Apelacioni sud u Novom Sadu je presudom Gž 1460/22 od 01.09.2022. godine, odbio žalbe tužilaca, potvrdio presudu Osnovnog suda u Novom Sadu P 2000/2014 od 18.03.2022. godine i rešenje istog suda P 2000/2014 od 24.05.2022. godine i odbio zahteve tužilaca i tuženog Opšte bolnice Senta za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv navedene drugostepene presude su tužioci izjavili blagovremenu posebnu reviziju, pozivom na odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku, zbog pogrešne primene materijalnog prava, radi ujednačavanja sudske prakse.

Vrhovni sud je ispitao razloge revizije po odredbama člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/2011 ... 10/2023 – dr.zakon) i rešio da dozvoli posebnu reviziju, radi ujednačavanja sudske prakse.

Ispitujući pobijanu presudu po odredbama člana 408. Zakona o parničnom postupku, revizijski sud je ocenio da je pobijana presuda doneta pogrešnom primenom materijalnog prava, na način koji odstupa od primene relevantnog materijalnog prava izraženog u odlukama Vrhovnog kasacionog suda, na šta revidenti argumentovano ukazuju, zbog čega je činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Tužioci, supruga, sin i kćerka sada pokojnog GG podneli su tužbu u kojoj tvrde da su tuženi propustima u toku lečenja sada pokojnom GG oduzeli svaku šansu da preživi, na koji način su doprineli nastupanju smrtne posledice, što je štetni događaj iz kog su tužioci pretrpeli nematerijalnu i materijalnu štetu, čiju naknadu traže tužbenim zahtevima.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju na kom su zasnovane nižestepene presude, GG je, nakon što mu je u kratkom periodu pružena prva pomoć, prevežen kolima hitne pomoći u Opštu bolnicu u Senti, kod drugotuženog, gde je smešten na odeljenje za neuropsihijatriju, u večernjim satima 20.02.2011. godine. Prema zaključku Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu, može se zaključiti da je GG primljen u Opštoj bolnici u Senti zbog naglo nastale desnostrane slabosti, da je nakon inicijalnog pregleda i ordinirane terapije, sutradan urađen snimak glave magnetnom rezonancom i zaključeno da se radi o teškoj inicijalnoj prezentaciji krvarenja u levoj velikomoždanoj hemisveri sa oduzetošću desnih ekstremiteta i afazijom. Tokom hospitalizacije u Opštoj bolnici u Senti GG je ordinirana medikamentna terapija sa ciljem korekcije faktora rizika, što su bili povišene vrednosti glikemije i arterijskog krvnog pritiska, te hiperlipidemija, obezbeđena je adekvatna moždana prerfuzija i ordinirani su lekovi radi prevencije tromboembolijskih komplikacija (antikoalgulanta terapija). Zbog pojave povišene telesne temperature i porasta broja belih krvnih zrnaca, od trećeg dana hospitalizacije započeto je sa primenom antibiotika koji su u kasnijem toku menjani i prilagođavani kliničkoj slici i laboratorijskim nalazima. Nakon inicijalnog blagog somatskog i neurološkog poboljšanja, stanje GG se komplikuje razvojem infektivnog stanja, zbog čega je 10.03.2011. godine (18 dana nakon prijema) upućen u KC Vojvodina, kod prvotuženog, usled „nemogućnosti dalje obrade i adekvatnog lečenja“. Tu je prilikom pregleda konstatovano da je moždano krvarenje u resorpciji, što nije predstavljalo indikaciju za neurološko lečenje u navedenoj ustanovi, te je GG upućen na internistički pregled, kojom prilikom je konstatovano da je poremećenog stanja svesti, hipertenzivan, febrilan, otežanog disanja i dehidriran, te je zbog sumnje na zapaljenje pluća upućen u Institut za plućne bolesti Vojvodine u Sremskoj Kamenici, kod trećetuženog, gde je kratko vreme posle ponoći, 11.03.2011. godine primljen u izrazito teškom opštem stanju i nakon pregleda vraćen u Opštu bolnicu u Senti radi nastavka lečenja. Na zahtev porodice otpušten je iz Opšte bolnice u Senti 11.03.2011. godine i prevežen na dalje lečenje u Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu, gde sa znacima razvoja sepse i multisistemske disfunkcije, dolazi do smrtog ishoda 13.03.2011. godine. U medicinskoj dokumentaciji nema podataka o toku lečenja GG u VMA u Beogradu, nije rađena obdukcija i stoga nema pouzdanih sudskomedicinskih činjenica na osnovu kojih bi se nesumnjivo mogao odrediti uzrok njegove smrti. Sudskomedicinski odbor Medicinskog fakulteta u Beogradu daje mišljenje da je GG primljen 20.02.2011. godine kod drugotuženog sa kliničkom slikom akutno nastalog hemoragijskog moždanog udara, što je bolest koja je kod pokojnog GG nastala kao posledica dugotrajne i nelečene arterijske hipertenzije, a uz to je imao i hiperglikemiju i hiperlipidemiju. Prvostepeni sud obrazlaže da se radi o bolesti sa veoma visokom smrtnošću, odnosno da je to životno ugrožavajuća bolest sa lošom prognozom uprkos sprovedenim svim adekvatnim terapijskim merama i da u najboljim svetskim centrima i neurointenzivnim negama u kojima se leče takvi bolesnici, smrtnost se za prvih 30 dana kreće od 30% čak do 50%, da su dodatni ugrožavajući faktori i komplikacije usled produžene neurološke disfunkcije, na prvom mestu sklonost ka nastanku infekcija i tromboembolijskih komplikacija što se u konkretnom slučaju kod GG i dogodilo. Dalje obrazlaže da je hiperglikemija veoma važan faktor rizika i da prema podacima iz dostavljene medicinske dokumentacije proizilazi zadovoljavajuća kontrola dijabetesa kod GG. Takođe, GG je tokom hospitalizacije lečen prema važećim doktrinama kliničke medicine, uključujući i primenu antikoagulantne terapije. Međutim, često se uprkos primeni terapije razvijaju infektivne komplikacije i septičko stanje (u predmetnom slučaju najverovatnije urosepsa), što je i očekivano kod ovako teških bolesnika. Za to su u konkretnom slučaju doprinoseći faktori bili: produžena neurološka disfunkcija i nepokretnost, imunska kompromitacija karakteristična za bolesnika sa akutno nastalim destruktivnim bolestima mozga i boravak u bolničkoj sredini. Dalje se navodi da uprkos progresivnom pogoršanju zdravstvenog stanja, GG nije bilo neophodno u terminalno lošem opštem stanju transportovati u regionalne zdravstvene centre na dopunske preglede, imajući u vidu da su lekari koji su ga u tim ustanovama pregledali bili na raspolaganju i u matičnoj zdravstvenoj ustanovi gde je GG inicijalno i primljen (drugotuženi). Prema navedenom, kod činjenice da uzrok smrti nije sa sigurnošću ustanovljen, smrtni ishod kod GG se ne može dovesti u vezu sa lošim postupanjem od strane lekara ili primenom očigledno nepodobnog sredstva lečenja. Prvostepeni sud navodi da prema zaključku i mišljenju Zavoda za sudsku medicinu Niš, u vremenskom intervalu od 25.02. do 01.03.2011. godine, kao i od 02.03. pa do 09.03.2011. godine, u dostavljenoj medicinskoj dokumentaciji nema izveštaja vezanih za eventualno obavljene preglede od strane lekara Opšte bolnice u Senti, drugotuženog; sa druge strane u intervalu od 21.02. do 02.03.2011. godine, sada pokojni GG bio je bez povišene telesne temperature kada je 02.03.2011. godine registrovan skok telesne temperature, od 08. do 10.03.2011. godine dolazi do daljeg pogoršanja zdravstvenog stanja praćenog visokim telesnim temperaturama, porastom laboratorijskih parametara koji ukazuju na disfunkciju jetre i bubrega uz značajan skok vrednosti parametra koji ukazuje na mogućnost nastale tromboembolije pluća, kada je 10.03.2011. godine upućen kod prvotuženog gde je utvrđeno da se moždani insult nalazi u fazi regresije i upućen je u Sremsku Kamenicu odakle je vraćen na lečenje u senćansku bolnicu, a zatim istog dana na Vojnomedicinsku akademiju. I prema zaključku i mišljenju Zavoda za sudsku medicinu Niš, s obzirom da u konkretnom slučaju obdukcija leša nije obavljena, ne može se sa sigurnošću utvrditi neposredni uzrok smrti. Međutim, sa najvećom verovatnoćom se može zaključiti da je smrtni ishod prirodnog porekla i da je do istog došlo zbog zatajivanja i popuštanja organa, uzrokovanog sepsom (krvnom zarazom), a do koje je najverovatnije došlo zbog upale na nivou mokraćnog trakta. Lečenje lica sa moždanim udarom sprovodi se u tzv. primarnim i naprednim centrima, primarni centri podrazumevaju medicinske ustanove sa neophodnim osobljem i infrastrukturom koja omogućava adekvatnu dijagnozu i tretman za najveći broj obolelih, dok se u naprednim centrima koji su organizaciono vezani za kliničke centre, leče oboleli sa teškom kompleksnom kliničkom slikom sa multiorganskim poremećajima koji zahtevaju visokospecijalizovanu negu i resurse koji nisu dostupni u primarnim centrima, a kliničko stanje sada pokojnog GG je po mišljenju Zavoda za sudsku medicinu Niš zahtevalo lečenje u naprednom centru za lečenje moždanog udara. U konkretnom slučaju nije određen Glazgov koma skor, kao ni NIHSS skor, što je bitno za procenu zdravstvenog stanja, dalji tok lečenja i u krajnjoj liniji za prognozu ishoda lečenja. Po vodiču dobre kliničke prakse potrebno je u što kraćem vremenskom intervalu po prijemu na bolničko lečenje obaviti prateće dijagnostičke procedure, unutar pola sata do jedan sat od prijema na bolničko lečenje, a u konkretnom slučaju ta dijagnostika je obavljena sutradan po prijemu, što je posledica nedostatka opreme u Opštoj bolnici u Senti, odnosno kod drugotuženog. Navodi se da se iz citirane medicinske dokumentacije ne vidi da li su u toku lečenja u sećanskoj bolnici sprovedene fizikalne procedure po preporuci za lica sa moždanim udarom. Postoji napomena da je pri kraju bolničkog lečenja, a pre značajnijeg skoka telesne temperature bio planiran otpust i prevođenje sada pokojnog GG u neki od rehabilitacionih centara. Navodi se da značajna pažnja tokom bolničkog lečenja mora biti usmerena na prevenciju i sprečavanje nastanka somatskih komplikacija koje su veoma česte nakon moždanog udara i neretko predstavljaju neposredni razlog za nastanak smrtnog ishoda. U najčešće komplikacije moždanog udara spadaju infekcije urinarnog trakta (mokraćni putevi) zatim infekcije disajnih puteva odnosno zapaljenje pluća i dr. a iz dostupne medicinske dokumentacije se ne vidi da su tokom bolničkog lečenja, sem inicijalnim laboratorijskih nalaza i analiza obavljenih pri kraju bolničkog lečenja, u senćanskoj bolnici rađene druge pretrage, koje bi eventualno mogle da ukažu na nastanak ovih komplikacija i samim tim da utiču na pravovremeno i adekvatno lečenje istih. Prema tome, sve napred navedeno i pobrojano a što je dato u vodiču dobre kliničke prakse vezano za lečenje moždanog udara predstavlja propuste u postupanju ordinirajućih lekara u senćanskoj bolnici. Takođe, činjenica da sada pokojni nije primljen u jednu od dve zdravstvene ustanove – KC Vojvodine (prvotuženi) i Institut za plućne bolesti u Sremskoj Kamenici (trećetuženi), predstavlja propust u njihovom postupanju i može biti i posledica organizacije zdravstvene mreže na teritoriji Vojvodine. Činjenica je da je smrtni ishod veoma čest kod lica sa moždanim udarom koja su lečena i u najsavremenije tehnološki i stručno opremljenim ustanovama, zbog čega sudsko-medicinski se ne može tvrditi da bi ishod lečenja sada pokojnog GG i u slučaju da su ispoštovane sve preporuke i procedure iz vodiča dobre kliničke prakse bio drugačiji, odnosno ne može se isključiti mogućnost da bi do smrtnog ishoda došlo u situaciji da su primenjene sve mere, procedure i preporuke iz vodiča dobre kliničke prakse ili da je sada pokojni GG zbrinjavan i bolnički lečen u ustanovama reda naprednih centara za lečenje obolelih od moždanog udara. Sudskomedicinski se ne može sa sigurnošću ili određenom verovatnoćom napraviti direktna veza između načinjenih propusta vezanih za dijagnostiku, praćenje zdravstvenog stanja, odnosno lečenje sada pokojnog i smrtnog ishoda. Obrazlažući ocenu izvedenih dokaza prvostepeni sud je između ostalog citirao nalaz i mišljenje Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu i iskaze veštaka prema kojima svaki bolesnik sa aktunim moždanim udarom treba da se zbrinjava u najbližoj opštoj bolnici, jer transportovati takve bolesnike sto ili dvesta kilomerata je ono što je suprotno pravilima struke i standardima medicinske nauke. Dalje, da su „infektivne komplikacije i septičko stanje (u predmetnom slučaju najverovatnije urosepsa) ....“ očekivani kod ovako teških bolesnika. Sklonost ka nastanku infekcija su uprkos primenjenim svim adekvatnim merama lečenja značajno doprineli povećanju opšteg rizika od ionako očekivanog velikog morbiditeta i mortaliteta obolelih od moždanih krvarenja. Dalje se navodi da vraćanje u opštu bolnicu u Senti nije bilo medicinski kontraidikovano. Na pitanje da li i kada je pacijent od moždanog udara hospitalizovan svakodnevno mora biti pregledan od adekvatnog lekara specijaliste koji prati njegovo zdravstveno stanje, veštaci su dali odgovor da bi to bilo poželjno, a da li moraju - to je pitanje za inspekcijske organe, te da veštaci „nisu bili tamo 2011. godine da bi mogli proceniti da li je to bilo neophodno ili ne“. Na osnovu medicinske dokumentacije koja je veštacima bila dostupna, veštaci Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu zaključuju da je GG preminuo zato što je bolovao od smrtonosne bolesti, a ta smrtonosna bolest se zove moždano krvarenje. Veštaci tvrde da je uzrok smrti ponovno krvarenje kod pokojnog GG na osnovu kliničke slike koju je on imao u terminalnoj fazi kada je primljen na VMA. Zatim se navodi da su urinarne infekcije uobičajene komplikacije dugotrajnog ležanja u krevetu bez obzira na uzrok tog ležanja, da je to moguće u ovom slučaju jer je pacijent ležao, da u bolnici u Senti nisu bili dužni da često kontrolišu urin i urino kulturu, odnosno da se to nigde ne radi. Nadalje, prvostepeni sud je ocenio nalaz i mišljenje Zavoda za sudskumedicinu Niš i iskaz veštaka tog zavoda takođe kao stručan, precizan i jasan i dat u skladu sa pravilima nauke i struke, iz koje ocene zaključuje da se sudskomedicinski ne može sa sigurnošću ili određenom verovatnoćom napraviti direktna veza između načinjenih popusta vezanih za dijagnostiku, praćenje zdravstvenog stanja, odnosno lečenje sada pokojnog i smrtnog ishoda iz razloga što je priroda oboljenja odnosno moždanog udara takva da je isti veoma često vezan sa smrtnim ishodom pa je u situacijima gde je lečenje vezano za napredne centre. Još je utvrđeno da od sada pokojnog, sem pred kraj života, nisu uzimani uzorci telesnih tečnosti, briseva i slično kojim bi se utvrdilo prisustvo uzročnika, a samim tim i razloga za skok temperature. Najbolji i najsigurniji način lečenja infekcije uopšte pa i u konkretnom slučaju upravo utvrđivanje uzročnika a u sklopu toga i njegova osetljivost na određene antibiotike. U konkretnom slučaju se ne vidi da je plasirani kateter menjan, što je u svakom slučaju potrebno. Stajala je potreba za labaratorijskom kontrolom urina.

Na osnovu citiranog utvrđenja prvostepeni sud je smatrao da su nalazi veštaka međusobno saglasni i da ne postoji uzročno-posledična veza između postupanja tuženih i smrtnog ishoda kod GG, odnosno da se sudskomedicinski ne može sa sigurnošću ili određenom verovatnoćom napraviti direktna veza između načinjenih propusta vezanih za dijagnostiku, praćenje zdravstvenog stanja, odnosno lečenje sada pokojnog i smrtnog ishoda, odnosno da se sudsko-medicinski ne može tvrditi da bi ishod lečenja i u slučaju da su ispoštovane sve preporuke i procedure iz vodiča dobre kliničke prakse, bio drugačiji.

Kod takvog utvrđenja tužbeni zahtev je odbijen.

Revizijski sud uočava da je uzročno-posledična veza između postupanja tuženih i smrtnog ishoda kod sada pokojnog GG od strane nižestepenih sudova cenjena prema tome da li bi ishod lečenja i u slučaju da su ispoštovane sve preporuke i procedure iz vodiča dobre kliničke prakse bio drugačiji. Ovo pre svega navodi na zaključak da sud jeste utvrdio propuste, odnosno nepoštovanje preporuka i procedura iz vodiča dobre kliničke prakse. Međutim, o tome se ne može izvesti jasan zaključak iz napred navedenih utvrđenja prvostepenog suda, odnosno iz citirane sadržine nalaza i mišljenja veštaka i njihovih iskaza, među kojima postoje očigledne suprotnosti.

Tako na primer kod zaključka Zavoda za sudsku medicinu Niš da je stajala potreba za labaratorijskom kontrolom urina u odnosu na zaključak veštaka Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu da u bolnici u Senti nisu bili dužni da često kontrolišu urin i urinokulturu, i da se to nigde ne radi, kod istovremene tvrdnje da se infektivna komplikacija i septičko stanje (u predmetnom slučaju najverovatnije urosepsa) očekuje kod tako teških bolesnika kao što je GG i da je za to doprinoseći faktor i boravak u bolničkoj sredini. Dalje, isti veštaci navode da svaki bolesnik sa akutnim moždanim udarom treba da se zbrinjava u najbližoj opštoj bolnici, jer transportovati takve bolesnike 100 ili 200 kilometara je ono što je suprotno pravilima struke i standardima medicinske nauke, da bi potom rekli da vraćanje u Opštu bolnici u Senti nije bilo medicinski kontraindikovano. Zatim, veštaci Zavoda za sudsku medicinu Niš, naveli su izričito da u najčešće komplikacije moždanog udara spadaju infekcije urinarnog trakta, da se ne vidi da su tokom bolničkog lečenja rađene pretrage koje bi mogle da ukažu na nastanak ovih komplikacija i samim tim da utiču na pravovremeno i adekvatno lečenje, da to predstavlja propust u postupanju ordinirajućih lekara u Senćanskoj bolnici i konačno da se sa najvećom verovatnoćom može zaključiti da je smrtni ishod došao zbog zatajivanja i popuštanja organa uzrokovanog sepsom, a do koje je najverovatnije došlo zbog upale u nivou mokraćnog trakta. Sa druge strane, veštaci Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu zaključuju da je GG preminuo zato što je bolovao od smrtonosne bolesti – moždanog krvarenja i tvrde da je uzrok smrti ponovno krvarenje kod pokojnog GG, na osnovu kliničke slike koju je pokojni GG imao terminalnoj fazi kada je primljen na VMA. Proizilazi da su oprečni zaključci veštaka o uzroku smrti. Ovome treba dodati i to da je prethodno prema zaključku Sudskomedicinskog odbora Medicinskog fakulteta u Beogradu od 18.06.2019. godine, utvrđeno da je prilikom pregleda u KC Vojvodine (prvotuženi) konstatovano da je moždano krvarenje u resorpciji što nije predstavljalo indikaciju za neurološko lečenje u navedenoj ustanovi.

Sve napred izneto ukazuje na kontradiktornosti u utvrđenom činjeničnom stanju. Revizijski sud ukazuje da prema odredbama člana 407. stav 2. Zakona o parničnom postupku, pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje nije revizijski razlog. Međutim, kada je za pravilnu primenu materijalnog prava potrebno utvrditi bitnu činjenicu, a ona izostaje jer nije raspravljena, već je ostala kontradiktorno obrazlagana, to jeste osnov za ukidanje odluke, kada je zbog pogrešne primene materijalnog prava ostalo nepotpuno utvrđeno činjenično stanje.

Odredbom člana 154. Zakona o obligacionim odnosima određeno je da ko drugome prouzrokuje štetu dužan je naknaditi, ukoliko ne dokaže da je šteta nastala bez njegove krivice. Iz ove odredbe proizlaze i uslovi za odgovornost za štetu nastalu lekarskom greškom. Potrebno je da je šteta nastala i da je posledica lekarske greške, odnosno da ne bi nastala da lekarske greške nije bilo, te da postoji krivica konkretno zdravstvene ustanove u kojoj je pacijent lečen.

Pacijent koji zbog stručne greške zdravstvenog radnika, odnosno zdravstvenog saradnika u ostvarivanju zdravstvene zaštite pretrpi štetu na svom telu ili se stručnom greškom prouzrokuje pogoršanje njegovog zdravstvenog stanja, ima pravo na naknadu štete prema opštim pravilima o odgovornosti za štetu (član 40. stav 1. Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Službeni glasnik RS“, br. 107/2005, 72/2009 - dr. zakon, 88/2010, 99/2010, 57/2011) koji je bio na snazi u vreme konkretnog događaja). Ove odredbe od značaja su i za pravo na naknadu štete zbog smrti bliskog lica, što je predmet ove parnice. Lekarska greška definiše se kao postupanje suprotno savesnom postupanju u pružanju zdravstvene zaštite u smislu odredaba Zakona o zdravstvenoj zaštiti. Zdravstveni radnici obavljaju zdravstvenu delatnost u skladu sa važećom zdravstvenom doktrinom i u skladu sa kodeksom profesionalne etike (član 169. stav 1.). Pod stručnom greškom podrazumeva se nesavesno lečenje, odnosno zanemarivanje profesionalnih dužnosti u pružanju zdravstvene zaštite, odnosno nepridržavanje ili nepoznavanje utvrđenih pravila i profesionalnih veština u pružanju zdravstvene zaštite, koje dovode do narušavanja, pogoršanja, povrede, gubitka ili oštećenja zdravlja pacijenta (član 197. stav 4). Dakle, lekar ima obavezu da pacijenta leči prema važećim standardima medicinske nauke koristeći utvrđena pravilima medicinske nauke. Pod kvalitetom zdravstvene zaštite, u smislu Zakona o zdravstvenoj zaštiti, podrazumevaju se mere i aktivnosti kojima se, u skladu sa savremenim dostignućima medicinske nauke i prakse, kao i savremenim dostignućima nauke i prakse koja doprinosi višem nivou kvaliteta zdravstvenih usluga koje pružaju zdravstveni saradnici, povećavaju mogućnosti povoljnog ishoda i smanjuje rizik nastanka neželjenih posledica po zdravlje i zdravstveno stanje pojedinca (član 203. stav 1). Iz ove odredbe zakona proizlazi i da je adekvatna zdravstvena zaštita ona koja povećava mogućnost povoljnog ishoda i smanjuje rizik nastanka neželjenih posledica po zdravstveno stanje pojedinca. To dalje znači i da je lekar dužan da uzme u obzir i moguće rizike koji se javljaju s obzirom na prirodu bolesti i uslovima u kojima se pacijent leči. U konkretnom slučaju i da uzme u obzir i mogućnost infekcije u bolničkim uslovima, kada je bolesnik ležeći. Takođe, to dalje znači i da je za odgovornost zdravstvene ustanove zbog nesavesnog lečenja dovoljno i da je greškom, ili propustom u lečenju prouzrokovano pogoršanje zdravlja pacijenta, koje je u krajnjem dovelo do smrtnog ishoda. Takođe, odgovornost zdravstvene ustanove postoji i ako u konkretnom slučaju nije preduzela ono što je bilo neophodno preduzeti da bi se pacijent uspešno lečio i izlečio. Dakle, uzročno posledična veza između propusta u preduzimanju mera i aktivnosti kojima se povećavaju mogućnosti povoljnog ishoda lečenja i smanjuje rizik nastanka neželjene posledice i krajnjeg ishoda ne može se shvatiti samo kao direktna i neposredna uzročnost između propusta zdravstvene ustanove i smrti pacijenta. Potrebno je raspraviti da li postoji uzročnost između propusta u preduzimanju mera i aktivnosti i smanjenja mogućnosti povoljnog ishoda odnosno izlečenja pacijenta.

Odlukom Vrhovnog kasacionog suda Rev 2009/2020 i Rev 897/2021, na koju revidenti ukazuju u posebnoj reviziji, izrečeno je da je bitna adekvatna uzročno- posledična veza između propusta u vršenju profesionalne dužnosti zaposlenih kod tuženih medicinskih ustanova, i mogućnosti za preživljavanje pacijenta, ili smanjenja rizika za nastanak neželjenih posledica po zdravlje pacijenta na najmanju moguću meru i preduzimanje mera za smanjenje faktora rizika, dok iz presuda u ovoj parnici ne proizilazi da su se nižestepeni sudovi rukovodili ovakvom primenom materijalnog prava.

To je razlog zbog koga je Vrhovni sud dozvolio posebnu reviziju radi ujednačavanja sudske prakse i ukinuo nižestepene presude u delu odluke o tužbenim zahtevima, kako bi u ponovljenom postupku prvostepeni sud raspravio pitanja od značaja za postojanje uzročno-posledične veze između postupanja tuženih kao zdravstvenih ustanova u lečenju sada pokojnog GG i to u odnosu na smanjenje rizika za nastanak neželjenih posledica po njegovo zdravlje na najmanju moguću meru, što podrazumeva i kontinuirano praćenje faktora rizika i preduzimanje mera za njihovo smanjenje, i u kakvoj uzročno-posledičnoj vezi su eventualni propusti sa nastupelom smrtnom posledicom u konkretnom slučaju.

Vrhovni sud je odlučio kao u izreci na osnovu odredbe člana 416. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Branko Stanić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić