Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. i stav 3. i člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Odlučujući o izjavljenim žalbama, drugostepeni sud nije pogrešno primenio, niti je propustio da primeni neku procesnu odredbu, zbog čega nisu osnovani navodi revidenta o učinjenim bitnim povredama odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, parcela .. K.O. Novi Sad u površini od 1733 m2 upisana je u katastru nepokretnosti kao gradsko građevinsko zemljište u svojini tužilje AA sa udelom od 3/6 idealnih delova i tužioca BB sa udelom od 2/6 idealnih delova, dok je udeo od 1/6 idealnih delova upisan kao zajednička svojina tužilaca BB i VV. Tužioci AA i BB su ugovorom o kupoprodaji od 26.11.2012. godine stekli pravo susvojine na predmetnom zemljištu sa udelima od po 1/3 idealna dela – preostali udeo od 1/3 idealna dela, na osnovu istog ugovora, stekla je kupac GG. Ugovorom o kupoprodaji od 11.02.2019. godine GG je svoj suvlasnički udeo prodala tužiocima BB i AA na jednake delove. U vreme kada je taj ugovor zaključen tužilac BB bio je u braku sa tužiljom VV. Sporna parcela nalazi se u ... (deo Grada Novog Sada) i Planom detaljne regulacije tog naselja („Službeni list Grada Novog Sada“ broj 40/17) u celosti je namenjena za javnu površinu – zajedničke blokovske površine, a faktički se koristi kao parking. Tržišna vrednost 1 m2 ove parcele, po izveštaju Poreske uprave, iznosi 55.856,36 dinara.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno odlučili o obavezi tuženog na isplatu tražene naknade.

Odredbom člana 2. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“, br. 72/09) propisano je da je površina javne namene prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju objekata javne namene za koje je predviđeno utvrđenje javnog interesa, u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i dr.). Prema odredbi člana 10. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br. 72/11) dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, u smislu tog Zakona, smatraju se one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom. Shodno stavu 7. istog člana, dobra u opštoj upotrebi su u svojini Republike Srbije, izuzev puteva II reda koji su u svojini Autonomne pokrajine na čijoj teritoriji se nalaze, kao i izuzev nekategorisanih puteva, opštinskih puteva i ulica (koje nisu deo auto-puta ili državnog puta I i II reda), trgova i javnih površina koji su u svojini jedinice lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze.

U konkretnom slučaju, sporno zemljište je bez sprovedenog upravnog postupka privedeno nameni predviđenoj planskim aktom (javna površina) i koristi se kao parking – dobro u opštoj upotrebi i javnoj svojini tuženog. Na taj način izvršena je faktička eksproprijacija kojom su tužioci lišeni prava svojine na zemljištu, bez naknade koja bi im bila određena i isplaćena da je prethodno sproveden postupak eksproprijacije zemljišta u skladu sa odredbama Zakona o eksproprijaciji.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nisu osnovani ni navodi revizije tuženog o pogrešnoj primeni materijalnog prava. Tuženi je titular prava javne svojine na predmetnom, faktički eksproprisanom zemljištu. Nisu osnovani ni navodi revidenta da tužiocima ne pripada pravo na naknadu za udeo od 1/3 idealna dela zemljišta stečenog kupoprodajnim ugovorom od 11.02.2019. godine, jer je taj ugovor ništav pravni posao zato što je zaključen nakon donošenja Plana detaljne regulacije naselja ... . Donošenje planskog akta, samo po sebi, ne znači da je zemljište obuhvaćeno tim aktom i predviđeno za javnu površinu postalo stvar – dobro u opštoj upotrebi i javnoj svojini. Ono to postaje tek sa pravnosnažnošću rešenja o eksproprijaciji (koje u ovom slučaju nije doneto), odnosno faktičkom radnjom privođenja zemljišta planskoj nameni. Tužioci su u javnoj evidenciji upisani kao suvlasnici predmetne parcele. Upis prava susvojine tužilaca izvršen je na osnovu pravnih poslova – ugovora o kupoprodaji od 26.11.2012. godine i 11.02.2019. godine. Tačno je da je kupoprodajni ugovor od 11.02.2019. godine zaključen nakon donošenja planskog akta, ali to po oceni revizijskog suda nije dovoljno da bi se samo iz tog razloga utvrdila njegova ništavost, već je potrebno utvrditi i činjenicu kada je sporno zemljište faktički privedeno planskoj nameni. Tu činjenicu dužan je da dokaže tuženi (član 231. ZPP) jer tvrdi da je ugovor ništav pravni posao, ali on to nije uspeo dokazati jer na okolnost kada je zemljište faktički privedeno nameni nije predlagao dokaze.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić