U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Danijele Nikolić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Ištvan Nađ advokat iz ..., protiv tužene BB iz ..., čiji je punomoćnik dr Marija Josković advokat iz ..., radi izmene odluke o vršenju roditeljskog prava i izdržavanju, odlučujući o reviziji tužene koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 53/21 od 10.02.2021. godine, u sednici veća koja je održana dana 03.06.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 53/21 od 10.02.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P2 131/2019 od 26.11.2020. godine, stavom prvim izreke, konstatovano je da se precirani tužbeni zahtev usvaja, stavom drugim da se menja presuda Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli pod poslovnim brojem P2 283/15 od 18.09.2015. godine u delu koji se odnosi na samostalno vršenje roditeljskog prava i izdržavanje u odnosu na maloletnog VV, i da se određuje za samostalnog vršioca roditeljskog prava nad maloletnim VV, rođenim ... godine u ..., otac AA na adresi ..., ulica ... broj ... . Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da na ime svog doprinosa za izdržavanje maloletnog VV plaća mesečno iznos od po 5.000,00 dinara, i to do 05.-og u mesecu za tekući mesec počev od dana podnošenja tužbe pa sve dok ta obaveza po zakonu bude trajala, na ruke zakonskog zastupnika maloletnog deteta, oca AA, u roku od 8 dana od pravnosnažnosti presude pod pretnjom prinudnog izvršenja. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tužilac da omogući viđanje i kontakt maloletnog VV sa tuženom BB svakog drugog vikenda naizmenično od petka od 18 časova do nedelje do 18 časova, polovinu letnjeg i polovinu zimskog raspusta, a shodno dogovoru parničnih stranaka i želji maloletnog VV, dok je u preostalom delu presuda iz stava jedan ostala neizmenjena. Stavom petim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 37.250,00 dinara u roku od 8 dana od pravnosnažnosti presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 53/21 od 10.02.2021. godine, žalba tužene je delimično usvojena i presuda Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P2 131/2019 od 26.11.2020. godine preinačena u pobijanom delu odluke o dečijem izdržavanju (stav 3. izreke), tako što je odbijen tužbeni zahtev za obavezivanje tužene da na ime izdržavanja maloletnog VV plaća mesečno iznos od 5.000,00 dinara na način utvrđen pobijanom presudom, za period od 05.04.2019. godine do dana donošenja prvostepene presude i u delu odluke o troškovima postupka (stav 5. izreke), tako što je obaveza tužene da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka snižena sa dosuđenog iznosa od 37.250,00 dinara na iznos od 36.750,00 dinara, dok je u preostalom pobijanom, a nepreinačenom delu navedena presuda potvrđena.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je blagovremeno izjavila reviziju iz svih zakonskih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu odredbe člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

Od strane drugostepenog suda nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 7. i tačka 12. ZPP ne predstavljaju razlog za izjavljivanje revizije propisan odredbom člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, parnične stranke su zasnovale bračnu zajednicu dana 06.09.2002. godine i iz iste dobili dvoje dece- maloletnog VV, rođenog .... godine i maloletnog GG, rođenog ... godine. Brak je razveden presudom Osnovnog suda u Vrbasu, Sudska jedinica u Kuli P2 283/15 od 18.09.2015. godine, a za samostalnog vršioca roditeljskog prava nad maloletnim VV i maloletnim GG određena je majka BB, tužena u ovoj parnici. Tužilac kao otac obavezan je da na ime izdržavanja dece plaća mesečno ukupno iznos od 10.000,00 dinara. Tužilac je redovno ostvarivao kontakte sa decom, a aprila 2019. godine maloletni VV je izazio želju da živi sa ocem navodeći da majka stvara tenziju u njihovim međusobnim odnosima, u smislu izricanja zabrana i kontrole njegovog slobodnog vremena i društva sa kojim se druži. Tužena se protivila želji sina, navodeći da tužilac kao otac neće biti u mogućnosti da isprati postupke sina i da je popustljiv prema njemu, kao i da se u blizini mesta stanovanja oca okuplja problematično društvo, pa se boji lošeg uticaja na VV. Uzimajući u obzir podatke do kojih se došlo tokom opservacionog postupka, mišljenje centra za socijalni rad je da se, zbog preporuke da je potrebno uvažiti volju i želju dece, pogotovu imajući u vidu uzrast u kome se nalazi maloletni VV (u vreme davanja nalaza i mišljenja voditelja slučaja, dana 06.05.2019. godine, bio je star .. godina i ... meseca), za samostalnog vršioca roditeljskog prava u odnosu na maloletnog VV odredi otac AA, a da se međusobni kontakti maloletnog VV sa majkom odvijaju svakog drugog vikenda naizmenično od petka u 19 sati do nedelje u 18 sati, polovinu letnjeg i polovinu zimskog školskog raspusta. Tužilac je u momentu opservacije starosti ... godina i ... mesec, po obrazovanju je ..., ali radi kao ... u jednom lokalu u ... u dve smene, primanja su mu oko 40.000 dinara, živi u dvosobnom stanu površine 60 m2, stan je opremljen potrebnim nameštajem sa zasebnim ležajevima za decu i postoje uslovi za boravak maloletnog VV u domaćinstvu oca. Tužena je zaposlena u DOO „ ...“ u ... i radno vreme joj je od 8 do 16 sati, živi u dvosobnom stanu u novogradnji površine 45 m2, u kome maloletni GG i maloletni VV imaju zajedničku sobu sa odvojenim ležajevima i postoje uslovi za siguran i ugodan boravak dece u domaćinstvu majke. Maloletni VV je prilikom individualnog razgovora sa voditeljem slučaja pred Centrom za socijalni rad izrazio jasnu i nedvosmislenu želju da pređe da živi kod oca, sa obrazloženjem da je sa majkom u svakodnevnom sukobu i da je pod presijom koja mu ne odgovara, da je otac malo opušteniji i nije toliko pritiskajući u svojim vaspitnim stavovima.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su zaključili da su se stekli uslovi za izmenu ranije sudske odluke kojom je maloletni VV poveren majci na samostalno vršenje roditeljskog prava.

Odluka o samostalnom vršenju roditeljskog prava može se izmeniti, ako su u međuvremenu nastupile okolnosti koje opravdavaju izmenu takve odluke i ako je to u najboljem interesu deteta, u smislu odredbe člana 6. stav 1. i člana 266. stav 1. Porodičnog zakona.

Prema odredbi člana člana 65. stav 4. Porodičnog zakona, dete koje je navršilo desetu godinu života može slobodno i neposredno izraziti svoje mišljenje u svakom sudskom i upravnom postupku u kome se odlučuje o njegovim pravima.

U ovom postupku sud je postupio u skladu sa odredbom člana 270. Porodičnog zakona i od nadležne ustanove specijalizovane za porodične odnose zatražio nalaz i stručno mišljenje o tome kome od roditelja poveriti zajedničko maloletno dete. Taj nalaz je izrađen na stručan način i u skladu sa tim nalazom, ocenom svih okolnosti slučaja, vodeći računa o najboljem interesu zajedničkog maloletnog deteta doneta je odluka o poveravanju maloletnog deteta tužiocu kao ocu, na samostalno vršenje roditeljskog prava. Mišljenju deteta je poklonjena dužna pažnja, s obzirom na uzrast maloletnog VV koji je u trenutku opservacije u centru za socijalni rad bio star ... godina i ... meseca, a u vreme donošenja prvostepene presude preko ... godina i ... meseci (rođen ... godine), a takođe i na njegove potrebe, s tim da mišljenje deteta nije bio jedini ni opredeljujući faktor kod donošenja odluke o vršenju roditeljskog prava. Mišljenje maloletnog deteta izraženo je na adekvatan način pred radnicima organa starateljstva. Zbog toga nije bilo potrebno saslušavati maloletno dete pred sudom, suprotno navodima u reviziji tužene.

Sa iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud smatra da je materijalno pravo pravilno primenjeno, posebno imajući u vidu činjenicu da je maloletni VV u međuvremenu, od dana donošenja prvostepene presude do dana odlučivanja ovog suda, napunio ... godina.

Sa iznetih razloga, saglasno odredbi člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić