U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Jasmine Stamenković i dr Ilije Zindovića, članova veća, u parnici po tužbi tužilja maloletnih AA, BB i VV, sve iz ..., koje zastupa zakonski zastupnik majka GG iz ..., protiv tuženog DD iz ..., koga zastupa punomoćnik Aleksandar Trifunović, advokat iz ..., radi izmene odluke o izdržavanju, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 br. 308/20 od 26.08.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 28.01.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 br. 308/20 od 26.08.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 br. 308/20 od 26.08.2020. godine, potvrđena je prvostepena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P2 br. 1054/2019 od 26.05.2020. godine u delu kojim je obavezan tuženi da na ime svog doprinosa izdržavanju maloletnih tužilja plaća mesečno po 7.000,00 dinara, počev od 25.06.2019. godine, pa dok za to postoje zakonski uslovi, pa je u toliko izmenjena presuda istoga suda P2 br. 1774/2014 od 10.12.2014. godine i odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude u navedenom delu, tuženi je preko punomoćnika iz reda advokata izjavio blagovremenu i dozvoljenu reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u granicama propisanim odredbom člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...55/14) i odlučio da revizija nije osnovana.

Pobijana presuda nije zahvaćena bitnom povredom odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju se revizijskom postupku pazi po službenoj dužnosti. Revizijom tuženog ne ukazuje se na postojanje drugih bitnih povreda postupka.

Prema utvrđenim činjenicama, tuženi je pravosnažnom presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P2 br. 1774/2014 od 10.12.2014. godine, obavezan da doprinosi izdržavanju maloletnih tužilja iznosom od po 5.000,00 dinara. Od vremena donošenja navedene presude, obzirom na uzrast, potrebe maloletnih tužilja, kao poverilaca izdržavanja, su se povećale. Utvrđeno je da potrebe koje se odnose na troškove ishrane, odevanja, higijene, školovanja i školskih aktivnosti za maloletnu AA (... razred) iznose 8.350,00 dinara, maloletnu BB (... razred) 7.630,00 dinara i maloletnu VV (... razred) 6.540,00 dinara.Tužilje žive sa majkom u iznajmljenom stanu. Majka snosi troškove zakupa stana, režijskih troškova, a ima i troškove na ime ishrane, odevanja, telefona i održavanja higijene, koji su u ukupnom iznosu približni prihodima koje ostvaruje od zaposlenja, dečijeg dodatka i doprinosa drugarice u plaćanju komunalnih troškova. Tuženi ostvaruje zaradu od 32.000,00 dinara, zdrav je i sposoban za rad i nema drugih obaveza izdržavanja. Stanuje sa roditeljima. Na ime stanovanja, ishrane, održavanja higijene i kredita ima ukupne mesečne troškove oko polovine prihoda koje ostvaruje.

Na osnovu utvrđenih činjenica nižestepeni sudovi su primenom odredaba člana 154. stav 1., člana 160. stav 1. i 2., 161. stav 1., člana 162. stav 3. i člana 164. Porodičnog zakona, delimično usvojili tužbeni zahtev i obavezali tuženog da doprinosi izdržavanju maloletnih tužilja iznosom od po 7.000,00 dinara, odnosno ukupno 21.000,00 dinara, dok su zahtev preko dosuđenog odbili kao neosnovan. Tužbeni zahtev je delom usvojen, jer su se u odnosu na prethodno presuđenje (2014. godine) potrebe maloletnih tužilja prirodno povećale u skladu sa njihovim uzrastom, a promenile su se i okolnosti kod tuženog i majke tužilja, kao dužnika izdržavanja, u smislu da su oboje zaposleni i da majka dobija dečiji dodatak. U odsustvu dokaza da tuženi nije radno sposoban obavezali su ga da povećanim iznosom u odnosu na prethodno presuđenje doprinosi izdržavanju tužilja, dok će preostali deo podmirivati majka tužilja obezbeđivanjem stana i drugom svakodnevnom brigom i negom.

Revizijskim navodima tuženi ukazuje na povredu odredbe člana 160. stav 2. Porodičnog zakona, jer je obaveza izdržavanja utvrđena na iznos koji je u visini 70% njegovih redovnih novčanih primanja, pa mu, obzirom i na ratu kredita, za sopstvene potrebe preostaje minimalan iznos. Stoga je po mišljenju revidenta povređena i odredba člana 160. stav 1. Zakona koja propisuje da se visina izdržavanja određuje prema mogućnostima dužnika izdržavanja, kao i odredba člana 162. stav 3. Zakona po kojoj visina izdržavanja treba da omogući detetu najmanje nivo standarda kakav uživa roditelj, dužnik izdržavanja.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda revizijski navodi nisu osnovani. Roditelji imaju pravo i dužnost da izdržavaju dete pod uslovima određenim Porodičnim zakonom. Maloletno dete ima pravo na izdržavanje od roditelja (član 154. stav 1. PZ). Roditelji su u obavezi da dete izdržavaju podjednako, kako roditelj kome je neposredno povereno vršenje roditeljskog prava, tako i roditelj koji se neposredno ne stara o detetu, odnosno nije mu povereno neposredno vršenje roditeljskog prava. Izdržavanje se određuje prema potrebama dece i mogućnostima roditelja, dužnika izdržavanja, pri čemu one zavise od njegovih prihoda, mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveza da izdržava druga lica, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja saglasno odredbama člana 160. stav 1. i 3. Minimalna suma izdržavanja predstavlja sumu koju kao naknadu za hranjenika, odnosno za lice na porodičnom smeštaju periodično utvrđuje Ministarstvo nadležno za porodičnu zaštitu u skladu sa Zakonom (oko 27.000,00 dinara). Pojedinačno dosuđen iznosi izdržavanja maloletnih tužilja su ispod minimalne sume.

Odredba člana 162. Porodičnog zakona ovlašćuje poverioca izdržavanja da može po svom izboru zahtevati da visina izdržavanja bude određena u fiksnom mesečnom novčanom iznosu ili u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja. Samo ako se visina izdržavanja određena u procentu njena visina po pravilu ne može biti manja od 15%, niti veća od 50% redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja umanjenih za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje. U konkretnom slučaju visina izdržavanja nije određena u procentualnom već u fiksnom novčanom iznosu, pa se dosuđeni iznos procentualno ne upoređuje sa redovnim mesečnim primanjima tuženog.

Ako je poverilac izdržavanje dete, visina izdržavanja treba da omogući najmanje takav nivo životnog standarda za dete kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja (član 162. stav 3. PZ). U cilju obezbeđivanja potrebnih sredstava za izdržavanje deteta, roditelj, dužnik izdržavanja je dužan da ispolji i posebne napore u sticanju zarade. S obzirom na godine starosti tuženog, visinu prihoda koju ostvaruje iz radnog odnosa, njegove stambene prilike, kao i da nema obavezu izdržavanja drugih lica, a posebno imajući u vidu da je izdržavanje maloletne dece dužnost roditelja, Vrhovni sud nalazi da je tuženi dužan da obezbedi sredstva potrebna za izdržavanje svoje dece, pa i na teret obima zadovoljenja sopstvenih potreba.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. ZPP odbio revizije tuženih kao neosnovane i odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija,

dr Dragiša B. Slijepčević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić