Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane odluke na osnovu člana 399 Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 125/04, 111/09) koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, ... 18/20), budući da je postupak započet tužbom podnetom 29.04.2011. godine, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, ĐĐ, tada ĐĐ1, zaključila je ugovor o korišćenju predmetnog stana 31.05.1962. godine sa kućnim savetom, kojim joj je kao nosiocu stanarskog prava dat na korišćenje na neodređeno vreme predmetni stan, dok su kao članovi domaćinstva upisani GG, EE i ŽŽ (sin, svekar i svekrva ĐĐ). ĐĐ je nakon toga zaključila ugovor o korišćenju stana, kao nosilac stanarskog prava sa Gradskim stambenim preduzećem 22.05.1967. godine na neodređeno vreme, a u ugovoru je navedeno da će stan koristiti sa članom domaćinstva, sinom GG. U ugovoru o zakupu stana br. .../..., koji je zaključen između Javnog preduzeća za stambene usluge Beograd i ĐĐ konstatovano je da zakupac prima na nedoređeno vreme stan br. ... u Ulici ... br. ..., kao i da će ga koristiti sa članovima domaćinstva suprugom DD i sinom GG. ĐĐ i DD zaključili su brak 01.07.1976. godine i u toku trajanja braka stan je otkupljen, tako što je ĐĐ, kao nosilac stanarskog prava zaključila ugovor o otkupu stana 01.04.1993. godine, kojim je utvrđena otkupna cena stana umanjena za 30% na ime doprinosa uplaćivanog ličnog dohotka za 60 godina radnog staža i za 20% na ime jednokratne isplate. Nakon zaključenja ugovora o otkupu stana, ĐĐ je zaključila ugovor o doživotnom izdržavanju sa sinom GG, kojim je predviđeno da će stan predati u svojinu i državinu sinu, a da suprug DD ima pravo doživotnog stanovanja. Sada pokojni, ĐĐ i DD nisu imali zajedničku decu, a tužioci su sin DD – AA, zet BB i unuk VV.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio kao neosnovan zahtev tužilaca, jer je zaključio da predmetni stan ne predstavlja zajedničku imovinu sada pokojnih ĐĐ i DD iako je otkupljen u toku trajanja njihove bračne zajednice, jer stan nije dobijen za vreme trajanja braka za oba bračna druga, a ĐĐ je otkupila stan na osnovu ranije konstituisanog stanarskog prava po osnovu ugovora o korišćenju stana od 31.05.1962. godine i od 22.05.1967. godine. Po oceni prvostepenog suda utvrđena činjenica da je kod formiranja otkupne cene stana utvrđena beneficirana cena, u koju je uzet u obzir i doprinos bračnog druga ugovornog nosioca stanarskog prava u smislu člana 21. stav 1. Zakona o stanovanju, odnosno da je otkupna cena umanjena za 30% na ime doprinosa za stambenu izgradnju uplaćivanog iz ličnog dohotka za 60 godina radnog staža nije od uticaja na drugačiju odluku, buduću da je smatrao da stambeni doprinos izdvojen iz ostvarene zarade nema uticaja na utvrđenje prava svojine na predmetnom stanu.

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tužilaca, preinačio prvostepenu presudu i usvojio zahtev tužilaca, s obzirom da je smatrao da je prvostepeni sud na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje pogrešno primenio materijalno pravo. Po stanovištu drugostepenog suda, predmetni stan je zajednička imovina ĐĐ i DD stečena tokom trajanja njihovog braka, jer je otkupljen u toku trajanja njihovog braka na osnovu odredaba Zakona o stanovanju, po netržišnim uslovima, budući da je otkupna cena formirana po posebno propisanim elementima, pod beneficiranim uslovima i da je otkupna cena stana umanjena za 30% na ime doprinosa uplaćivanog ličnog dohotka za 60 godina radnog staža i za 20% na ime jednokratne isplate, te da svojina po ovom osnovu nije stečena radom supružnika tokom trajanja braka, već predstavlja transformaciju ličnog prava zakupa u pravo svojine i da predmetni stan predstavlja zajedničku imovinu supružnika ĐĐ i DD u skladu sa članom 171. stav 1. Porodičnog zakona, te stim u vezi da je DD stekao prava susvojine na ½ predmetnog stana saglasno članu 182. stav 2. Porodičnog zakona, i da suvlasnički udeo od ½ idealnog dela predstavlja njegovu zaostavštinu. Pri tome je suprotno stanovištu prvostepenog suda smatrao da je bez uticaja činjenica da je predmetni stan ĐĐ dobila na korišćenje pre zaključenja braka sa DD, jer je ugovor o otkupu stana zaključen za vreme trajanja njihovog braka i da je u tom momentu stan postao zajednička imovina supružnika, pri čemu je u obračun otkupne cene stana uzet u obzir i doprinos drugog bračnog druga, DD u smislu člana 21. stav 1. Zakona o stanovanju, jer je otkupna cena umanjena za 30% na ime doprinosa za stambenu izgradnju uplaćivanog iz ličnog dohotka za 60 godina radnog staža.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak drugostepenog suda da pravo svojine na stanu koji je otkupom stekla ĐĐ ulazi u režim zajedničke imovine ĐĐ i DD, saglasno članu 171. stav 1. Porodičnog zakona i da tužioci, kao pravni sledbenici DD mogu osnovano isticati stvarnopravni zahtev u odnosu na predmetni stan. Naime, kod utvrđenog da je predmetni stan otkupljen u toku trajanja bračne zajednice ĐĐ i DD i da je otkupna cena formirana po posebnim, privilegovanim uslovima i da je otkupna cena umanjena za 30% na ime doprinosa uplaćivanog ličnog dohotka za 60 godina radnog staža oba supružnika i za 20% na ime jednokratne isplate, to su ĐĐ i DD stekli zajedničku svojinu na predmetnom stanu, nezavisno od činjenice ko je od supružnika bio ugovorni nosilac prava zakupa i nezavisno od činjenice da je predmetni stan dodeljen ĐĐ pre zaključenja braka sa DD. Stoga je pravilno drugostepeni sud smatrao kod ocene da je predmetni stan dodeljen ĐĐ pre zaključenja braka sa DD, da je to bez uticaja na svojinskopravni zahtev tužilaca i da to ne opravdava izuzimanje predmetnog stana iz režima zajedničke svojine supružnika, s obzirom da je stan otkupljen u toku trajanja bračne zajednice između ĐĐ i DD, po posebnim, privilegovanim uslovima i da je otkupna cena stana umanjena za 30% na ime doprinosa uplaćivanog ličnog dohotka za 60 godina radnog staža oba supružnika.

Bez uticaja su navodi revizije kojima se ukazuje da postoji punovažan ugovor o doživotnom izdržavanju po osnovu koga je tuženi nakon smrti svoje majke postao jedini i isključivi vlasnik predmetnog stana i da je postojao međusobni, jasan dogovor i zajednička volja supružnika u vezi sa nasledno-pravnim aspektima imovine nakon njihove smrti, po kom je predmetni stan trebao da ostane tuženom, a da je sva imovina DD još za njegova života razdeljena njegovoj deci iz prvog braka, s obzirom da je predmet tužbenog zahteva utvrđenje prava susvojine po osnovu sticanja u bračnoj zajednici, a ne ocena zakonitosti ugovora o doživotnom izdržavanju koji je tuženi zaključio sa svojom majkom.

Kako se navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost i zakonitost pobijane drugostepene presude, revizija je ocenjena kao neosnovana.

Sa napred navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić