U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Božidara Vujičića, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., koga zastupa punomoćnik Nikola Ivančin, advokat iz ..., protiv tuženih BB iz ..., koga zastupa punomoćnik Atila Miavec, advokat iz ..., VV i GG, obojice iz ..., koje zastupa Enre Horvat, advokat iz ..., radi pobijanja dužnikovih pravnih radnji, odlučujući o reviziji tuženih VV i GG izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2489/17 od 03.10.2017. godine, u sednici održanoj 03.10.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženih VV i GG izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2489/17 od 03.10.2017. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Sadu P 113/16 od 06.04.2017. godine, obavezani su tuženi da dozvole da tužilac svoje potraživanje prema tuženom BB u iznosu od 62.000 evra sa kamatom po stopi ECB od 23.02.2012. godine do isplate, sve u dinarskoj protivvrednosti po najpovoljnijem kursu na dan isplate i troškovima postupka u iznosu od 466.538,00 dinara, a sve po presudi Osnovnog suda u Novom Sadu P 1764/12 od 10.03.2014. godine, naplati iz ¼ nekretnine upisane u list nepokretnosti ... KO ..., kat. parc. br. ... u ... u ul. ... i to: zemljište pod zgradom objektom od 0,2 ara, 26m², zemljište pod zgradom od 0,1 ar, 0,4m², zemljište pod zgradom – objektom od 43m², zemljište uz zgradu i objekat od 2 ara i 50m², ukupno 6 ari, 23m² na kojoj parceli je izgrađena stambeno-poslovna zgrada broj ..., porodična stambena zgrada broj ... i pomoćna zgrada broj ... i ½ nekretnine upisane u list nepokretnosti br. ... KO ..., parc. br. ... u ul. ... i to zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. ... od 0,1 ara i 60m², zemljište pod zgradom – objektom br. ... od 0,1 ar, 37m², zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. ... od 76m², zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. ... od 55m², zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. ... od 31m², zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. 20m², zemljište pod zgradom – objektom, pomoćnom zgradom br. ... od 0,5m², njiva prve klase od 0,3 ara, 0,3m², ukupno 7 ari i 88m². Istom presudom je odbijen tužbeni zahtev preko dosuđene obaveze tuženog da dozvoli da se tužilac naplati na 1/6 dela nekretnina upisanih u list nepokretnosti broj ... KO ... i ½ dela nekretnine upisanih u list nepokretnosti br. ... KO ... pa do traženog da se tuženi obaveže da dozvole da tužilac svoje potraživanje naplati iz nekretnina upisanih u list nepokretnosti br. ... KO ... i list nepokretnosti br. ... KO ... u celosti i obavezani su tuženi da tužiocu na ime naknade troškova postupka solidarno isplati iznos od 251.000,00 dinara u roku od 15 dana.

Odlučujući o žalbi tuženih Apelacioni sud u Novom Sadu je presudom Gž 2489/17 od 03.10.2017. godine usvojio žalbu tuženog BB, odbio kao neosnovanu žalbu tuženih VV i GG i preinačio prvostepenu presudu, tako što je odbio tužbeni zahtev prema tuženom BB kojim je traženo da se obaveže da BB dozvoli da tužilac svoje potraživanje prema istome u iznosu od 62.000 evra sa kamatom po stopi ECB od 23.02.2012. godine do isplate sve u dinarskoj protivvrednosti po najpovoljnijem kursu na dan isplate i troškovima postupka u iznosu od 466.538,00 dinara, a sve po presudi Osnovnog suda u Novom Sadu P 1764/12 od 10.03.2014. godine, naplati iz ¼ nekretnine upisane na kat. parc. ... KO ... i ½ nekretnine upisane na kat. parc. ... u ... - ulica ... i obavezan je tužilac da tuženom BB naknadi troškove postupka u iznosu od 117.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 06.04.2017. godine do isplate, dok je u preostalom usvajajućem delu o troškovima postupka prvostepena presuda potvrđena. Stavom 2. izreke, obavezan je tužilac da BB u roku od 15 dana naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 149.533,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 03.10.2017. godine do isplate.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude, tuženi VV i GG su blagovremeno izjavili reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 55/14) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a materijalno pravo je pravilno primenjeno.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 1764/12 od 10.03.2014. godine, obavezan je tuženi BB da tužiocu AA isplati iznos od 62.000 evra sa kamatom po stopi ECB od 23.02.2012. godine do isplate u dinarskoj protivvrednosti po najpovoljnijem kursu na dan isplate i na ime naknade troškova parničnog postupka iznos od 466.538,00 dinara. Dana 28.10.1980. godine zaključen je darovni ugovor između DD i BB, kao darodavaca i maloletnog VV, kao daroprimca. Prema članu 1. ugovora naznačeno je da darodavac DD daruje svom unuku VV svoju ¼ dela, a BB svom sinu maloletnom VV svoju ¼ dela nepokretnosti upisanih u ZKNJ. ul. br. ... KO ... u A listu kao zemljišno-knjižno telo 2, stambena zgrada u ulici ..., izgrađena na parceli br. ... u površini od 6 ari, 20m² bez ikakve naknade pod uslovom da na 2/4 dela ovih nekretnina bude uknjiženo doživotno pravo plodouživanja u korist DD. Dana 03.06.2003. godine u ... je zaključen ugovor o poklonu između BB kao poklonodavca i VV kao poklonoprimca, a prema članu 1. ugovora poklonodavac poklanja poklonoprimcu svoju nekretninu u ½ dela upisanu u list nepokretnosti br. ... KO ... - kat. parc. br. ... njiva prve klase površine 7,88 ari u društvenoj svojini sa pravom korišćenja poklonodavca u celosti u ul. ... u ... . Ugovor je overen pred Opštinskim sudom u Temerinu pod Ov broj 872/03, po naznačenim ugovorima nije sprovedeno knjiženje prenosa prava vlasništva u Službi za katastar nepokretnosti.

Dana 28.03.2014. godine zaključen je ugovor o poklonu između BB kao poklonodavca i VV i GG kao poklonoprimaca. Prema članu 1. ugovora poklonodavac je vlasnik ½ dela nekretnine upisane u list nepokretnosti broj ... KO ... - parcela broj ... u ..., ulica ... i to: zemljište sa zgradama čija površina 6 ari i 23m², a konstatovano je da je poklonodavac vlasnik 1/1 nekretnine - kat. parc. ... sa zgradama koje se nalaze na istoj. Dalje je konstatovano da poklonodavac BB nepokretnosti označene u posedovnom listu broj ... (kat. parc. ...) poklanja svom sinu VV u celosti 1/1 dela, dok nekretnine upisane u listu nepokretnosti broj ... (kat. parc. br. ...) poklanja svom sinu VV 712/788 udela i svom unuku GG u 76/788 udela. Dalje je konstatovano da 76/788 udela dela nekretnine upisane u list nepokretnosti broj ... na kat. parc. ... KO ... u prirodi predstavlja stan od 76m² na opisanoj parceli, kao deo pomoćne zgrade broj ..., te da se taj deo poklanja unuku GG u isključivo vlasništvo. Prema članu 4. ugovora konstatovano je da se poklonoprimci nalaze u isključivom posedu opisanih nekretnina, a potpisi na navedenim ugovorima su overeni u Osnovnom sudu u Novom Sadu dana 31.03.2014. godine pod Ov broj 3 2805/14. Osnovni sud u Novom Sadu je 05.07.2016. godine doneo presudu na osnovu priznanja P 4628/16 kojim je utvrđeno pravo svojine u ½ udela na nekretnini koja je upisana u listu nepokretnosti broj ... KO ... pod parcelom broj ... porodična stambena zgrada površine 0,7 ari i 88m² i pravo svojine ½ dela na nepokretnost koja je upisana u list nepokretnosti broj ... KO ... pod parc. broj ... u zemljište pod zgradom – objektom površine 6,23 ara, koja se nalazi u ... u ulici ..., a u korist ĐĐ, a tuženi VV i GG su obavezani da trpe uknjižbu na predmetnim nepokretnostima ĐĐ koja je supruga tuženog BB.

Osnovni sud u Novom Sadu je na predlog izvršnog poverioca AA doneo rešenje o izvršenju protiv izvršnog dužnika BB pod brojem Ii 396/15 dana 06.04.2015. godine, radi naplate potraživanja izvršnog poverioca na osnovu presude Osnovnog suda u Novom Sadu P 1764/12 od 10.03.2014. godine na celokupnoj imovini izvršnog dužnika. U toku izvršenja pokazalo se da je izvršni dužnik insolventan i da u pogledu naplate potraživanja izvršnog poverioca nema nepokretnosti i da isti samo prima penziju 40.000,00 dinara koja nije dovoljna za brzo i efikasno namirenje tužiočevog potraživanja. Prema prepisu lista nepokretnosti br. ... KO ... od 31.03.2016. godine kat. parc. ... u ..., ul. .. vodi se kao vlasništvo 1/1 VV, dok se kat. parc. ... prema posedovnom listu broj ... KO ... sa objektima na istoj vodi kao susvojina VV 712/788 i GG u delu od 76/788 delova. Iz iznosa penzije BB od 40.000,00 dinara 2/3 dela mesečno se odvaja radi naplate tužiočevog potraživanja.

Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju, prvostepeni sud je shodno odredbi člana 283. st. 1. i 2. i čl. 284. i 285. ZOO našao da je tužbeni zahtev tužioca osnovan, pa je isti usvojio.

Odlučujući o žalbi, drugostepeni sud je našao da je prvostepeni sud pravilno utvrdio činjenično stanje, ali da je u odnosu na tuženog BB pogrešno primenio materijalno pravo, nalazeći da prema članu 283. stav 2. ZOO je propisano da se tužba za pobijanje podnosi protiv trećeg lica sa kojim je ili u čiju je korist preduzeta pravna radnja koja se pobija, odnosno protiv njegovih univerzalnih pravnih sledbenika. Shodno citiranoj odredbi proizilazi da VV i GG jesu pasivno legitimisani u ovoj parnici, ali da tuženi BB nije pasivno legitimisan. Shodno tome, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu, tako što je prema tuženom BB odbio tužbeni zahtev i zahtev tužioca za naknadu troškova postupka. Pri tome, drugostepeni sud pravilno nalazi da je prvostepeni sud pravilno ocenio da se naplatom potraživanja tužioca prema BB u odnosu na obustavu 2/3 dela od penzije taj postupak ne može smatrati celishodnim iz razloga što se radi o većem potraživanju, dužnik BB je praktično insolventan, a prema članu 280. stav 2. ZOO dužnik je insolventan ukoliko nema dovoljno sredstava za ispunjenje poveriočevog potraživanja, pa kako se naplatom 2/3 od penzije ne može efikasno namiriti tužiočevo potraživanje, to je tužilac u skladu sa čl. 11, 12, 13, 14. i 17. ZOO imao pravo na brzu i efikasnu naplatu svog potraživanja. Pravilno zaključuje drugostepeni sud da ĐĐ nije pasivno legitimisana u ovoj parnici, te da ista nije imalo potrebe da bude obuhvaćena tužbom iz razloga što je tužba podneta radi pobijanja ugovora od 28.03.2014. godine u kojem ĐĐ nije ugovorna strana. Dalje pravilno nižestepeni sudovi zaključuju da tuženi u toku postupka nisu isticali da imaju državinu na spornim nepokretnostima niti period u kome je trajala ta državina, a isticanje tih navoda u žalbenom postupku nije dozvoljeno shodno odredbama Zakona o parničnom postupku ukoliko ne postoji opravdani razlog. Sud je prema članu 7. stav 2. ZPP dužan da razmotri samo činjenice koje su stranke iznele, a kako činjenica u vezi zakonitosti državine tuženih na nepokretnostima nije isticana u toku postupka to se nižestepeni sudovi nisu ni mogli upuštati u utvrđivanje tih činjenica.

Ocenjujući navode revizije, Vrhovni kasacioni sud nalazi da se zaključak i odluka drugostepenog suda zasniva na pravilnoj primeni materijalnog prava. Drugostepeni sud je pravilno ocenio da je prvostepeni sud u potvrđujućem delu presude pravilno primenio materijalno pravo, s tim što je pogrešnu primenu materijalnog prava u odnosu na tuženog BB, drugostepeni sud otklonio preinačenjem prvostepene presude u tom delu. Razloge koje u tom delu ističe drugostepeni sud u svemu prihvata i revizijski sud.

Iz napred iznetih razloga primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić