Ispitujući pravilnost pobijane odluke u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku (,,Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/2013-US, 74/2013-US, 55/14, 87/18 i 18/20), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge bitne povrede koje bi bile od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane odluke.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su bile u vanbračnoj zajednici počev od 2006. godine do 05.06.2017. godine, kada je tužilja napustila zajednički dom stranaka u ... i vratila se u ..., gde i danas živi. U vanbračnoj zajednici stranaka rođena je mal. VV ... godine, koja je posle prekida zajednice stranaka ostala da živi u kući tuženog u .... Tužilja se nakon prestanka vanbračne zajednice zaposlila, živi u kući sa svojim roditeljima i sa sinom rođenim ... godine, koga izdržava. Roditelji tužilje su penzioneri koji joj pomažu finansijski, a poseduje stambeni objekat koji izdaje u zakup. Tuženi je srednjeg obrazovanja, povremeno radi fizičke poslove, i obrađuje nepokretnosti na svom imanju i imanju svog brata koji živi u inostranstvu i koji mu finasijski pomaže. Prijavljen je na evidenciji nezaposlenih lica i nije korisnik novčane naknade. Maloletna ćerka stranaka sada ima ... godina, poseduje određeni otpor prema majci, koji je posledica uticaja koji otac ima na dete, ali i odgovor deteta na određeno ponašanje majke. Nadležni organ starateljstva je dao više mišljenja o načinu održavanja ličnih odnosa majke i mal.deteta, dok prema nalazi u mišljenju sudskog veštaka neuropsihijatra i psihologa, oba roditelja poseduju skoro jednake sposobnosti za vršenje roditeljskog prava, ali izmeštanje deteta iz okruženja u kom živi ne bi bilo poželjno, jer bi nastale velike promene koje bi mogle izazvati velike reakcije i otpor deteta.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su pravilnom primenom materijalnog prava odlučili o načinu održavanja ličnih odnosa tužilje sa maloletnim detetom, kao roditeljem kome dete nije povereno.

Članom 3. stav 1. Konvencije o pravu deteta propisano je da u svim aktivnostima koje se tiču dece od primarnog značaja su interesi deteta bez obzira na to da li ih sprovode javne ili privatne institucije za socijalnu zaštitu, sudovi, administrativni organi ili zakonodavna tela. Stavom 2. istog člana propisano je da se države članice obavezuju da detetu obezbede takvu zaštitu i brigu koja je neophodna za njegovu dobrobit, uzimajući u obzir prava i obaveze njegovih roditelja, zakonitih staratelja ili drugih pojedinaca koji su pravno odgovorni za dete i preduzimaju u tom cilju sve potrebne zakonodavne i administrativne mere. Ova obaveza preuzeta je članom 6. stav 1. Porodičnog zakona, kojim je propisano da je svako dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta u svim aktivnostima koje se tiču deteta.

Odredbama člana 61. Porodičnog zakona, uređeni su lični odnosi deteta sa roditeljem sa kojim ne živi. Odredbom stava 1. istog člana, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi. Odredbom stava 2. ovog člana, propisano je da pravo deteta da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi može biti ograničeno samo sudskom odlukom, kada je to u najboljem interesu deteta.

Najbolji interes deteta, kojim je sud dužan da se rukovodi u sporu za zaštitu prava deteta (član 3. Konvencije o pravima deteta i član 6. Porodičnog zakona), je pravni standard koji čini nekoliko elemenata procene i to uzrast i pol deteta, njegove želje i osećanja, s obzirom na uzrast i zrelost, emotivne potrebe. U ovom slučaju nižestepeni sudovi su pošli od nalaza i stručnog mišljenja organa starateljstva i pravilno nalazeći da je način održavanja ličnih odnosa koji je predložio organ starateljstva u najboljem interesu maloletnog deteta, jer otac poseduje odgovarajuće roditeljske kompetencije, a imajući u vidu da je ovaj način održavanja ličnih odnosa maloletnog deteta sa majkom svakako podložan kontroli od strane nadležnog organa starateljstva, sve u cilju zaštite interesa maloletnog deteta.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su nižestepeni sudovi prilikom donošenja odluke o načinu održavanja ličnih odnosa mal.deteta sa roditeljem sa kojim dete ne živi, a postupajući po nalogu iz rešenja Rev 5613/2019 od 29.01.2020. godine, suprotno navodima revizije, pravilno procenili najbolji interes mal. deteta ocenom nadležnog organa starateljstva i sudskih veštaka neorupsihijatra i psihologa, i odlučili da se način održavanja ličnih odnosa tužilje i mal.deteta odvija u kontrolisanim uslovima uz prisustvo stručnog radnika Centra za socijalni rad. Prilikom odlučivanja, sudovi su imali u vidu sve okolnosti ovog slučaja, prvenstveno da se mal. VV polako oslobađa otpora prema majci, pa su ceneći potrebe i obaveze deteta, kao i mogućnosti majke da viđa mal. ćerku i uzimajući u obzir da majka živi u drugom gradu i da je zaposlena, te da nije u mogućnosti da radnim danom posećuje dete, pravilno odlučili o načinu održavanja ličnih odnosa uz korektivni nadzor nadležnog organa starateljstva. Suprotno revizijskim navodima, a imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, najbolji interes maloletnog deteta pravilno je utvrđen saglasno Porodičnom zakonu, zbog čega su revizijski navodi o pogrešnoj primeni materijalnog prava neosnovani. Kod navedenog, i revizijski navodi kojima se ukazuje da je na način kako je odlučeno pobijanom odlukom u pogledu određenog termina održavanja kontakta sa mal.detetom (nedelja), tužilja onemogućena da izvršava odluku suda zbog nemogućnosti prevoza nedeljom, nisu od uticaja jer se u ovom sporu ceni prvenstveno interes mal.deteta, koji je primaran u odnosu na interes majke.

Ostali navodi revizije, kojima se osporava odluka o načinu održavanja ličnog odnosa predstavljaju ponavljanje navoda koji su isticani u žalbi protiv prvostepene presude, koje je drugostepeni sud pravilno ocenio kao neosnovane i za tu ocenu dao jasne i dovoljne razloge, koje ovaj sud u svemu prihvata.

Iz napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, a na osnovu člana 414. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić