Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u vanparničnom predmetu predlagača AA, BB, VV, svi iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Ivana Kesar, advokat iz ..., GG, DD, ĐĐ, EE, ŽŽ, čiji je punomoćnik Ivan Savić, advokat iz ..., ZZ, II, čiji je zajednički punomoćnik Vladimir Ognjanović, advokat iz ..., JJ, KK, LL, LJLJ, čiji je zajednički punomoćnik Dragan Radišević, advokat iz ..., MM iz ..., čiji je staratelj NN iz ..., NJNJ, čiji je zajednički punomoćnik Goran Ninić, advokat iz ..., OO, PP, RR, SS, svih iz ... i TT iz ..., protiv protivnika predlagača Gradske Opštine Čukarica, Beograd, koju zastupa Pravobranilac Opštine Čukarica i krajnjeg korisnika Grada Beograda, Sekretarijata za obrazovanje i dečju zaštitu, koga zastupa Gradsko pravobranilaštvo, Beograd, radi određivanja naknade, odlučujući o reviziji krajnjeg korisnika Grada Beograda, izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 5460/17 od 29.11.2018. godine, u sednici veća održanoj 04.03.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija krajnjeg korisnika, izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 5460/17 od 29.11.2018. godine u odnosu na ŽŽ, OO i PP.

ODBACUJE SE, kao nedozvoljena revizija krajnjeg korisnika izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 5460/17 od 29.11.2018. godine, kao nedozvoljena u odnosu na AA, BB, VV, GG, DD, ĐĐ, EE, JJ, KK, LL, LJLJ, MM i NJNJ.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Drugog osnovnog suda u Beogradu R1 95/16 od 13.02.2017. godine, prvim stavom izreke, razdvojen je parnični postupak radi određivanja naknade za izuzeto iz poseda zemljišno-knjižnih korisnika predmetno javno gradsko građevinsko zemljište u sastavu kompleksa OŠ „Ljuba Nenadović“ formiranom prema DUP MZ „Sportski centar“ i delova MZ „Cerak vinogradi“ u korist Grada Beograda u odnosu na predlagače: pok. ZZ, pok. RR i pok. SS, svi iz ... i pok. TT, bivšeg iz ... . Drugim stavom izreke, prekinut je vanparnični postupak u odnosu na predlagače pok. ZZ pok. RR, pok. SS i pok. TT, do pravnosnažnog okončanja ostavinskog postupka iza istih, a po predlogu bilo kog učesnika u postupku. Trećim stavom izreke, predlog predagača II iz ... je povučen. Četvrtim stavom izreke, određena je naknada za izuzeto iz poseda zemljišno-knjižnih korisnika javno gradsko građevinsko zemljište u sastavu kompleksa OŠ „Ljuba Nenadović“, formiranom prema DUP MZ „Sportski centar“ i delova MZ „Cerak vinogradi“ u korist Grada Beograda, za potrebe Sekretarijata za obrazovanje Gradske uprave Grada Beograda, i to kat. parc. .../..., starog premera KO ..., odnosno 781/1 novog premera KO ..., površine 834 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., površine 596 m2, odnosno deo 781/2 novog premera KO ..., ukupne površine 790 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., odnosno 778/1 novog premera KO ..., površine 222 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., odnosno 779/1 novog premera KO ..., površine 296 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., površine 616 m2, odnosno deo 780/1 novog premera KO ..., ukupne površine 710 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., površine 94 m2, odnosno deo 780/1 ukupne površine 710 m2 novog premera KO ..., kat. parc. .../.... starog premera KO ..., površine 194 m2, odnosno deo 780/2 novog premera KO ..., ukupne površine 790 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., površine 263 m2, odnosno deo 782/1 novog premera KO ..., ukupne površine 592 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., površine 30 m2, odnosno deo 735/1 novog premera KO ..., ukupne površine 261 m2, kat. parc. .../... starog premera KO ..., odnosno deo 776/1 novog premera KO ..., površine 408 m2, koje su izuzete rešenjem Organizacione jedinice za imovinsko-pravne i stambene poslove Opštine Čukarica u Beogradu – Odsek za imovinskopravne poslove broj ...- .../...-...-... od 24.09.2007. godine i obavezan krajnji korisnik Grad Beograd, Sekretarijat za obrazovanje i dečju zaštitu da isplati naknadu predlagačima u iznosima i u odnosu na parcele bliže navedene u ovom stavu izreke za svakog predlagača. Petim stavom izreke, obavezan je krajnji korisnik da predlagačima AA, VV i BB naknadi troškove vanparničnog postupka u iznosu od 396.000,00 dinara, GG, DD, ĐĐ, EE i ŽŽ u iznosu od 668.250,00 dinara, JJ, KK, LL i LJLJ u iznosu od 623.250,00 dinara, NJNJ i MM u iznosu od 304.875,00 dinara, PP u iznosu od 132.750,00 dinara i OO u iznosu od 63.750,00 dinara.

Rešenjem Višeg suda u Beogradu Gž 5460/17 od 29.11.2018. godine, prvim stavom izreke, odbijena je kao neosnovana žalba krajnjeg korisnika i potvrđeno prvostepeno rešenje u stavu drugom, trećem, delu stava četvrtom u tačkama 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15 i 16, delu stava petog u tačkama 1, 3, 5 i 6 i u delu tačke 2, koji se odnosi na dosuđene troškove DD, ĐĐ, EE i ŽŽ. Drugim stavom izreke, ukinuto je prvostepeno rešenje u preostalom delu stava četvrtog izreke, u tačkama 4, 13 i 14, kao i u preostalom delu petog stava izreke, i to u tački 4 i u delu tačke 2, koji se odnosi na dosuđene troškove GG i predmet u tom delu vraćen prvostepenom sudu na ponovni postupak. Trećim stavom izreke, ukinuto je prvostepeno rešenje u stavu prvom izreke.

Protiv pravnosnažnog drugostepenog rešenja krajnji korisnik je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagači AA, BB i VV su podneli odgovor na reviziju. Troškove za sastav odgovora nisu tražili.

Ispitujući pobijano rešenje u smislu člana 408. u vezi člana 420. stav 6. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 55/14), a u vezi člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku (,,Službeni glasnik SRS“, broj 25/18, 48/88, Službeni glasnik RS“, broj 46/95...106/15), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku donošenja pobijanog rešenja nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi sa članom 5. ZPP u postupku pred drugostepenim sudom koja bi bila od uticaja na pravilnost i zakonitost pobijane odluke. Ukazivanje na bitne povrede odrdba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, nije bilo predmet ocene ovog suda, jer se radi o povredama koje se ne mogu smatrati revizijskim razlogom u smislu odredbe člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Organizacione jedinice za imovinsko-pravne i stambene poslove Opštine Čukarica broj ...-.../...-...-... od 24.09.2007. godine, izuzeto je iz poseda zemljišno-knjižnih korisnika, pravnih prethodnika ovde predlagača uz naknadu javno građevinsko zemljište u sastavu građevinskog kompleksa OŠ ,,Ljuba Nenadović“ u korist Grada Beograda za potrebe Sekreterijata za obrazovanje Gradske uprave Grada Beograda, i to: pok. ĆĆ sa 1/18, pok. UU sa 1/18, pok. FF sa 1/30, HH sa 1/30, CC sa 1/30, ČČ sa 1/6, pok. DŽDŽ sa 13/32, ŠŠ sa 1/30, GG sa 1/30, PP sa 2/32, LJLJ sa 1/36, pok. AA1 sa 1/36 i AA2 sa 1/32 idealnih delova kat. parcele starog premera KO ... broj .../...,...,...,...,..., kat. parc. starog premera KO ... broj .../...,...,...,... i kat. parc. .../... starog premera KO ... AA3 sa 1/6, AA2 sa 1/32, PP sa 2/32, pok. ČČ sa 1/6 i pok. DŽDŽ sa 13/32 idealnih delova, i odlučeno da predlagačima za izuzeto zemljište pripada pravo na naknadu shodno njihovim suvlasničkim udelima. Predlagači su pravni sledbenici lica kojima su predmetne nepokretnosti izuzete navedenim rešenjem, i to predlagač ŽŽ kao pravni sledbenik iza pok. ČČ sa ½ idealnih delova, PP kao pravni sledbenik iza pok. DŽDŽ sa 1/16 idealnih delova i predlagač OO sa 7/16 idealnih delova koje je ugovorom o poklonu prava po osnovu predmetnog rešenja prenela na njega AA2, kao pravni sledbenik iz a pok. DŽDŽ, na katastraskim parcelama bliže navedenim u rešenju od 24.09.2007. godine. Tržišna vrednost nepokretnosti utvrđena je na osnovu Zapisnika o proceni tržišne vrednosti nepokretnosti Poreske uprave od 05.12.2016. godine na 27.055,28 dinara/m2, izvršene na osnovu pravnosnažnih rešenja donetih u postupku utvrđivanja poreza na prenos apsolutnih prava, na osnovu najmanje dva parifikata koji predstavljaju pravnosnažna i konačna rešenja u upravnom postupku na koja nije izjavljena žalba i koja su validna u momentu kada se vrši procena. Između ranijih korisnika i novog korisnika Grada Beograda nije postignut sporazum o visini naknade za izuzeto zemljište po rešenju od 24.09.2007. godine.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su, a imajući u vidu da je Grad Beograd u rešenju o izuzimanju određen kao krajnji korisnik i koje rešenje predstavlja osnov za određivanje naknade, obavezali krajnjeg korisnika da predlagačima ŽŽ, OO i PP isplati naknadu za izuzeto zemljište u visini određenoj prema tržišnoj vrednosti eksproprisane nepokretnosti prema proceni poreske uprave, shodno članu 42. i 61. Zakona o eksproprijaciji, a u vezi člana 132. Zakona o vanparničnom postupku.

Odredbom člana 69. stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji (,,Službeni list RS“ broj 47/03) propisano je da građevinsko zemljište na kojem su, do dana stupanja na snagu ovog zakona, izgrađeni javni objekti od opšteg interesa i javne površine i koje je u državnoj svojini, jeste javno građevinsko zemljište. Članom 70. stav 3. istog zakona propisano je da pre odrđivanja javnog građevinskog zemljišta iz člana 69. stav 1. ovog zakona, opština je obavezna da donese akt o izuzimanju zemljišta iz poseda korisnika tog zemljišta, a naknada se isplaćuje po odredbama zakona kojim se uređuje eksproprijacija.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak nižestepenih sudova da je krajnji korisnik u obavezi da predlagačima ŽŽ, OO i PP, sa kojima nije postignut sporazum o visini naknade za izuzeto zemljište, isplati naknadu srazmerno njihovim suvlasničkim udelima. Naime, pasivna legitimacija Grada Beograda kao krajnjeg korisnika prozilazi iz rešenja o izuzimanju od 24.09.2007. godine, koje rešenje u smislu člana 70. stav 3. Zakona o planiranju i izgradnji predstavlja osnov za isplatu tražene naknade.

Aktivna legitimacija predlagača ŽŽ, OO i PP da zahtevaju naknadu za izuzeto zemljište je pravilno raspravljena i utvrđena od strane nižestepenih sudova, zbog čega se i neosnovano revizijom i dalje osporava aktivna legitimacija ovim predlagačima. Osim toga, revizijskim navodima kojima se osporava dosuđena naknada predlagačima uz ukazivanje na primenu člana 43a Zakona o eksproprijaciji i dostavljenu dokumentaciju u prilog tvrdnji krajnjeg korisnika da je pravnim prethodnicima predlagača isplaćena naknada za izuzeto zemljište, zapravo se osporava utvrđeno činjenično stanje i ocena izvedenih dokaza, što ne može biti revizijski razlog u smislu člana 407. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Imajući u vidu da u ovom slučaju nije došlo do sporazumnog određivanja naknade za eksproprisane nepokretnosti, visina naknade, propisana odredbama Zakona o eksproprijaciji, određuje se u sudskom postupku, shodno odredbama članova 132.-140. Zakona o vanparničnom postupku. Prema članu 136. Zakona o vanparničnom postupku, sud određuje ročište i daje korisniku eksproprijacije i ranijem sopstveniku mogućnost da se izjasne o obliku, obimu i visini naknade, kao i o dokazima vrednosti nepokretnosti koji se pribavljaju po službenoj dužnosti. Sud izvodi i druge dokaze koje učesnici predlože, ako nađe da su od značaja za određivanje naknade. Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi utvrdili visinu naknade za izuzeto zemljište predlagačima jer je procena eksproprisane nepokretnosti od strane nadležnog organa Opštine Čukarica od 05.12.2016. godine argumentovana i sa obrazloženjem o uticaju relevantnih parametara na obračun visine eksproprisane nepokretnosti.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući dozvoljenost revizije na osnovu člana 410. stav 2. tačka 5. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je utvrdo da revizija krajnjeg korisnika u odnosu na predlagače AA, BB, VV, GG, DD, ĐĐ, EE, JJ, KK, LL, LJLJ, MM i NJNJ, nije dozvoljena.

U ovom slučaju predlagači nemaju svojstvo jedinstvenih suparničara u smislu člana 210. ZPP, već su obični suparničari, iz kojih razloga za ocenu dozvoljenosti revizije merodavna je vrednost predmeta spora pobijanog dela u odnosu na svakog predlagača ponaosob. Drugostepena odluka protiv koje je revizija izjavljena doneta je 29.11.2018. godine.

Prema noveliranoj odredbi člana 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku, revizija nije dozvoljena u imovinskopravnim sporovima ako vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.

Imajući u vidu da je inicijalni akt u ovom postupku radi određivanja naknade za izuzeto zemljište od 01.12.2008. godine, i da po tada važećem srednjem kursu Narodne banke Srbije vrednost predmeta spora najvišeg pobijanog dela u iznosu od 4.727.158,000 dinara ne predstavlja dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja predloga, to revizja krajnjeg korisnika u odnosu na navedene predlagače nije dozvoljena u smislu člana 403. stava 3. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasaconi sud je na osnovu člana 413. u vezi člana 420. ZPP, odlučio kao stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić