U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka koje, saglasno članu 407. stav 1. ZPP, mogu biti revizijski razlog.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je vodio parnični postupak pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu protiv tuženih BB i VV, sa zahtevom da mu isplate iznos od po 10.000 nemačkih maraka, sa kamatom od 1,99% mesečno. Presudom Prvog opštinskog suda u Beogradu od 11.12.2007. godine, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca i obavezani su tuženi da mu isplate iznos od po 10.000 DEM sa domicilnom kamatom počev od 02.11.1998. godine, pa do 31.12.2001. godine, a od 01.01.2002. godine preračunate u evro sa kamatom na štedne uloge po viđenju na evro u dinarskoj protivvrednosti po najpovoljnijem kursu, zahtevi su odbijeni u delu za kamatu kojom je tužilac tražio da sud obaveže tužene da na iznose glavnog duga isplate kamatu preko iznosa dosuđenih stavom 1. i 2. do traženih 1,99% mesečno. Presudom Okružnog suda u Beogradu od žalba tužioca je odbijena i potvrđena prvostepena presuda, iz koje proizlazi da bez obzira na sadržinu ugovora zaključenog između parničnih stranaka, tužilac nema pravo na naplatu kamate od tuženih od 1,99% mesečno, već samo na zakonom dozvoljenu kamatu na devizna sredstva, kao i da sud ne može da sankcioniše usvajanjem tužbenog zahteva očekivanje jednog ugovarača ostvarivanjem ekonomske koristi iz ugovora koji je u delu o kamati zelenaški ugovor, već da je u smislu člana 141. stav 2. ZOO, sud imao ovlašćenja da primeni odredbe zakona o delimičnoj ništavosti ugovora o zajmu. Rešenjem Vrhovnog suda Srbije od 24.03.2009. godine odbačena je revizija tužioca izjavljena protiv navedene presude Okružnog suda u Beogradu od 01.07.2008. godine, kao neblagovremena. Rešenjem Prvog osnovnog suda u Beogradu od 24.03.2010. godine, odbijen je predlog tužioca za ponavljanje postupka okončanog pravnosnažnom presudom Prvog opštinskog suda u Beogradu od 11.12.2007. godine.

S obzirom na utvrđeno činjenično stanje nižestepeni sudovi su ocenili da su navedene odluke donete u skladu sa pravilima struke i da nema mesta odgovornosti Republike Srbije u smislu člana 172. Zakona o obligacionim odnosima. Tužilac nije dokazao da je bilo nepravilnog, odnosno nezakonitog rada sudova prilikom odlučivanja o kamati na iznose dosuđene navedenim presudama, jer prema odredbama Zakona o obligacionim odnosima nije dozvoljeno ugovaranje kamate veće od zakonom propisane. Takođe, zakonitost i pravilnost postupanja nižestepenog suda je potvrđena i odlukom drugostepenog suda, tadašnjeg Okružnog suda u Beogradu. Za postojanje odgovornosti države za naknadu štete koju prouzrokuje sud neophodno je da je šteta nastala kao posledica svesnog ili krajnje nepažljivog ili nesavesnog postupanja suda u vršenju zakonskih ovlašćenja ili zloupotrebe ili prekoračenja tih ovlašćenja, a kako u konkretnom slučaju takvog postupanja nije bilo tužbeni zahtev tužioca je odbijen kao neosnovan.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da nema nepravilnog rada organa u vođenju navedenog postupka. Ovo iz razloga što je postupak pravnosnažno okončani po redovnim i vanrednim pravnim lekovima, a tužilac je u navedenoj parnici koristio sva pravna sredstva i pravne lekove, kako redovne tako i vanredne i na taj način proverena je pravilnost i zakonitost postupanja nižestepenih sudova pred Vrhovnim sudom Srbije. Kako su sudske odluke donete u smislu odredbe člana 3. stav 3. Zakona o uređenju sudova, za njih važi pretpostavka da su pravilne i zakonite, odnosno njihova pravilnost i zakonitost se ne može više ispitivati pred sudovima opšte nadležnosti.

Suprotno navodima revizije, štetna radnja za koju bi tužena bila odgovorna u smislu člana 172. ZOO, postojala bi samo pod uslovom da je u toku postupka utvrđeno da su sudovi koji su donosili odluke postupali protivno zakonu, drugom propisu ili opštem aktu, ili da su propustili da se zakon, drugi propisi ili opšti akt primeni, a što u konkretnom slučaju nije utvrđeno.

U konkretnom slučaju nema odgovornosti tužene, s obzirom da sve radnje koje su sudovi preduzeli u toku trajanja postupka su sprovedene u skladu sa opštim normama u vršenju službene delatnosti, a tužiocu takvim činjenjem nije pričinjena šteta, te u situaciji kada nema nezakonitog i nepravilnog rada sudova, nižestepeni sudovi su pravilno zaključili da nisu ispunjeni ni uslovi propisani članom 172. Zakona o obligacionim odnosima, za naknadu štete, pa suprotno navodima revizije nema ni pogrešne primene materijalnog prava.

Kako se ostalim navodima revizije ukazuje na pogrešno utvrđeno činjenično stanje, što ne može biti revizijski navod prema odredbi člana 407. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u stavu prvom izreke.

Odbijen je zahtev tužioca za naknadu revizijskih troškova, jer po ovom pravnom leku tužilac nije uspeo, pa je doneta odluka kao u stavu drugom izreke, primenom odredbe člana 165. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić