poklonu - kp br. ... zemljište pod zgradom i drugim objektom od 81m2, zemljište pod zgradom i drugim objektom od 55m2, zemljište pod zgradom i drugim objektom od 33m2 i zemljište uz zgradu i drugi objekat od 325m2, porodična stambena zgrada u ulici ... površine u gabaritu 81m2, pomoćna zgrada površine 55m2 i pomoćna zgrada površine 33m2, sve izgrađeno na kp br. 802 upisano u ln. ... KO ... iz postignute prodajne cene, dok je preko iznosa vrednosti učinjenog poklona od 3.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan 14.05.2020. godine do prvostepenom presudom utvrđene vrednosti učinjenog poklona od 6.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan 14.05.2020. godine žalba tuženih odbijena i prvostepena presuda potvrđena; tačkom 2 stava prvog dopunska presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 4847/2019 od 05.11.2020. godine preinačena je utoliko što se tuženi prvog reda BB obavezuje da tužilji pored iznosa od 1.000.000,00 (milion) dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.05.2020. godine dostuđenog presudom od 14.05.2020. godine isplati još 200.000,00 (dvesta hiljada) dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.05.2020. godine pa do isplate, a u preostalom delu za iznos od 1.000.000,00 (milion) dinara sa pripadajućom kamatom dosuđen dopunskom presudom, zahtev tužilje je odbijen, dok je u preostalom pobijanom usvajajućem delu iz stava 2 i 3 odnosno odbijajućem delu iz stava 5 i delu odluke o troškovima postupka iz stava 6 izreke žalbe stranaka odbijaju i prvostepena presuda od 14.05.2020. godine se potvrđuje. Odbijeni su zahtevi parničnih stranaka za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u preinačavajućem delu, tužilja je blagovremeno preko punomoćnika izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 72/11, 55/14, 87/18 i 18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužilje osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tuženi BB i sada pokojni tužiljin sin GG bili su prijatelji. Dana ...2009. godine izašli su u ..., a oko 03.00 sata ujutru 19.07.2009. godine ispred diskoteke „...“ tuženi je GG, nakon verbalnog sukoba zadao toliko udaraca da je GG od istih preminuo na licu mesta. Zbog navedenog, BB je presudom Višeg suda u Novom Sadu K 2108/10 od 07.07.2011. godine oglašen krivim za izvršenje krivičnog dela teška telesna povreda iz člana 121. stav 3. u vezi sa stavom 2. KZ a presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Kž1 332/11 od 19.04.2011. godine ta presuda preinačena je samo u pogledu kvalifikacije, pa je delo kvalifikovano kao krivično delo teška telesna povreda iz člana 121. stav 3. u vezi sa stavom 1. KZ za koje je BB osuđen na kaznu zatvora u trajanju od šest godina. Pre GG smrti njegova majka, ovde tužilja, bila je zaposlena i nije bolovala od bilo kakvih bolesti, a nakon ovog tragičnog događaja otpočela je lečenje kod neuropsihijatra i penzionisana je zbog invalidnosti koja je posledica narušenog zdravlja zbog smrti sina jedinca. Stalno je u depresiji, pije lekove, u teškom je stanju i ne funkcioniše kao ranije. Tužilja je snosila troškove sahrane i održavanja grobnog mesta za pokojnog GG u iznosima utvrđenim nižestepenim presudama. U toku trajanja krivičnog postupka dana 15.06.2011. godine tuženi BB je sa svojom majkom, ovde tuženom VV zaključio ugovor o poklonu, overen pred Osnovnim sudom u Novom Sadu pod Ov3 br. 4625/11, kojim je VV poklonio pravo korišćenja i pravo vlasništva na svojoj polovini nekretnine upisane u ln ... u KO ... bliže opisane u izreci presude. Tu nekretninu tuženi su stekli zaključenjem kupoprodajnog ugovora od 08.11.1996. godine, u vreme kad je tuženi BB bio maloletan (11 godina) pa je ugovor u njegovo ime kao kupca zaključila tužena VV (tada ...) kao njegov zakonski zastupnik, a ugovorom su stekli svako po ½ nepokretnosti. Kupljena nekretnina u vreme zaključenja kupoprodajnog ugovora nije bila uslovna za stanovanje i takva je i ostala sve do zaključenja spornog ugovora o poklonu od 15.06.2011. godine, nakon čega je tužena VV izvršila adaptaciju nepokretnosti i ulaganje u nju. Kako je nepokretnost u vreme zaključenja ugovora o poklonu bila neuslovna za stanovanje kao njena tržišna vrednost nije uzeta vrednost objekta po m2 već vrednost zemljišta na kome je objekat izgrađen, a koja je procenjena na 6.000 evra. Zaključenjem ugovora o poklonu tuženi BB je ostao bez nepokretne imovine, pa kako je bez zaposlenja i redovnih prihoda isti je insolventan. Utvrđeno je da nema podeljene odgovornosti na strani oštećenog GG, odnosno njegovog doprinosa nastanku štetnog događaja.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da je tužbeni zahtev tužilje delimično osnovan pa je primenom člana 154, 155, 158, 200, 201. stav 1, 280. stav 1, 281. stav 1, 283. stav 1. i 284. Zakona o obligacionim odnosima i člana 13. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u izreci presude P 4847/19 od 14.05.2020. godine i dopunske presude P 4847/19 od 15.11.2020. godine sa pozivom na odredbu čl. 356. stav 1. ZPP.

Međutim, drugostepeni sud je odlučujući o osnovanosti zahteva za pobijanje pravnih radnji tuženog BB, na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja u prvostepenom postupku zaključio da je prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo kada je utvrdio da predmetni ugovor o poklonu nema pravno dejstvo u delu potrebnom za namirenje potraživanja tužilje do vrednosti učinjenog poklona od 6.000 evra, ceneći da je na osnovu nalaza veštaka utvrđeno da se kod procene tržišne vrednosti neuslovne nepokretnosti (kuće) ne uzima u obzir vrednost po m2, već vrednost zemljišta koja je utvrđena u iznosu od 6.000 evra, pa kako je vrednost poklona ½ nepokretnosti, to vrednost učinjenog poklona iznosi 3.000 evra, zbog čega je preinačio prvostepenu presudu u delu stava 4 izreke i odlučio kao u stavu prvom 1. izreke presude, protiv kog stava je tužilja i izjavila reviziju.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da se osnovano revizijom tuženog ističe da je drugostepeni sud bez otvaranja glavne rasprave utvrdio drugačije činjenično stanje, te na taj način učinio bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1, u vezi člana 383. stav 3. Zakona o parničnom postupku.

Naime, pobijanom presudom drugostepeni sud nije na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja na drugačiji način primenio materijalno pravo preinačavajući prvostepenu presudu, već je izvršio ocenu dokaza na drugačiji način i na osnovu izmenjenog činjeničnog stanja preinačio prvostepenu presudu u navedenom delu stava 4 izreke, što je mogao učiniti jedino da je postupio po članu 383. stav 3. i 4. ZPP, a što nije učinio. Navedeno proizilazi iz činjenice, da se činjenično stanje iz nižestepenih odluka razlikuje u odnosu na vrednost učinjenog poklona, što je od značaja za donošenje pravilne i zakonite odluke u ovoj parnici. Ovo sa razloga što je na osnovu predloženih izvedenih dokaza prvostepeni sud utvrdio da vrednost poklonjenog dela nepokretnosti iznosi 6.000 evra u trenutku učinjenog poklona, do kog iznosa je i utvrdio da je ugovor o poklonu bez pravnog dejstva prema tužilji VV, jer vrednost objekta preko utvrđene vrednosti poklona od 6.000 evra predstavlja posebnu imovinu tužene VV. Zbog navedenog, nisu jasni navodi, niti su dati razlozi drugostepenog suda na osnovu čega je drugostepeni sud zaključio - utvrdio da vrednost učinjenog poklona iznosi 3.000 evra, a nisu utvrđeni ni dati pravilni razlozi u pogledu ukupnog iznosa potraživanja tužilje (1.200.000,00 a ne 1.000.000,00 dinara na ime ukupno dosuđene nematerijalne štete). Osim navedenog, osnovani su i revizijski navodi da je ostala neutvrđena prava vrednost učinjenog poklona, jer je cenjena samo vrednost predmetne parcele a ne i vrednost objekta - kuće na istoj u momentu sačinjavanja ugovora o poklonu, iako je utvrđeno da je ista bila neuslovna. Ovo pri utvrđenoj činjenici da ta kuća nije srušena već je izvršena adaptacija iste, pa su osnovani revizijski navodi da je i takva kuća morala imati nekakvu vrednost (makar i u vrednosti materijala objekta koji nije srušen).

Kako je iz navedenih razloga činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, to je drugostepena presuda u pobijanom preinačavajućem delu izreke morala biti ukinuta.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će otkloniti ukazane nepravilnosti i doneti pravilnu i na zakonu zasnovanu odluku.

Ukinuta je i odluka o troškovima parničnog postupka jer ista zavisi od konačnog ishoda parnice.

Iako se u reviziji navodi da se pored navedenog preinačavajućeg dela drugostepene presude pobija i dopunska presuda, a ista je doneta pravilnom primenom materijalnog prava, dopunska presuda nije posebno razmatrana jer za istu nije naveden ni jedan revizijski razlog, a Vrhovni kasacioni sud shodno članu 408. ZPP je ispitao pobijanu presudu u granicama razloga navedenih u reviziji pazeći po službenoj dužnosti na bitne povrede iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP i na pravilnu primenu materijalnog prava.

Iz navedenih razloga, primenom člana 415. stav 1. i člana 416. stav 2. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Marina Milanović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić