Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ...87/18) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se neosnovano ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. ZPP učinjenu pred drugostepenim sudom. Zbog bitne povrede postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP revizija se ne može izjaviti, prema članu 407. stav 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac gazduje lovištem „Koštanac“ na teritoriji Opštine Nova Crnja, prema rešenju Pokarjinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo od 07.03.2012. godine. Ugovorom o kupoprodaji neokretnosti od 23.12.2014. godine tuženi je kupio od zemljoradničke zadruge „Plast“ iz Srpske Crnje nepokretnosti upisane u listu nepokretnosti ... KO ..., koje se nalaze na području lovišta „Koštanac“. Na osnovu ovog ugovora, tuženi se upisao u katastru nepokretnosti kao vlasnik navedenih parcela. Utvrđeno je da je tuženi u tri navrata tokom novembra 2014. godine izvršio kupovinu preparata za trovanje glodara, koje je izmešao sa zrnevljem pšenice, i ovim preparatom tretirao glodare na navedenim katastarskim parcelama. Džakovi preparata su dovoženi do njiva i vršeno je presipanje otrova u plastične kante, kojima su angažovani radnici sipali otrov u rupe na parcelama koje su napravili glodari. Prilikom presipanja, dolazilo je do prosipanja materijala van kanti, a tako posuti preparat nije pokupljen niti zatrpan, iako je tuženi angažovanim radnicima pokazao kako da vrše sipanje otrova u rupe, ali za vreme vršenja tih radova tuženi nije kontrolisao rad angažovanih radnika. Tretiranje navedenih parcela otrovom vršeno je 25.12 i 26.12.2014. godine, po hladnim vremenskim uslovima i mrazu. Zbog loših vremenskih uslova, lovočuvar tužioca nije obilazio deo lovišta koji obuhvataju navedene katastarske parcele u periodu od 01.12.2014. godine do 01.02.2015. godine. Prilikom obilaska ovog dela lovišta krajem februara 2015. godine, pronađen je leš orla belorepana, a 01.03.2015. godine lovci Lovačkog društva „Radojevo“ koje pripada tužiocu, pronašli su 22 leša srneće divljači, 2 leša lisica i 2 leša kobca, o čemu je podneta prijava policiji i fitosanitarnoj inspekciji, a sutradan su pronađena još 2-3 leša u kanalu na ivici parcela tuženog. Prilikom pronalaska leševa, lovci su uočili crveno zrnevlje pšenice razbacano oko rupa od glodara na više mesta na parcelama tuženog. Dana 02.03.2015. godine fitosanitarni inspektor je izvršio pregled kontrole primene sredstava za zaštitu bilja na parcelama tuženog i sačinjen je zapisnik u kome je konstatovano da se u delovima pregledane parcele na kojima se nalaze rupe od glodara nalaze zrna pšenice na kojima se vide tragovi crvene boje, koji se nalaze u gomilama, a na parceli je zatečen i uginuli srndać. Istog dana je izvršena kontrola od strane veterinarske inspekcije prema čijem zapisniku je na kontrolisanim parcelama nađeno 24 leša srneće divljači, koji su stari 3 do 15 dana. Na zahtev tužioca, fitosanitarni inspektor je ponovo izašao na lice mesta dana 04.03.2015. godine i izvršio uzorkovanje zatečenih zrna pšenice, kom prilikom je konstatovano da se na površini zrna primećuju tragovi crvene boje. Zapisnikom je između ostalog konstatovano da je tuženi dana 25.12 i 26.12.2014. godine izvršio trovanje glodara tako što je angažovao veći broj radnika koji su preparat sipali u , rupe glodara i zatrpavali ih zemljom. Pripremu preparata je tuženi vršio samostalno, tako što ga je kupio u poljoprivrednoj apoteci i u skladu sa priloženim upustvom izvršio mešanje sa zrnom pšenice. Prilikom obilaska parcela tuženi nije primetio uginuće životinja. Tuženi je vodio evidenciju o izvršenim radovima, iz koje proizilazi da je 25.12.2014. i 26.12.2014. godine izvršeno trovanje miševa, da je od 21.12. do 26.12. iste godine upisano 12 radnih dana sa operacijom trovanja glodara, ali u pomenutoj evidnciji nije upisano koje su parcele tretirane, naziv preparata, njihova doza ili koncentracija. Tuženi poseduje gotovinske i fiskalne račune o kupovini preparata i inspektoru je u hangaru pokazao mešalicu u kojoj je vršena priprema preparata, kao i njegov ostatak u džaku i oprema kojom je preparat nanošen. Ovim zapisnikom je tuženom naloženo da izvrši obilaženje parcela na kojima je vršio trovanje glodara i preparat prekrije zemljom kako bi se sprečilo da ostale životinje dođu u dodir sa ovim sredstvom, kao i da tuženi ustroji evidenciju o primeni sredstava za zaštitu bilja. Prema izveštajima veterinaske inspkcije od 02.03. i 04.03.2015. godine, na katastarskim parcelama je nađeno 28 leševa srneće divljači, 2 leša jazavaca, 2 leša lisice, 2 leša orla mišara i 1 leš orla belorepana. Iz zapisnika sačinjenog dana 02.03.2015. godine prilikom inspekcijske kontrole šumskog lovnog inpsektora Pokrajinskog sekretarijata za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo, na okolnosti nastale štete na divljači, konstatovano je da je tužilac uginućem 28 komada srneće divljači oštećen za 5.600.000,00 dinara. Dana 02.03.2015. godine izvršen je uviđaj od strane ovlašćenog lica Policijske uprave Zrenjanin PS Nova Crnja, po prijavi uginuća srneće divljači, kome su prisustvovali i lovci Lovačke sekcije iz Radojeva, lovočuvar tužioca, veterinaski inspektor i šumsko lovni inspektor, u kom zapisniku je konstatovano prisustvo zrna pešnice sa tragovima crvene boje i broj i položaj nađenih leševa srneće divljači. Po zahtevu Osnovnog javnog tužilaštva u Kikindi, Centar za sudsku medicinu, toksikologiju i molekularnu genetiku Kliničkog centra Vojvodine izvršio je veštačenje uzoraka uginule srneće divljači na okolnost uzroka uginuća, a posebno da li je uzrok uginuća trovanje preparatima korišćenim na parcelama tuženog. Prema izveštaju ovog centra od 27.03.2015. godine, nije utvrđeno prisustvo aktivne supstance iz navedenih preparata, jer se ista ne može identifikovati primenjenim hemijskim metodama i analitičkim instrumentima u toksikološkoj laboratoriji tog instituta. Prema izveštaju Centra za kontrolu trovanja Vojno medicinske akademije od 16.06.2015. godine, nije dokazano prisustvo aktivne komponente preparata korišćenih na parcelama tuženog, jer dostavljeni uzorci biološkog materijala nisu reprezentativni kod trovanja takvim preparatima. Uginuće divljači koje je konstatovano u lovištu tužioca posledica je trovanja rodenticidom bromadiolonom. Do uginuća divljači čiji su leševi pronađeni prilikom vršenja policijskog uviđaja došlo je u periodu od prethodnih 30 do 60 dana, a niske temperature i vremenske prilike su omogućile da se mnogi leševi u većoj meri sačuvaju. Brojno stanje populacije srna u lovištu tužioca, utvrđeno brojanjem u proleće 2015. godine, iznosilo je 2.685 grla, a s ozbirom da se nije mogla utvrditi starost uginulih ženki, prirast po jednoj ženki iznosi 0,5 što bi značilo da na 14 uginulih jedinki prirast iznosi 7 jedinki. Prema izjašnjenju veštaka doktora biohemijskih nauka na ročištu održanom 31.01.2017. godine, imajući u vidu mesto nalaženja preparata za suzbijanje glodara, stanje nađenih leševa srneće divljači, vrste bioloških uzoraka uzetih za hemijsko toksikološku analizu, a koji nisu reprezentativni uzorci za identifikaciju aktivne supstance bromadiolona, kao i rezulatata hemijsko toksikoloških analiza uzoraka, može se zaključiti da je uginuće divljači, čiji su leševi pronađeni 01.03.2015. godine, najverovatnije posledica trovanja rodenticidom bromadiolonom.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u nižestepenim presudama primenjeno materijalno pravo kada je tuženi obavezan da tužiocu naknadi štetu zbog uništenja lovostajem zaštićene divljači u iznosu od 5.640,000,00 dinara i da mu na ime izmakle koristi usled izostanka prirasta od uništene srneće divljači isplati 1.400.000,00 dinara, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom.

Prema članu 22. stav 1. tačka 9. tada važećeg Zakona o divljači i lovstvu („Službeni glasnik RS“ br. 18/2010), zabranjeno je upotrebljavati sredstva za zaštitu bilja i druga hemijska sredstva u količinama i dozama koje mogu prouzrokovati štetu na divljači. Prema članu 91. tog zakona, pravno odnosno fizičko lice koje lovi lovostajem zaštićenu divljač suprotno odredbama tog zakona, ili na drugi način uništava lovostajem zaštićenu divljač, odgovorno je za nezakonit lov i nastalu štetu i dužno je da štetu naknadi korisniku lovišta. Ministar bliže propisuje mere za sprečavanje štete na divljači i postupak i način utvrđivanja štete. Tada važećim Pravilnikom o visini štete za protivzakonito ulovljenu divljač ili na drugi način uništenu divljač („Službeni glasnik RS“ br. 60/2006) članom 5. stav 1. i članom 9. propisano je da se u lovištu preduzimaju mere za sprečavanje štete na divljači u vidu zaštite divljači od sredstava za zaštitu bilja i drugih hemijskih sredstava, te da se šteta na divljači utvrđuje tako što lice koje obavlja sručne ili lovočuvarske poslove u lovištu, bez odlaganja obaveštava nadležnog lovnog inspektora koji preduzima mere za utvrđivanje štete u skladu sa zakonom kojim se uređuje lovstvo. Ovim pravilnikom je propisano da visina štete za uništenu divljač za jednu srnu iznosi 200.000,00 dinara, za srndaća 200.000,00 dinara, za jazavca 20.000,.00 dinara, za orla belorepana 30.000,00 dinara i za jastreba mišara 30.000,00 dinara, a za mladunče srne do jedne godine starosti 200.000,00 dinara.

S ozbirom da iz utvrđenog činjeničnog stanja proizilazi da je do uginuća divljači na lovištu tužioca došlo usled trovanja rodenticidom bromadiolonom, kao posledica radnji tuženog, odnosno primena agrotehničkih mera trovanja glodara otrovom sa ovom aktivnom supstancom pomešanim sa zrnima pšenice, čiji ostaci nisu na adekvatan način uklonjeni nakon primene agrotehničkiih mera trovanja glodara. Visina naknade štete pravilno je utvrđena, prema odredbama tada važećeg Pravilnika o visini štete za protivzakonito ulovljenu divljač ili na drugi način uništenu divljač. S obzirom na navedeno, tuženi je pravilno obavezan da tužiocu naknadi nastalu materijalnu štetu, u skladu sa navedenim odredbama tada važećeg Pravilnika i Zakona o divljači i lovstvu.

Suprotno revizijskim navodima, visina naknade nastale štete i izmakle dobiti ne utvrđuje se prema tržišnim cenama u vreme nastanka štete, već prema odredbama navedenog Pravilnika o visini štete za protivzakonitu ulovljenu divljač ili na drugi način uništenu divljač, kojim je određena visina štete za lovostajem zaštićenu divljač. Neosnovan je revizijski navod da ovaj pravilnik nije mogao biti primenjen iz razloga nesaglgasnosti sa odredbama Zakona o divljači i lovstvu. Ostalim revizijskim navodima, kojima se ističe da nije pouzdano utvrđeno prisustvo aktivne supstance brodisana u leševima uginule divljači, te da nije dokazano da je do uginuća divljači došlo usled radnji tuženog, zapravo se osporava ocena izvedenih dokaza i utvrđeno činjenično stanje, zbog čega se revizja ne može podneti, prema članu 407. stav 2. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća-sudija

Biserka Živanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić