.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 2523/2024
28.02.2024. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković, Radoslave Mađarov, Branke Dražić i Dragane Boljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Nenad Antić, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Osnovni sud u Surdulici, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Odeljenje u Leskovcu, radi naknade materijalne štete, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Leskovcu Gžrr1 563/23 od 24.10.2023. godine, u sednici održanoj 28.02.2024. godine, doneo je
R E Š E NJ E
NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Leskovcu Gžrr1 563/23 od 24.10.2023. godine.
ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tužioca izjavljena protiv presude Višeg suda u Leskovcu Gžrr1 563/23 od 24.10.2023. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Leskovcu Gžrr1 563/23 od 24.10.2023. godine, odbijena je žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Leskovcu Prr1 658/20 od 17.03.2023. godine, kojom je odbijen tužbeni zahtev da se obaveže tužena da tužiocu na ime naknade imovinske štete izazvane povredom prava na suđenje u razumnom roku u predmetu I br. 301/02, isplati za februar 1994. godine iznos od 7,00 dinara, za mart 1994. godine iznos od 26,00 dinara, za april 1994. godine iznos od 30,00 dinara, za maj, jun, jul i avgust 1994. godine iznos od po 40,00 dinara, za septembar i oktobar 1994. godine iznos od po 60,00 dinara, za novembar i decembar 1994. godine iznos od po 90,00 dinara i za januar 1995. godine iznos od 90,00 dinara, sve za zakonskom zateznom kamatom počev od svakog prvog u mesecu za prethodni mesec do isplate, kao i radi naplate troškova za ishranu u periodu od 17.02.1994. godine do 31.01.1995. godine za februar 1994. godine iznos od 17,50 dinara, a za period 17.03.1994. godine do 31.01.1995. godine po 50,00 dinara mesečno, sve za zakonskom zateznom kamatom počev od svakog prvog u mesecu za prethodni mesec do isplate i na ime regresa za godišnji odmor 1994. godine iznos od 350,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.1995. godine do isplate i troškove parničnog postupka u iznosu od 2.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 15.04.2002. godine do isplate i obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 6.000,00 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odluči kao posebnoj po članu 404. ZPP, radi ujednačavanja sudske prakse.
Po oceni Vrhovnog suda, o posebnoj reviziji tužioca u ovom sporu nije potrebno odlučivati radi ujednačavanja sudske prakse i ravnopravnosti građana, kako se posebnom revizijom predlaže.
Pravnosnažnom presudom je odbijen tužbeni zahtev za naknadu imovinske štete zbog utvrđene povrede prava na suđenje u razumnom roku u izvršnom postupku, u činjenično pravnoj situaciji da potraživanje pravnog prethodnika tužioca potiče iz radnog odnosa sa izvršnim dužnikom DP PK „Delišes“ Vladičin Han, da je delimično namireno prodajom pokretne stvari u izvršnom postupku, a da u nenaplaćenom iznosu nije prijavljeno u stečajnom postupku koji je nad izvršnim dužnikom otvoren rešenjem Privrednog suda u Leskovcu St 1/14 od 30.01.2014, gde je titular jedino mogao da namiri svoje potraživanje.
Pobijana odluka je u skladu je sa Zaključkom usvojenim na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda od 02.11.2018. godine, donetim u svrhu ujednačavanja sudske prakse, prema kom Republika Srbija odgovara za materijalnu štetu nastalu zbog potpunog ili delimičnog neizvršenja pravnosnažnih i izvršnih sudskih odluka, odnosno u stečaju utvrđenih potraživanja zaposlenih iz radnog odnosa koja su bez njihove krivice ostala neizvršena i u postupku stečaja vođenom nad stečajnim dužnikom sa većinskim društvenim ili državnim kapitalom, uz uslov da je prethodno utvrđena povreda prava na suđenje u razumnom roku.
Odredbama Zakona o zaštiti prava na suđenje u razumnom roku („Službeni glasnik RS“, br. 40/2015) uređena je zaštita prava na suđenje u razumnom roku, pravna sredstva kojima se u posebnom postupku štiti to pravo, sticanje prava na pravično zadovoljenje, a sve u skladu sa predviđenim merilima za ocenu trajanja suđenja u razumnom roku (između ostalih i dužina trajanja celokupnog postupka), kao i pravo na podnošenje tužbe protiv tužene po osnovu objektivne odgovornosti za naknadu imovinske štete u roku i pod uslovima propisanim tim posebnim zakonom.
Donošenje pravnosnažne odluke po prigovoru stranke radi ubrzanja postupka, a kojom se utvrđuje povreda prava na suđenje u razumnom roku, predstavlja preduslov za ostvarivanje prava na isplatu imovinske štete.
U konkretnom slučaju, izvršni postupak u kome je rešenjem od 26.12.2019. godine donetim po prigovoru radi ubrzanja postupka, naloženo obnavaljanje spisa I.br. 10497/10 jer spisi tog predmeta nisu pronađeni, je prekinut još 07.04.2014. godine. Razlog tome je nastupanja pravnih posledica otvoranja stečajnog postupka nad izvršnim dužnikom. U stečajnom postupku nije prijavljeno postojanje nenamirenog potraživanja, čime je njegov titular propustio da realizuje pravo da podnese prigovor radi ubrzanja postupka stečaja i izdejstvuje pravnosnažnu odluku kojom se utvrđuje povreda prava na suđenje u razumnom roku u tom postupku kolektivnog namirenja, mimo kojeg uslova nije bilo vođenju postupka individualnog namirenja.
Iz navedenih razloga, s obzirom da u ovom sporu nema pravnih pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, kao ni potreba ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava, na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno je kao u prvom stavu izreke.
Ispitujući dozvoljenost revizije kao redovne u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija nije dozvoljena.
Odredbom člana 468. stav 1. ZPP propisano je da se sporovima male vrednosti smatraju sporovi u kojima se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu koje ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000,00 evra po srednjem kursu NBS na dan podnošenja tužbe. Odredbom člana 479. stav 6. ZPP propisano je da protiv odluke drugostepenog suda kojom je odlučeno u sporu male vrednost revizija nije dozvoljena.
Tužba radi naknade materijalne štete podneta je dana 18.02.2020. godine, vrednost predmeta spora je 10.000,00 dinara i postupak je vođen po pravilima o sporovima male vrednosti.
Kako je pobijanom drugostepenom presudom odlučeno u sporu male vrednosti u kome je isključeno pravo na izjavljivanje revizije, odluka u stavu drugom izreke doneta je na osnovu člana 413. ZPP.
Predsednik veća – sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
