Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20 i 10/23 – dr. Zakon) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je sa tuženim nakon upoznavanja u toku 2018. godine, otpočela emotivnu vezu i jedno vreme su živeli zajedno u iznajmljenom stanu u ... . Posle kraćeg raskida veze (uzrokovanog saznanjem tužilje da je tuženi prevario) u trajanju od oko nedelju dana, ponovo su uspostavili emotivnu vezu i u septembru 2019. godine tužilja je saznala da je u drugom stanju, što je saopštila tuženom 23.09.2019. godine (po povratku tuženog u ... iz Republike Srpske). Nakon toga, tužilja je sa tuženim imala komunikaciju putem mobilnog telefona (preko aplikacije viber, dana 23.09, 24.09, 28.09. i 07.10.2019. godine) u kojoj je tuženi pokušao da je nagovori da izvrši prekid trudnoće, što je ona odbila. Potom je tuženi dao tužilji broj telefona svog oca i rekao da se njemu obrati, koji je u telefonskom razgovoru izvređao tužilju. Nakon toga tužilja je posetila tuženog u kancelariji, gde su bili prisutni i njegovi roditelji pa je tom prilikom majka tuženog rekla tužilji da njenog sina ostavi na miru i da će joj platiti da izvrši abortus, kao i sve troškove. Sve do rođenja maloletnog deteta tužilja sa tuženim nije više kontaktirala. Kada se maloletno dete rodilo ...2020. godine, tužilja je obavestila tuženog o rođenju detata i poslala mu sliku, kao i poruku da urade DNK test, nakon čega je tuženi blokirao sa liste kontakata. U periodu začeća maloletnog deteta (avgust – septembar 2019. godine) tužilja nije održavala intimne odnose sa drugim muškarcima osim sa tuženim. Tuženi je u septembru 2019. godine, nekoliko puta odlazio u Republiku Srpsku prelazeći granicu i to 06.09.2019. godine kada je izašao iz Srbije, a vratio se 08.09.2019. godine, zatim je 12.09.2019. godine izašao iz Srbije i vratio se istog dana, a potom je izašao iz Srbije 21.09.2019. godine i vratio se 22.09.2019. godine u ... . U avgustu mesecu tuženi nije prelazio granicu sa Republikom Srpskom. Maloletno dete BB je rođen ...2020. godine u ... bez znakova života, tako da su ga lekari reanimirali zbog čega ima posledice u smislu slabijeg govora i potrebu za posetama defektologu (četiri puta nedeljno) što uzrokuje troškove od 31.500,00 dinara mesečno. Tužilja je rođena ...1998. godine, i zaposlena je u piceriji gde ostvaruje zaradu od 50.000,00 dinara, a u julu mesecu 2022. godine, zasnovala je bračnu zajednicu sa GG u kojoj je rođeno zajedničko dete ...2022. godine. Tužilja je brižan roditelj koji deci pruža adekvatnu podršku, motivisana je da im pruži život u stabilnom porodičnom okruženju i poseduje neophodne roditeljske kompetencije i kapacitete, te na adekvatan način vodi brigu o maloletnom tužiocu. Tužilja ima podršku svoga supruga i porodice porekla, a shvata značaj roditeljske saradnje i otvorena je i motivisana za uspostavljanje komunikacije tuženog sa maloletnim detetom, zbog čega je predlog organa starateljstva da se lični kontakti odvijaju po međusobnom dogovoru roditelja što je u najboljem interesu maloletnog deteta. Tuženi je rođen ...1996. godine i po struci je diplomirani ..., zaposlen je i ostvaruje zaradu od 62.000,00 dinara mesečno, urednog je zdravstvenog statusa, živi u ... sa roditeljima i mlađom sestrom u zajedničkom domaćinstvu i nema zakonsku obavezu izdržavanja drugih lica. U postupku je rešenjem određeno izvođenje dokaza veštačenjem putem DNK analize uzoraka tkiva tuženog i maloletnog deteta, međutim tuženi je odbio da se podvrgne veštačenju radi DNK analize bez opravdanog i izvinjavajućeg razloga što je uzrokovalo utvrđenje činjenica o očinstvu drugim dokaznim sredstvima.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su usvojili tužbeni zahtev utvrđujući da je tuženi biološki otac maloletnog tužioca rođenog ...2020. godine u ... . Postupajući po odredbi člana 260. stav 1. Porodičnog zakona odlučeno je o vršenju roditeljskog prava, tako što je mal. dete povereno majci na samostalno vršenje roditeljskog prava i uređen je način održavanja ličnih odnosa sa ocem (tužilja je otvorena i motivisana za reuspostavljanje roditeljske komunikacije deteta sa ocem, dok sa druge strane tuženi osporava očinstvo) na način da se odvijaju po međusobnom dogovoru roditelja. Polazeći od utvrđenih materijalnih mogućnosti roditelja i potreba maloletnog deteta (vodeći računa o vanrednim mesečnim troškovima povodom lečenja deteta) tuženi je obavezan da doprinosi izdržavanju mesečnim iznosom od 20.000,00 dinara.

Po oceni Vrhovnog suda neosnovano se revizijom tuženog ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Pravo na poreklo i identitet je prirodno pravo svakog čoveka pa i deteta, garantovano u članu 64. Ustava Republike Srbije, koji predviđa da svako dete ima pravo na lično ime, upis u matičnu knjigu rođenih, pravo da sazna svoje poreklo i pravo da očuva svoj identitet. Odredbom člana 7. stav 1. Konvencije UN o pravima deteta propisano je da se dete prijavljuje odmah nakon rođenja i od rođenja ima pravo na ime, pravo na državljanstvo i koliko je to moguće, pravo da zna ko su mu roditelji i pravo na njihovo staranje. Po članu 59. stav 1. Porodičnog zakona, dete bez obzira na uzrast, ima pravo da zna ko su mu roditelji, a ocem deteta koje je rođeno van braka smatra se muškarac čije je očinstvo utvrđeno priznanjem, odnosno čije je očinstvo utvrđeno pravnosnažnom sudskom presudom (član 45. stav 4.). Ako očinstvo nije utvrđeno priznanjem, može biti utvrđeno pravnosnažnom sudskom presudom (član 55. stav 1.).

U postupku je utvrđeno da su tužilja i tuženi nakon upoznavanja u toku 2018. godine, otpočeli emotivnu vezu i jedno vreme živeli zajedno u iznajmljenom stanu, te su nakon kraćeg raskida veze u trajanju od oko nedelju dana, ponovo uspostavili emotivnu vezu i u septembru mesecu 2019. godine, tužilja je saznala da je u drugom stanju što je saopštila tuženom 23.09.2019. godine. U periodu začeća maloletnog deteta (avgust – septembar 2019. godine) tužilja nije održavala intimne odnose sa drugim muškarcima osim sa tuženim. Tuženi je odbio je da se podvrgne izvođenju dokaza veštačenjem putem DNK analize bez opravdanog i izvinjavajućeg razloga, a koja omogućava pouzdan odgovor na pitanje o očinstvu. Primenom ove metode sa 100% sigurnosti, isključuje se potencijalna osoba kao biološki roditelj deteta ili se sa više od 99,99% sigurnosti potvrđuje biološko očinstvo. S obzirom da je maloletno dete rođeno ...2020. godine, da trudnoća traje oko devet kalendarskih meseci, da je u postupku utvrđeno da u periodu začeća maloletnog deteta (avgust – septembar 2019. godine) tužilja nije održavala intimne odnose sa drugim muškarcima, osim sa tuženim, kao neosnovani su ocenjeni svi revizijski navodi kojima se osporava utvrđeno činjenično stanje i ukazuje da u postupku nije utvrđen period začeća maloletnog deteta. Ocenjujući stručno mišljenje organa starateljstva i sve okolnosti konkretnog slučaja, nižestepeni sudovi su posvetili dužnu pažnju najboljem interesu maloletnog deteta odlučujući o vršenju roditeljskog prava. Revizijom tuženog se paušalo osporavaju utvrđene činjenice u pogledu materijalnih mogućnosti majke deteta, koja pored materijalnih sredstava u izdržavanje deteta ulaže i svakodnevnu brigu i staranje o detetu. Pravilno utvrđene materijalne mogućnosti tuženog nisu dovedene u sumnju navodima revizije, niti zaključak da plaćanjem dosuđenog iznosa tuženi neće ugroziti vlastitu egzistenciju. Potrebe maloletnog deteta u konkretnom slučaju su uobičajene za dete tog uzrasta, pri čemu postoje i vanredni troškovi povodom lečenja u iznosu od 31.500,00 dinara mesečno, pa iznos koji je dosuđen (20.000,00 dinara) predstavlja adekvatan iznos učešća tuženog u izdržavanju maloletnog deteta. Ostalim revizijskim navodima se posredno ili neposredno osporava utvrđeno činjenično stanje, što u postupku po reviziji nije dozvoljeno primenom člana 407. stav 2. ZPP, bez obzira što se u konkretnom slučaju radi o sporu povodom porodičnih odnosa.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković