Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2901/20 od 13.01.2021. godine, odbijena je žalba tuženih i potvrđena prvostepena presuda u delu kojim je usvojen tužbeni zahtev i odbijen protivtužbeni zahtev i u delu odluke o parničnim troškovima.

Protiv drugostepene presude, tuženi su blagovremeno izjavili reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. važećeg Zakona o parničnom postupku – ZPP i utvrdio da je revizija tuženih nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se neosnovano ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. ZPP učinjenu pred drugostepenim sudom.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sporni stan nalazi se u zgradi u Novom Sadu čija je izgradnja započeta tokom 2000. godine, a izvođač radova je bilo privredno društvo u vlasništvu GG, tadašnjeg supruga tužilje. Tužilja je 28.03.2001. godine zaključila ugovor o kupoprodaji sa DD, koji je bio investitor, a predmet je bio stan broj .., površine 76,25 m2. Ugovor o kupoprodaji overen je u sudu. Tužilja je isplatila kupoprodajnu cenu novčanim sredstvima koja je dobila od svojih roditelja, i to deo je isplatila lično investitoru, a deo je njen suprug predao investitoru. Izgradnja zgrade prekinuta je 2001. godine, a nastavljena 2007. godine od strane skupštine stanara zgrade, koja je zaključila sporazum sa DD kao investitorom. Navedenim sporazumom u tački 2. utvrđeno je da su suinvestitori – kupci stekli pravo svojine na kupljenim nepokretnostima prema ugovorima o kupoprodaji, građenju i zameni, pa je po tom osnovu tužilja stekla pravo svojine na trosobnom stanu broj .., površine 76,25 m2, što joj je investitor priznao. Po osnovu zaključenog ugovora sa licima koja su formirala skupštinu stanara zgrade, kao suinvestirorima, od 09.03.2007. godine, tadašnji suprug tužilje je kao izvođač radova nastavio radove potrebne za završetak zgrade. Tuženi BB i VV su preko tuženog preduzeća obavljali registrovanu privrednu delatnost i snabdevali supruga tužilje potrebnim građevinskim materijalom, koji im je delimično plaćen u gotovini, a delimično na račun preduzeća. Tadašnji suprug tužilje dozvolio im je da koriste tužiljin stan uz dogovor da kasnije urede međusobne poslovne odnose, prema kojima je postojalo značajno novčano potraživanje tuženih prema izvođaču radova. Tuženi su se uselili u sporni stan 2007. godine, a tužilja je od njih 2010. godine tražila predaju navedenog stana u posed. Tuženi su ostali u posedu spornog stana. Za navedeni stan, kao i za zgradu u kojoj se stan nalazi, pribavljena je naknadna građevinska dozvola u postupku legalizacije 18.01.2011. godine, na osnovu koje je rešenjem Službe za katastar nepokretnosti od 16.12.2013. godine u listu nepokretnosti .. KO Novi Sad dozvoljen upis prava korišćenja zemljišta u korist vlasnika posebnih delova zgrade, kao i pravo svojine vlasnika posebnih delova zgrade, između ostalih i na spornom stanu, u korist tužilje. Tužilja se od supruga razvela marta 2013. godine. Nad privrednim društvima i izvođačima radova, koji su bili u vlasništvu supruga i ćerke tužilje, otvoren je postupak stečaja. Dugovi tih pravnih lica prema tuženom preduzeću „Arion“ DOO utvrđeni su na dan 03.02.2016. godine. Visina prosečne mesečne zakupnine za sporni stan za period od 01.06.2010. godine do 30.06.2015. godine utvrđena je na iznos od 260 evra, što za taj period iznosi ukupno 1.771.170,10 dinara, a za period od 01.07.2015. godine do 31.12.2019. godine utvrđena je visina zakupnine u ukupnom iznosu od 1.944.978,50 dinara.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u nižestepenim presudama primenjeno materijalno pravo u delu kojim su tuženi BB i VV obavezani da tužilji predaju u posed sporni stan i da joj naknade zakupninu za period od 01.06.2010. godine do 31.12.2019. godine u dosuđenim iznosima sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom i u delu kojim je odbijen protivtužbeni zahtev tuženog preduzeća da se utvrdi njegovo vanknjižno pravo svojine na spornom stanu po osnovu kompenzacije.

Tužilja je u postupku dokazala da je vlasnik spornog stana po osnovu pismenog ugovora o kupoprodaji od 28.03.2001. godine, koji je overen kod suda i za koji je isplatila kupoprodajnu cenu novčanim sredstvima dobijenim od svojih roditelja. Utvrđeno je takođe da prvotuženi i drugotužena sporni stan drže bez pravnog osnova, budući da su se u njega uselili po osnovu usmenog dogovora sa tadašnjim suprugom tužilje, koji im je dozvolio da stan koriste. Kako je utvrđeno da tuženi nikada nisu zaključili ugovor o kupoprodaji stana sa tadašnjim suprugom tužilje, a koji nije ni bio vlasnik stana, to je pravilno tužbeni zahtev tužilje za predaju u posed spornog stana usvojen, u smislu čl. 20., 33. i 37. Zakona o osnovama svojinsko- pravnih odnosa. S obzirom da tuženi nisu imali pravni osnov na državinu spornog stana, tužilji pripada naknada u visini zakupnine za period od 01.06.2010. godine, kada je tužilja pozvala tužene da joj predaju stan u posed, zaključno sa 31.12.2019. godine, u visini kao u izreci prvostepene presude, u smislu čl. 210. i 219. Zakona o obligacionim odnosima. Pravilno je odbijen i protivtužbeni zahtev tuženog preduzeća za utvrđenje da je kompenzacijom steklo vanknjižno vlasništvo na spornom stanu, budući da su oni stupili u posed spornog stana na osnovu usmenih dogovora sa tadašnjim suprugom tužilje, iz razloga što su sa njim bili u poslovnim odnosima, a budući da je utvrđeno da je tužilja po osnovu pravnog posla stekla pravo svojine na stanu, proizilazi da je protivtužbeni zahtev u ovom delu neosnovan.

Navodima revizije kojima se ukazuje na bitne povrede postupka i ističe da je sporni stan vlasništvo tadašnjeg supruga tužilje i da je samo formalno upisan na tužilju, zapravo se osporava ocena izvedenih dokaza i utvrđeno činjenično stanje, zbog čega se revizija ne može podneti, prema članu 407. stav 2. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić