U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Božidara Vujičića i Biserke Živanovića, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Božo Vukčević, advokat iz ..., protiv tuženih: BB i VV, oba iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Radenko Tomašević, advokat iz ..., i tuženih GG iz ... i DD iz ..., Opština ..., čiji je punomoćnik GG iz ..., radi utvrđenja prava svojine, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5068/14 od 12.07.2016. godine, u sednici održanoj 17.05.2017. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5068/14 od 12.07.2016. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Mladenovcu, Sudska jedinica u Sopotu, P 2641/13 od 24.06.2014. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev pa je utvrđeno da je tužilac stekao pravo svojine na delu katastarske parcele br. ..., upisane u LN br. ..., KO ..., u površini od 2 ara, u merama i granicama bliže određenim ovim stavom izreke, po osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. ... od 09.06.1983. godine, što su tuženi dužni priznati i dozvoliti mu da navedeni deo katastarske parcele izdvoji i svoje pravo svojine uknjiži u katastar nepokretnosti, a da će u suprotnom ova presuda služiti kao isprava podobna za upis prava svojine u katastar nepokretnosti. Stavom drugim izreke obavezani su tuženi da tužiocu naknade troškova parničnog postupka od 73.500,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 5068/14 od 12.07.2016. godine, stavom prvim izreke preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom izreke, tako što je odbijen, kao neosnovan, tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da je stekao pravo svojine na delu katastarske parcele br. ..., upisane u LN br. ..., KO ..., u površini od 2 ara, u merama i granicama bliže određenim ovim stavom izreke, po osnovu kupoprodajnog ugovora Ov.br. ... od 09.06.1983. godine, što su tuženi dužni priznati mu i dozvoliti da ovaj deo parcele izdvoji i svoje pravo svojine uknjiži u katastar nepokretnosti, a da će u suprotnom ova presuda služiti kao osnov za uknjižbu. Stavom drugim izreke odbijen je, kao neosnovan i eventualni tužbeni zahtev, kojim je tužilac tražio da se utvrdi da je po osnovu održaja stekao pravo svojine na delu katastarske parcele br. ..., upisane u LN br. ..., KO ..., u površini od 2 ara, u merama i granicama bliže određenim ovim stavom izreke, što su tuženi dužni priznati i dozvoliti mu da ovaj deo parcele izdvoji i svoje pravo svojine uknjiži u katastar nepokretnosti, a da će u suprotnom ova presuda služiti kao osnov za uknjižbu. Stavom trećim izreke preinačeno je i rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu drugom izreke, pa je obavezan tužilac da tuženima BB i VV naknadi troškove celog parničnog postupka od 128.150,00 dinara, dok je stavom četvrtim izreke odbijen zahtev GG za naknadu troškova parničnog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS" broj 72/11 i 55/14), pa je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka zbog kojih se revizija može izjaviti, primenom člana 407. stav 2. ZPP.

Prema činjeničnom stanju na kome je zasnovana pobijana odluka, utvrđenog u drugostepenom postupku, nakon što je, na osnovu člana 384. stav 3. ZPP, otvorena glavna rasprava, tuženi BB i VV, kao suvlasnici sa jednakim udelima, od po ½ idealna dela kp.br. ..., zaključili su 09.05.1981. godine ugovor o kupoprodaji sa tuženima GG i DD, kojim su im prodali 15 ari navedene parcele, uz obavezu ostavljanja puta širine 4 metra. Isti prodavci, odnosno tuženi BB i VV su i tužiocu prodali realni deo iste parcele, u površini od 7 ari do šume, bez označavanja mera i granica kupljenog dela, i to ugovorom zaključenim i overenim pred sudom 07.06.1983. godine, pod brojem Ov. ... . Nakon zaključenja ovog ugovora, tužilac nije mogao da uđe u posed cele kupljene površine, jer su tuženi GG i DD, koji su prethodno kupili 15 ari iste parcele, ogradili zapadni deo obuhvatajući i sporni deo parcele od 2 ara. Tužilac je plac kupio radi gradnje porodične kuće, pa kako to nije bio u mogućnosti da učini na preostalom delu (zbog navedenog zauzeća od strane tuženih GG i DD), on je, nakon razvrgnuća imovine između tuženih BB i VV, 06.09.1985. godine sa tuženim VV zaključio pismeni ugovor, koji je overen pred sudom pod brojem Ov. ..., kojim je konstatovano da on predstavlja prilog ugovora od 07.06.1983. godine, kojim je tužilac kupio 7 ari parcele ..., od koje može da koristi samo 3-4 ara, pa se ovim ugovorom omogućava tužiocu da se proširi i na parcelu ... u površini od najviše 2 ara ili onoliko koliko mu je potrebno da formira kućni plac od 5 ari, s tim što po ovom ugovoru nije dužan da plati bilo kakvu naknadu. Tužilac je od dela parcele ... i ..., u čiji posed je ušao na osnovu ovog ugovora (od 1985. godine), formirao građevinske parcele broj ... i ..., ukupne površine od 5 ari.

Ocenom nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrđeno je da je sporni deo parcele broj ..., u površini od 2 ara, ograđen žičanom ogradom, osim u delu do asfaltnog puta, i on se ne graniči sa delom parcele koju je formirao tužilac i na kojoj je sagradio stambeni objekat. Sporni deo parcele do 1992. godine koristio je ĐĐ sa sinovima, tako što je kosio travu i tuženi GG za napasanje stoke, a od 1992. do 1996. godine koristio je tužilac za sejanje bašte, ali uz saglasnost tuženih BB i VV. Od 1996. godine ovaj deo parcele ponovo su koristili ĐĐ i tuženi GG u iste svrhe kao i ranije, sve do 2010. godine, kada je tužilac nasilno ušao u sporni deo parcele, nakon što su tuženi GG i DD kupili i preostali deo parcele ..., u površini od 2,80 ari, u koji ulazi i sporni deo (po ugovoru overenom pred sudom 23.11.2010. godine pod brojem Ov. ...).

U privremenom LN ..., KO ..., kao vlasnici ... upisani su tuženi GG i DD, sa udelima od po 750/1871 (na osnovu delimične presude Petog opštinskog suda u Beogradu P 3022/03 od 16.11.2005. godine i ugovora o kupoprodaji Ov. ... 23.11.2010. godine) i tuženi BB i VV sa udelima od po 185/1871 idealnog dela.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je odbio i primarni i eventualni tužbeni zahtev, nalazeći da tužilac nije stekao pravo svojine na spornom delu katastarske parcele ..., u površini od 2 ara u traženim merama i granicima, ni po osnovu zaključenih ugovora o kupoprodaji, ni na osnovu održaja.

Naime, tužilac jeste 07.06.1983. godine, sa tuženima BB i VV, zaključio ugovor o kupovini dela kp.br. ..., u površini od 7 ari, ali kako ovim ugovorom nisu bile označene mere i granice kupljenog dela parcele, a tuženi GG i DD, koji su prethodno od istih prodavaca kupili 15 ari iste parcele, ogradili i sporni deo pacele, to navedeni ugovor nije ni izvršen u potpunosti, odnosno tužiocu nikada nije predat u posed i državinu i ovaj – sporni deo. Upravo iz ovih razloga tužilac je sa tuženim VV, zaključio i overio ugovor od 06.09.1985. godine, kojim je izmenjen prethodni ugovor na taj način što je tužiocu umesto spornog dela VV, ustupio i deo parcele ..., radi formiranja parcele u ukupnoj površini od 5 ari. Stupanjem u posed kupljenog dela parcela ... i ..., na osnovu ugovora od 06.09.1985. godine i formiranjem građevinskih parcela broj ... i ..., u potpunosti je regulisan odnos između tužioca i tuženih – prodavaca, pa drugostepeni sud osnovano zaključuje i da je prava volja ugovornih strana prilikom zaključenja ugovora od 06.09.1985. godine, bila izmena prethodno zaključenog ugovora od 07.06.1983. godine, upravo radi formiranja parcele od 5 ari koju čine deo kp.br. ... i deo kp.br. ..., u koji ne spada i sporni deo parcele ... - od 2 ara.

Imajući ovo u vidu, odnosno da predmet ugovora o kupoprodaji od 07.06.1983. godine, nije predstavljao sporni deo parcele ..., u površini od 2 ara, jer kupljeni deo ugovorom nije određen u merama i granicama, niti je po osnovu ovog ugovora taj deo parcele predat tužiocu u posed, a da je ugovorom od 06.09.1985. godine izmenjen predmet ugovora u odnosu na prethodni ugovor, to pravilno drugostepeni sud nalazi da nije nastupio osnov iz člana 20. stav 1. Zakona o osnovama svojinskoprvnih odnosa („Službeni list SFRJ“, broj 6/80 ... „Službeni list SRJ“, broj 29/96 i „Službeni glasnik RS“, broj 115/05), za sticanje prava svojine u korist tužioca i na ovom delu parcele, po osnovu pravnog posla – ugovora o kupoprodaji.

U postupku je utvrđeno da tužilac ni nakon zaključenja ugovora iz 1983. godine, ni nakon ugovora iz 1985. godine nije ušao u posed spornog dela parcele, te da je u državini iste bio samo u periodu od 1992. do 1996. godine, ali upravo činjenica da je za korišćenje ovog dela parcele tražio saglasnost tuženih BB VV, vodi osnovanom zaključku da je imao saznanje da ovaj deo parcele nije njegovo vlasništvo. Imajući ovo u vidu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pravilan zaključak drugostepenog suda da tužilac ni u navedenom periodu nije bio zakoniti držalac spornog dela parcele, u smislu člana 72. stav 1. i 2. Zakona o osnovama svojinskoprvnih odnosa („Službeni list SFRJ“, broj 6/80 ... „Službeni list SRJ“, broj 29/96 i „Službeni glasnik RS“, broj 115/05), niti je tužilac kao savestan držalac bio u državini ove parcele u neprekidnom trajanju od 20 godina, pa nisu nastupili ni uslovi iz člana 28. stav 2. i 4. istog Zakona, za sticanje parava svojine održajem, kako to pravilno nalazi i drugostepeni sud.

Na osnovu iznetog, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić