U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Milomira Nikolića, predsednika veća, Slađane Nakić-Momirović i Marine Govedarica, članova veća, u parnici tužilje K.N. iz Z., koju zastupa G.S., advokat iz Z., protiv tuženog I.N.1 iz Z., koga zastupa V.Ž., advokat iz Z., po tužbi radi razvoda braka i vršenja roditeljskog prava i protivtužbi za vršenje roditeljskog prava, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 264/15 od 24.09.2015. godine, u sednici veća održanoj dana 21.01.2016. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 264/15 od 24.09.2015. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Zaječaru P2 216/2014 od 24.04.2015. godine razveden je brak stranaka, zaključen 08.03.2008. godine u Z. (stav prvi izreke). Zajednička deca stranaka mal. S.N., rođen ... godine i mal. I.N.2, rođena ... godine poverena su na samostalno vršenje roditeljskog prava majci. (stav drugi izreke). Odbijen je protivtužbeni zahtev za poveravanje dece na samostalno vršenje roditeljskog prava tuženom. (stav treći izreke). Obavezan je tuženi da doprinosi u izdržavanju dece sa po 15 % mesečno po detetu od svoje zarade umanjene za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, počev od 30.04.2014. godine pa ubuduće. (stav četvrti izreke). Uređen je način održavanja ličnih odnosa tuženog sa decom na taj način što će boraviti u domaćinstvu tuženog svaki drugi vikend u mesecu, počev od petka od 16,00 časova kada će ih tuženi preuzimati do nedelje do 18,00 časova kada će ih vraćati u domaćinstvo tužilje, zatim jednu polovinu zimskog i jednu polovinu letnjeg raspusta, po dogovoru roditelja, kao i za vreme verskih i državnih praznika tako što će naizmenično jedne godine provoditi Novu godinu i Uskrs kod tuženog a naredne godine će sa njim provoditi Božić i 1.Maj, sa obavezom tuženog da u naznačeno vreme preuzme decu iz domaćinstva tužilje i da ih u naznačno vreme vrati. (stav peti izreke). Određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka. (stav šesti izreke).

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 264/15 od 24.09.2015. godine odbijena je žalba tuženog i potvrđena navedena prvostepena presuda.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu blagovremeno je izjavio reviziju tuženi zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 55/14) i nalazi da je revizija neosnovana.

U postupku pred drugostepenim sudom nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju stranke su zaključile brak 08.03.2008. godine. U braku su rođena zajednička deca S. ... godine i I.2 ... godine. Tužilja, rođena ... godine je mašinski tehničar, zaposlena u fabrici G. sa zaradom od 25.000,00 dinara mesečno. Finansijski je pomažu majka, tetka i teča a u čuvanju dece majka. Deca pohađaju vrtić. Nakon prekida zajednice stranaka tužilja je ostala sa decom u svome stanu a tuženi se iselio. Tuženi je rođen ... godine, elektrotehničar je, zaposlen u DOO T. sa zaradom od 35.000,00 dinara i radi u smenama. Živi u stanu vlasništvo roditelja a roditelji u drugom stanu u blizini.

Iz izveštaja i dopuna Centra za socijalni rad Z. utvrđeno je da obe stranke imaju kapacitete, kompetenciju i motivaciju za brigu o deci, da su stambeno i materijalno obezbeđeni, da imaju pomoć i podršku porodica porekla i da je u interesu dece da i dalje odrastaju zajedno i budu poverena jednom od roditelja.

Na utvrđeno činjenično stanje pravilno je pobijanom odlukom primenjeno materijalno pravo i to odredbe člana 6. stav 1., 77. stav 3., 226. stav 1., 270. i 272. stav 2. Porodičnog zakona, poveravanjem dece na samostalno vršenje roditeljskog prava majci. Razlozi koje su naveli nižestepeni sudovi potvrđuju poštovanje načela najboljeg interesa dece kod donošenja odluke o vršenju roditeljskog prava. Pravilno su ocenjene porodične, stambene i materijalne prilike stranaka, njihov roditeljski kapacitet, uzrast dece, njihov uzajamni odnos sa roditeljima i okolnost da su od prestanka zajednice deca ostala u zajednici sa majkom, koja je uspešno organizovala funkcionisanje porodice. Suprotno navodima revizije nema propusta suda zasnivanjem odluke o vršenju roditeljskog prava i na mišljenju dece, ukazivanjem na njihovu nisku starosnu dob. Centar za socijalni rad je poslednjim izveštajem od 20.04.2015. godine obavestio sud da je želja dece da žive kao i do sada, odnosno sa majkom i da se sa tatom viđaju. Prema članu 65. stav 1. Porodičnog zakona dete koje je sposobno da formira svoje mišljenje ima pravo slobodnog izražavanja tog mišljenja, a sud je pre donošenja odluke o vršenju roditeljskog prava dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima (član 270. istog zakona). Pobijanom odlukom saglasno citiranim odredbama, pored ostalog kod donošenja odluke je cenjeno i mišljenje dece stranaka, iznetom pred organom starateljstva, kao stručne ustanove za rad sa decom. Odluka o samostalnom vršenju roditeljskog prava majke nije zasnovana isključivo niti presudno na mišljenju dece već na svim utvrđenim okolnostima konkretnog slučaja pri čemu je sud imao u vidu uzrast i najbolji interes dece.

Odluka o visini izdržavanja doneta je pravilnom primenom člana 73, 154. stav 1., 160, 161. i 162. stav 2. i 3. Porodičnog zakona. Suprotno navodima revizije nema prekoračenja zahteva kod donošenja odluke o izdržavanju, niti iz zapisnika proizilazi da je tužba preinačena na ročištu 24.04.2015. godine. Na navedenom ročištu stranke su učinile nespornim visinu izdržavanja od 30 % zarade ukupno za oba deteta. Osim toga sud nije vezan granicama tužbenog zahteva za izdržavanje (član 281. Porodičnog zakona).

Suprotno navodima revizije pravilna je i odluka o održavanju ličnih odnosa dece sa ocem i zasnovana na pravilnoj primeni člana 61. Porodičnog zakona.

Sa iznetih razloga, odlučeno je kao u izreci presude na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Milomir Nikolić,s.r.