Protiv drugostepene presude zakonski zastupnik tužene Republike Srbije blagovremeno je izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ 72/11, 55/14), koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11) i utvrdio da revizija tužene nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se određeno ne ukazuje na druge bitne povrede postupka zbog kojih se revizija može izjaviti, u smislu člana 407. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Trgovinskog suda u Beogradu I 1017/09 od 18.03.2009. godine, određeno je izvršenje prema izvršnom dužniku – ovde tužiocu, radi naplate novačnog potraživanja izvršnog poverioca BB iz ..., na osnovu izvršne isprave presude Trgovinskog suda u Beogradu P 7203/06 od 21.05.2008. godine. Rešenje o izvršenju dostavljeno je tuženoj Narodnoj banci Srbije – Odeljenju za prinudnu naplatu, sprovođenjem izvršenja prenosom sredstava sa računa izvršnog dužnika na račun izvršnog poverioca. Dopisom Odeljenja za prinudnu naplatu Narodne banke Srbije od 24.03.2009. godine, rešenje o izvršenju je vraćeno Trgovinskom sudu u Beogradu jer nije sadržalo potrebne podatke za sprovođenje izvršenja. Postupajući po nalogu Trgovinskog suda u Beogradu, izvršni poverilac je dana 30.03.2009. godine dostavio tom sudu uređeni predlog za izvršenje kojim je traženo izvršenje potraživanja izvan granica izvršne isprave. Ovako uređen predlog za dozvolu izvršenja Trgovinski sud u Beogradu je dana 10.04.2009. godine dostavio Odeljenju za prinudnu naplatu Narodne banke Srbije sa zaključkom da se sprovede rešenje o izvršenju u skladu sa podneskom izvršnog poverioca od 30.03.2009. godine. Narodna banka Srbije je postupila u skladu sa ovom odlukom i izvršila prenos sredstava opredeljenih podneskom izvršnog poverioca od 30.03.2009. godine. Rešenjem Trgovinskog suda u Beogradu od 30.04.2009. godine, utvrđeno je da je učinjena nepravilnost u sprovođenju rešenja o izvršenju tog suda od 18.03.2009. godine i naloženo Odeljenju za prinudnu naplatu Narodne banke Srbije da izvrši povraćaj više naplaćenih 5.132.916,82 dinara, sa računa izvršnog poverioca BB iz ..., na račun izvršnog dužnika, ovde tužioca. Postupajući po ovom rešenju, Odeljenje za prinudnu naplatu je izvršilo prenos sredstava na račun izvršnog dužnika, ovde tužioca, ali samo u iznosu od 188.487,04 dinara, jer preostali iznos od 4.944.438,78 dinara nije mogao biti prenet izvršnom dužniku pošto je izvršni poverilac prestao da postoji usled likvidacije.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u nižestepenim presudama primenjeno materijalno pravo kada je tužena Republika Srbija obavezana da tužiocu naknadi štetu u iznosu od 4.944.438,78 dinara, sa pripadajućom zakonskom kamatom.

Članom 172. ZOO propisano je da pravno lice odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija. Članom 185. stav 1. tog zakona, propisano je da je odgovorno lice dužno da uspostavi stanje koje je postojalo pre nego što je šteta nastala.

U postupku je utvrđeno da je na strani tužioca šteta nastala štetnom radnjom organa tužene Republike Srbije, Trgovinskog suda u Beogradu, koji prilikom odlučivanja o dozvoli predloženog izvršenja nije proverio istovetnost predloga za izvršenje iz podneska izvršnog poverioca od 30.03.2009. godine sa izvršnom ispravom Trgovinskog suda u Beogradu I 217/09 od 18.03.2009. godine, na osnovu koje je izvršenje i traženo.

Prilikom ocene nepravilnog, odnosno nezakonitog rada organa u vezi sa vršenjem njegovih funkcija, uzimaju se u obzir propisana pravila postupka za rad tog organa i okolnosti konkretnog slučaja, pa se nezakonitim radom službenog lica ili organa smatra postupanje suprotno zakonu, drugom propisu ili opštem aktu, kao i propuštanje da se zakon, drugi propis ili opšti akt primeni, a nepravilnim radom se smatra i činjenje ili nečinjenje protivno uobičajenom ili propisanom načinu obavljanja delatnosti koje šteti pravu ili interesima nekog lica.

U konkretnom slučaju, utvrđeno je postojanje štetne radnje kao posledica nepravilnog rada organa tužene i postojanje uzročno posledične veze između štetnog događaja i nastale štete za tužioca u visini razlike između sredstava koja su tužiocu vraćena sa računa izvršnog poverioca i preostalog iznosa od 4.944.438,78 dinara, koji nije mogao biti vraćen tužiocu zbog toga što je izvršni poverilac prestao da postoji usled likvidacije. Iz iznetog proizlazi da je tužena u obavezi da tužiocu naknadi štetu u visini dosuđenog iznosa, u smislu čl.172. i 185. Zakona o obligacionim odnosima.

Suprotno revizijskim navodima, ne može se smatrati da je tadašnji Trgovinski sud u Beogradu, kao organ tužene, u zakonom propisanom postupku otklonio uočene nepravilnosti, s obzirom da je tužilac do tada već pretrpeo štetu prenosom većeg iznosa sredstava sa njegovog računa na račun izvršnog poverioca, a koja sredstva kasnije nisu mogla biti u celosti vraćena.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić