Rev 21194/2022 3.1.1.4.6; sticanje svojine održajem; 3.1.1.4.1; sticanje svojine pravnim poslom

Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 21194/2022
24.04.2024. godina
Beograd

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Dragane Boljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji su punomoćnici Miomir Ivanković i Dušan Dimitrijević advokati iz ..., protiv tužene Opštine Babušnica, čiji je zakonski zastupnik Pravobranilaštvo Opštine Babušnica, radi utvrđenja prava svojine, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 2817/2022 od 07.09.2022. godine, u sednici veća održanoj 24.04.2024. godine, doneo je

R E Š E NJ E

USVAJA SE revizija tužioca i UKIDA presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 2817/2022 od 07.09.2022. godine i predmet VRAĆA istom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Pirotu P 1516/21 od 13.07.2022. godine usvojen je tužbeni zahtev pa je utvrđeno da je tužilac vlasnik po osnovu kupoprodaje dela katastarske parcele .. K.O. ... u površini od 344m2,u merama i granicama bliže označenim u tom stavu izreke, pa je obavezana tužena da tužiocu prizna ovo pravo i da se tužilac na osnovu presude uknjiži kod Službe za katastar nepokretnosti Babušnica kao vlasnik ove nepokretnosti, kao i da mu naknadi troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 89.300,00 dinara u roku od 15 dana.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 2817/2022 od 07.09.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Pirotu P 1516/21 od 13.07.2022. godine, tako što je stavom drugim izreke odbijen tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da je vlasnik po osnovu kupoprodaje dela katastarske parcele .. K.O. ... u površini od 344m2, u merama i granicama bliže opisanim u tom stavu izreke, te da se tužena obaveže da mu ovo pravo prizna i trpi da se tužilac na osnovu presude uknjiži kod Službe za katastar nepokretnosti Babušnica, kao vlasnik ove nepokretnosti. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 79.500,00 dinara u roku od 15 dana.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kao kupac sa prodavcem BB dana 15.04.1979. godine zaključio ugovor o kupoprodaji dela katastarske parcele .. K.O. ..., u površini od 3ara i 84m2. Kupoprodajnu cenu je isplatio u celosti i odmah nakon kupovine ušao u posed nepokretnosti, koje neometano koristi do danas. Ugovor nije overen pred sudom. Kupljeni deo parcele sada nosi broj kp. .. K.O. .... Rešenjem o eksproprijaciji Opštinskog sekretarijata za privredu i finansije Opštine Babušnica broj 465-150/82-03 od 05.07.1982. godine eksproprisane su u potpunosti i uz naknadu prenete u društvenu svojinu u korist Opštine Babušnica, u cilju realizacije detaljnog urbanističkog plana naselja „Plužina“, odnosno formiranja placeva za individualnu gradnju, izgradnju saobraćajnice i uređenja javnih površina, pored ostalih i parcela .. K.O. ..., po kulturi njiva treće klase u površini od 1.288m2. Tužilac je sa tuženom zaključio sporazum od 21.03.1983. godine, po kome se tužena opština obavezala da plati 63,40 dinara po m2 za eksproprisano zemljište od kp .. u površini od 94m2, odnosno ukupan iznos od 5.959,60 dinara, kao i naknadu za pomeranje žičane ograde u iznosu od 4.500,00 dinara, ukupno 10.459,60 dinara. Katastarska parcela broj .. površine 1169m2 K.O. ... upisana je kod prvog premera 1968. godine na ime BB. Na osnovu rešenja o eksproprijaciji broj 465-150/82-03 od 05.07.1982. godine izuzeta je cela parcela i promenom u 1982. godini upisana na Opštinu Babušnica. Kod formiranja katastarske parcele .., .. i .., a promenama 1988. i 1997. godine površina kp .. je smanjena za 201m2 i iznosi 968m2. Promenom u katastarskom operatu 2009. godine kada je izvršen prenos građevinskih parcela na terenu, na osnovu detaljnog urbanističkog plana formirane su parcele broj .. površine 664m2, kp .. površine 143m2 i kp. .... površine 161m2. Posle izvršene digitalizacije upisane su nove površine parcela i to .... sa površinom 689m2, kp .. sa površininom 146m2 i kp. .. sa površinom 169m2, sve upisano na dotadašnjeg korisnika Opštinu Babušnica. Posle izvršene digitalizacije upisane su nove površine parcela i to kp 303/2 sa površinom od 535m2 i kp 303.. sa površinom od 537m2. Odlukom tužene broj 465-3/2009 od 08.09.2009. godine tužena Opština Babušnica kao korisnik eksproprijacije odustala je od eksproprijacije nepokretnosti – katastarskih parcela u granicama urbanističkih placeva, određenih Detaljnim urbanističkim planom naselja „Plužina“ u Babušnici. Rešenjem Opštinskog sekretarijata za privredu i finansije Opštine Babušnica broj 465- 2/2015-02 od 27.04.2018. godine obustavljen je postupak pokrenut kod ovog organa u predmetu poništaja rešenja o eksproprijaciji od 05.07.1982. godine za deo kp .. K.O. ..., koji odgovara kasnije formiranoj katastarskoj parceli broj .... K.O. ... i priznavanja prava svojine na istom po zahtevu podnosilaca, među kojima i tužilac za deo kp .. K.O. ... (sada ....) koji se nalazi u produžetku .. i kp .. K.O. .... U K.O. ... katastarska parcela .... je građevinsko zemljište izvan građevinskog područja po kulturi zemljište pod zgradom i drugim objektima površine 36m2 upisane u LN .. K.O. ... vodi se kao javna svojina Opštine Babušnica sa udelom 1/1, dok se katastarska parcela .. građevinsko zemljište iznad građevinskog područja po kulturi zemljište pod zgradom i drugim objektom površine 537m2 upisane u LN .. K.O. ... vodi kao svojina tužioca sa udelom 1/1. Na toj parceli tužilac ima sagrađen stambeni objekat. Sa istočne strane placa tužioca nalazi se kp .... i ova parcela se kod SKN Babušnica vodi na ime tužene Opštine Babušnica. Tužilac je žičanom ogradom ogradio jedan deo kp .... i na tom ograđenom delu ima sagrađen pomoćni objekat koji delimično prelazi na plac tužioca. Površina dela koji se nalazi na kp .... iz osnovnog i dopunskog nalaza veštaka iznosi 344m2.

Prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev, jer je zaključio da su ispunjeni uslovi za konvalidaciju ugovora o kupoprodaji od 15.04.1979. godine zato što je zaključen u pisanom obliku, isti su potpisale ugovorne strane tužilac- kupac i prodavac, kao i tri svedoka, ispunjen je u celosti, prodavac je novog vlasnika uveo u posed, nije povređeno pravo preče kupovine, niti povređen prinudni propis, kao i da je tužilac u savesnoj i mirnoj državini predmetne nepokretnosti od 1979. godine do danas, te da su ispunjeni uslovi i za sticanje svojine održaje iz člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa.

Drugostepeni sud je prvostepenu presudu preinačio sa obrazloženjem da tužbom u ovoj parnici nije obuhvaćen u svojstvu parnične stranke prodavac iz navedenog ugovora koji je kao učesnik materijalno-pravnog odnosa nužni suparničar iz člana 211. ZPP, po tužbi za utvrđenje prava svojine na nepokretnosti konvalidacijom nepunovažnog ugovora.

Po nalaženju Vrhovnog suda, tužena Opština Babušnica je pasivno legitimisana u ovoj parnici i katastarska parcela .... koja je nastala od katastarske parcele .., je upisana na tuženu Opštinu, i na taj način katastarska parcela koja je predmet spora je preneta iz privatne u društvenu svojinu, zbog čega prodavac ove parcele BB iz ugovora od 15.04.1979. godine nije sa tuženom nužni suparničar u smislu odredbe člana 211. ZPP.

Tužilac postavljenim tužbenim zahtevom u ovoj parnici traži utvrđenje prava svojine na parceli .... K.O. ... na osnovu ugovora o kupoprodaji od 15.04.1979. godine. Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu odbijanjem tužbenog zahteva samo zbog nepotpune pasivne legitimacije (koju je pogrešno ocenio) ne ceneći pri tome da li su ispunjeni uslovi za konvalidaciju tog ugovora.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će da oceni da li se ugovor koji je tužilac kao kupac zaključio sa prodavcem BB dana 15.04.1979. godine može konvalidirati u smislu odredbe člana 4. Zakona o izmenama i dopunama zakona o prometu nepokretnosti („Službeni glasnik SRS“, br. 28/87 od 05.07.1987. godine), kojom su propisani uslovi pod kojima se može priznati pravno dejstvo ugovora o prenosu prava na nepokretnosti, koji nije zaključen u smislu člana 4. stav 1. tog zakona.

Sa iznetih razloga, saglasno odredbi člana 416. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković