U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Odlukom Upravnog odbora tuženog br. 43/16 od 21.07.2016. godine, tužiocu je izrečena disciplinska mera- isključenje iz članstva Udruženja na period od jedne godine. Istekom tog roka, tužilac je dana 22.08.2017. godine, podneo zahtev za priznavanje statusa člana Udruženja, pa je Odlukom Upravnog odbora tuženog br. 172/17 od 05.10.2017. godine, taj zahtev tužioca odbijen. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Sjenici P 330/17 od 16.12.2017. godine, utvrđena je ništavost Odluke Upravnog odbora tuženog br. 172/2017 od 05.10.2017. godine i da ista ne proizvodi pravno dejstvo. Ponovo odlučujući o zahtevu tužioca za priznavanje statusa člana tuženog Udruženja, Upravni odbor tuženog je doneo predmetnu Odluku br. 331/19 od 07.11.2019. godine, kojom je odbijen zahtev tužioca za donošenje odluke o priznavanju svojstva člana tuženog Udruženja. Tužilac tvrdi da je predmetnom odlukom u odnosu na njega izvršena diskriminacija, po osnovu mesta prebivališta, a prebivalište tužioca je u Opštini Sjenica sa čije teritorije je i članstvo tuženog udruženja.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su nižestepeni sudovi, kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno odbili tužbeni zahtev tužioca za utvrđenje diskriminacije predmetnom odlukom tuženog, pošto nije utvrđeno da je izvršena radnja neposredne diskriminacije, niti je tužilac učinio verovatnim da je tuženi, predmetnom odlukom, izvršio akt diskriminacije na njegovu štetu zbog nekog njegovog ličnog svojstava koje bi bilo osnov za diskriminatorsko ponašanje.

Zakon o zabrani diskriminacije (''Službeni glasnik RS'' br. 22/2009), u odredbi člana 2. stav 1. tačka 1., propisuje da izraz ''diskriminacija'' i ''diskriminatorsko postupanje'' označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lica ili grupe, kao i članove njihovih porodica ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarnim, odnosno pretpostavljenim ličnim svojstvima (u daljem tekstu: lična svojstva).

Sudska zaštita propisana je u odredbi člana 41. Zakona o zaštiti diskriminacije, tako što shodno odredbi iz stava 1. tog člana zakona, svako ko je povređen diskriminatorskim postupanjem ima pravo da podnese tužbu sudu.

Odredbom člana 45. Zakona o zaštiti diskriminacije, propisana su pravila o teretu dokazivanja, tako što, ako je sud utvrdio da je izvršena radnja neposredne diskriminacije ili je to među strankama nesporno, tuženi se ne može osloboditi od odgovornosti dokazivanja da nije kriv (stav 1.). Ukoliko tužilac učini verovatnim da je tuženi izvršio akt diskriminacije, teret dokazivanja da usled tog akta nije došlo do povrede načela jednakosti, odnosno načela jednakih prava i obaveza, snosi tuženi (stav 2.).

U postupku sudske zaštite na osnovu Zakona o zaštiti diskriminacije, shodno odredbi člana 41. stav 2., shodno se primenjuju odredbe Zakona o parničnom postupku.

Odredbom člana 228. Zakona o parničnom postupku, propisano je da je stranka dužna da iznese činjenice i predloži dokaze na kojima zasniva svoj zahtev ili kojom osporava navode i dokaze protivnika, u skladu sa ovim zakonom.

Ako sud na osnovu izvedenih dokaza (član 8.), ne može sa sigurnošću da utvrdi neku činjenicu, o postojanju činjenice primeniće pravilo o teretu dokazivanja, jer je tako propisano odredbom člana 231. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

U konkretnom slučaju, predmetnom odlukom tuženog kojom je odbijen zahtev tužioca za donošenje odluke o priznavanju svojstva člana lovačkog udruženja, čije je članstvo sa teritorije prebivališta tužioca, odnosno Opštine Sjenica, nije izvršena diskriminacija tužioca po osnovu mesta prebivališta, imajući u vidu da je prebivalište tužioca na teritoriji tuženog, a da nijedno od drugih ličnih svojstava navedenoj u citiranoj odredbi člana 2. stav 1. tačka 1. Zakona o zabrani diskriminacije, koje bi bilo osnov za diskriminaciju, tužilac nije dokazao. U toj situaciji, nižestepeni sudovi su pravilnom primenom pravila o teretu dokazivanja propisanim odredbom člana 228. Zakona o parničnom postupku, u vezi odredbe člana 45. Zakona o zabrani diskriminacije, tužbeni zahtev tužioca odbili kao neosnovan.

Navodima revizije tužioca o tome da su među strankama sporne činjenice da li je uopšte bilo uslova za izricanje disciplinske mere tužiocu, na osnovu Zakona o udruženjima, Statuta lovačkog udruženja ''Vrhovi'' Sjenica i Pravilnika o disciplinskoj odgovornosti, koje činjenice su prethodno pitanje od kog zavisi osnovanost tužbenog zahteva tužioca, ne dovodi se u sumnju pravilnost pobijane presude. To da li je bilo uslova za izricanje disciplinske mere tužiocu, odlukom tuženog koja je predmet ove parnice, nije bitna činjenica za utvrđenje diskriminacije, jer je za postojanje diskriminacije bitno neopravdano pravljenje razlike i nejednako postupanje, odnosno propuštanje, pod uslovom da se takvo činjenje, odnosno nečinjenje zasniva na nekom od ličnih svojstava koja su navedena u odredbi člana 2. stav 1. tačka 1. Zakona o zabrani diskriminacije, što ovde nije slučaj. Nezadovoljstvo tužioca odlukom tuženog kojom je odbijen njegov zahtev za donošenje odluke o priznanju svojstva člana lovačkog udruženja može da predstavlja razlog za pobijanje pravilnosti i zakonitosti te odluke, a to nije predmet ove parnice. Zbog toga, tužilac u reviziji neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić