U postupku donošenja pobijane presude nema bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka koje mogu biti revizijski razlog, u smislu člana 407. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tuženi je bio zakonski zastupnik, osnivač i vlasnik Privrednog društva VV, ... . Zaposleni u ovom privrednom društvu su imali mogućnost da učestvuju u kupovini autobusa na osnovu ugovora o kupoprodaji koje su 12.07.2015. godine zaključila privredna društva GG, ..., kao kupac, DD, ..., kao prodavac i VV, ..., kao korisnik, a predmet svakog od ovih ugovora je autobus marke ''...'', tipa ''...'', koje prodavac, kao proizvođač, prodaje kupcu koje iste daje na lizing korisniku –VV ... . U cilju realizacije navedenog ugovora zakonski zastupnik privrednog društva - tuženi u ovoj parnici je primio novac od ĐĐ i EE, o čemu je sačinjena i potvrda 15.07.2005. godine, u kojoj je navedeno da ĐĐ predaje iznos od 100.000 evra na ime kupovine na lizing 4 autobusa, EE iznos od 25.000 evra na ime kupovine na lizing jednog autobusa, a tužilac iznos od 21.000 evra na ime PDV, te da novac predaju privrednom društvu VV, s tim što je uplaćen na račun tuženog u ... banci koji je ovaj novčani iznos sa svog ličnog računa odmah uplatio na račun privrednog društva. Naime, tuženom je za račun privrednog društva VV uplaćen novčani iznos od 146.000 evra za kupovinu 5 autobusa marke ''...'' tipa ..., na lizing i to po 25.000 evra za svaki autobus i 21.000 evra na ime PDV. Ugovorom o cesiji od 03.12.2013. godine, ĐĐ i EE su tužiocu preneli svoja potraživanja koja imaju prema navedenom privrednom društvu i to ĐĐ u iznosu od 84.175 evra, a EE u iznosu od 25.000 evra. Kako ugovori o kupoprodaji autobusa nisu izvršeni u predviđenom roku, privredna društva GG je dopisom od 13.12.2005. godine obavestilo privredno društvo DD da raskida navedene ugovore o kupoprodaji autobusa sa zahtevom da privredno društvo DD izvrši povraćaj avansa u iznosu od 462.600 evra. U parničnom postupku pred Privrednim sudom u Beogradu 17.02.2011. godine zaključeno je poravnanje između privrednog društva VV ... i privrednog društva GG ..., kojim se privredno društvo GG ..., obavezalo da izvrši povraćaj uplaćenog učešća po ugovoru o lizingu, u iznosu od 200.000 evra u dinarskoj protivvrednosti, privrednom društvu VV ... . Dana 18.02.2011. godine, privredno društvo GG ... je na račun privrednog društva VV ... uplatilo iznos od 20.761.820,00 dinara, a tužiocu nisu vraćena novčana sredstva koja su uplaćena privrednom društvu VV ... za kupovinu pet autobusa. Privredno društvo VV ... izbrisano je iz Registra privrednih subjekata nakon otvaranja postupka stečaja, a pre podnošenja tužbe sudu u ovoj parnici. Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu K 3926/10 od 30.11.2011. godine odbijena je optužba prema okrivljenom BB, tuženom u ovoj parnici, da je izvršio krivično delo prevare iz člana 208. stav 4., u vezi stava 1. Krivičnog zakonika.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odluku o sporu u parnici zasnovali na pravnom shvatanju da su ĐĐ, EE i tužilac predali ukupno 146.000 evra tuženom, koji je postupao u svojstvu zakonskog zastupnika, vlasnika i osnivača privrednog društva VV ..., a svrha ovog pravnog odnosa je kupovina autobusa koji će se koristiti za obavljanje delatnosti privrednog društva VV ..., iz čega proizlazi da tuženi nije bio stranka u pravnom poslu, pa se i ne nalazi u materijalno-pravnom odnosu sa tužiocem u ovoj parnici.

Neosnovani su navodi revizije kojima se osporava shvatanje sudova o nedostatku pasivne legitimacije tuženog.

Imajući u vidu utvrđene činjenice proizlazi da je pravni odnos ulagača tužioca, ĐĐ i EE zasnovan sa privrednim društvom VV ..., na osnovu usmenog dogovora o poslovnoj saradnji koja podrazumeva novčano ulaganje radi kupovine pet autobusa i učešće u dobiti navedenog privrednog društva. Pravne radnje koje je tuženi preduzimao ne izlaze iz okvira zakonskih ovlašćenja koje ima kao zastupnik pravnog lica, pa pravne poslove koje je zaključio u ime zastupanog lica i u granicama svojih ovlašćenja obavezuju neposredno zastupanog i drugu ugovornu stranu, saglasno članu 85. Zakona o obligacionim odnosima.

Potvrda od 15.07.2005. godine sadrži potpise ulagača i tuženog, kao i pečat privrednog društva VV ... . Usmeni dogovor tužioca i ostalih ulagača i tuženog po svojoj pravnoj prirodi predstavlja ugovor o međusobnoj poslovnoj saradnji, koja podrazumeva kupovinu pet autobusa radi njihovog uključivanja u linijski prevoz i učešće u ostvarenoj dobiti privrednog društva. Strane u uređenju obligacionog odnosa su slobodne i ovo dispozitivno ovlašćenje ne može biti predmet ocene u sudskom postupku sve dok je njihova autonomija volje u granicama prinudnih propisa, javnog poretka i dobrih običaja, saglasno članu 10. Zakona o obligacionim odnosima.

Iz utvrđenog činjeničnog stanja ne proizlazi da pravni odnos pravnog lica – privrednog društva VV ... i tužioca, ima dejstvo prema tuženom, kao zakonskom zastupniku, vlasniku i osnivaču privrednog društva u smislu stvaranja obaveze formulisane tužbenim zahtevom.

Prema odredbi člana 15. stav 1. Zakona o privrednim društvima (''Službeni glasnik RS'' br. 125/04), propisano je da, između ostalih, članovi društva sa ograničenom odgovornošću mogu prema trećim licima lično odgovarati za obaveze društva ako zloupotrebe privredno društvo za nezakonite ili prevarne ciljeve ili ako sa imovinom privrednog društva raspolažu kao sa sopstvenom imovinom kao da privredno društvo kao pravno lice ne postoji.

Iz utvrđenog činjeničnog stanja proizlazi da uspostavljeni poslovni i obligacioni odnos između tužioca i privrednog društva čiji je zakonski zastupnik, osnivač i vlasnik tuženi, nije mogao stvoriti kod tužioca privid privrednog i pravnog identiteta tuženog sa privrednim društvom, jer zloupotreba privrednog društva, odnosno probijanje pravne ličnosti podrazumeva činjenje prevarne radnje koja mora biti dokazana, a teret dokazivanja proboja pravne ličnosti leži na tužiocu, koji u konkretnom slučaju nije sudu prezentovao adekvatne dokaze na ove okolnosti, u smislu člana 231. stav 2. ZPP. Naime, suprotno tvrdnji tužioca da je u međusobnom pravnom odnosu tuženi zloupotrebio privredno društvo, iz pravnosnažne presude Prvog osnovnog suda u Beogradu K 3926/10 od 30.11.2011. godine ne proizlazi da je tuženi učinio krivično delo prevare iz člana 208. stav 4., u vezi stava 1. Krivičnog zakonika (oslobođen je optužbe). Imajući to u vidu, pravilno su sudovi primenili materijalno pravo kada su zaključili da u konkretnom slučaju nema pravnog osnova za primenu instituta probijanje pravne ličnosti i odgovornosti tuženog prema poveriocu privrednog društva – tužiocu. S tim u vezi, nema pravnog osnova za odstupanje od pravnog principa određenog članom 104. stav 3. Zakona o privrednim društvima da član društva sa ograničenom odgovornošću ne odgovara za obaveze društva, osim do iznosa unetog uloga u imovinu društva.

U postupku povodom revizije raspravljaju se pravna, a ne činjenična pitanja, pa se u reviziji, u smislu člana 407. stav 1. ZPP, ne može osporavati utvrđeno činjenično stanje, a što tuženi u reviziji čini, jer takav revizijski navod nije dozvoljen, saglasno članu 407. stav 2. navedenog zakona.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić