Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 399. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 125/04 i 111/09), koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 72/11), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nije došlo do propusta u primeni ili do pogrešne primene koje od odredaba ovog zakona, pa nema ni povrede iz člana 361. stav 1. ZPP, na koju se revizijom ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Zavod za intelektualnu svojinu je tužiocu izdao isprave o industrijskom dizajnu broj ... (po prijavi za priznanje prava na industrijski dizajn broj D – ...), ... (po prijavi za priznanje prava na industrijski dizajn broj D – ...) i ... (po prijavi za priznanje prava na industrijski dizajn broj D – ...), na osnovu kojih mu je priznat industrijski dizajn pod nazivom „Suvenir“, sa pravom prvenstva korišćenja istog od 13.10.2009. godine. Pravo na industrijski dizajn je upisano u Registar industrijskog dizajna 17.08.2010. godine sa važnošću do 13.10.2034. godine. Tržišna inspekcija ... je krajem 2011. godine od tuženog privremeno oduzela i zadržala proizvode i to suvenire žiga D-..., D-... i D-..., s obzirom da nije posedovao isprave o priznatom pravu. Tuženi je 21.03.2013. godine podneo predlog Zavodu za intelektualnu svojinu, radi oglašavanja ništavim registrovanog industrijskog dizajna pod nazivom „Suvenir“, registarski broj ... . Zavod za intelektualnu svojinu je zaključkom br. ... (...) od 19.04.2013. godine, odredio prekid postupka po predlogu predlagača, ovde tuženog, za oglašavanje ništavim rešenja o priznanju industrijskog dizajna ovde tužiocu, a predlagaču je naloženo da u roku od 30 dana pokrene postupak pred nadležnim sudom radi utvrđivanja povrede autorskog prava i o tome podnese dokaz, te da ukoliko predlagač u ostavljenom roku ne pokrene postupak i o tome ne podnese dokaz, smatraće se da je stranka odustala od predloga za oglašavanje ništavim registrovanog industrijskog dizajna.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su utvrdili da je tuženi proizvodnjom i stavljanjem u promet suvenira neovlašćeno iskoristio registrovani industrijski dizajn tužioca.

Neosnovani su navodi revizije tuženog o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 39. stav 1. Zakona o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna („Službeni glasnik RS“, br. 104/2009 i 45/2015), propisano je da nosilac prava na industrijski dizajn ima isključivo pravo da koristi zaštićen industrijski dizajn i da to pravo uskrati svakom trećem licu. Stavom 2. istog člana propisano je da pod korišćenjem iz stava 1. ovog člana podrazumeva se naročito izrada, ponuda, stavljanje u promet, uvoz, izvoz ili upotreba proizvoda u koji je dizajn ugrađen ili na kome je primenjen ili skladištenje takvog proizvoda u navedene svrhe. Odredbom člana 63. stav 1. istog zakona propisano je da se povredom prava na industrijski dizajn smatra svako neovlašćeno iskorišćavanje registrovanog industrijskog dizajna u smislu člana 39. ovog zakona i neovlašćeno objavljivanje predmeta prijave, dok je stavom 2. istog člana propisano da se povredom prava na industrijski dizajn smatra i podražavanje zaštićenog industrijskog dizajna.

Odredbom člana 24. istog zakona propisano je da podnosilac prijave uživa od datuma podnošenja prijave pravo prvenstva u odnosu na sva druga lica koja su za isti dizajn docnije podnela prijavu. Odredbom člana 42. stav 1. istog zakona propisano je da pravo na industrijski dizajn ne deluje prema savesnom licu koje je pre datuma priznatog prava prvenstva prijave u zemlji već otpočelo korišćenje istog industrijskog dizajna u proizvodnji, ili je izvršilo sve neophodne pripreme za otpočinjanje takvog korišćenja, dok je stavom 2. istog člana propisano da lice iz stava 1. ovog člana ima pravo da industrijski dizajn koristi isključivo u proizvodne svrhe, u svom privrednom društvu ili radionici, ili tuđem privrednom društvu ili radionici za sopstvene potrebe.

Saglasno navedenom, pravo na industrijski dizajn je isključivo pravo koje ovlašćuje svog titulara da koristi industrijski dizajn i da drugima zabrani da to čine. Pravo na industrijski dizajn je subjektivno pravo i predstavlja isključivo pravo koje deluje prema svima što znači da naspram ovlašćenja titulara prava stoji obaveza svih drugih lica da ga ne ometaju u vršenju tih ovlašćenja. Subjektivno pravo na industrijski dizajn važi 25 godina od datuma podnošenja prijave, a u konkretnom slučaju tužiocu je priznat industrijski dizajn pod nazivom „Suvenir“, sa pravom prvenstva korišćenja istog od 13.10.2009. godine sa važnošću do 13.10.2034. godine. Sadržinu subjektivnog prava na industrijski dizajn čine imovinskopravna ovlašćenja na iskorišćavanje zaštićenog dizajna. Nosilac prava na industrijski dizajn ima isključivo ovlašćenje na industrijsku ili zanatsku proizvodnju robe koja se oblikuje prema registrovanom dizajnu, da upotrebljava takve proizvode u privrednoj delatnosti, da stavlja u promet takve proizvode, da ih skladišti radi stavljanja u promet, da nudi takve proizvode radi njihovog stavljanja u promet, kao i da izvozi, uvozi ili vrši tranzit takvih proizvoda. Saglasno navedenom, osnovno ovlašćenje titulara dizajna, ovde tužioca, je izrada proizvoda prema zaštićenom dizajnu, kao i zabrana drugima da to čine. Pored ovlašćenja imovinske prirode sadržinu subjektivnog prava na industrijski dizajn čine i moralna prava ili ličnopravna ovlašćenja autora, pa autor industrijskog dizajna ima ličnopravno ovlašćenje na naznačenje imena u prijavi, spisima i ispravi o industrijskom dizajnu. Priznanje ličnopravnog ovlašćenja autoru dizajna ukazuje da dizajn nastaje kao rezultat stvaralaštva, duhovne aktivnosti pojedinca. Po oceni Vrhovnog kasacionog suda neosnovani su revizijski navodi tuženog kojima se ukazuje na okolnost da je tuženi 21.03.2013. godine podneo predlog Zavodu za intelektualnu svojinu, radi oglašavanja ništavim registrovanog industrijskog dizajna pod nazivom „Suvenir“, registarski broj ..., u kome je naveo da je tuženi, dve godine pre nego što je tužilac dobio isprave o pravu na industrijski dizajn, kreirao skulpture prikazane i opisane industrijskim dizajnom u konkretnom slučaju. Naime, izneti navodi ne vode zaključku da je tuženi ovlašćen da navedeni industrijski dizajn koristi radi izrade suvenira i stavljanja istih u promet. Tuženi nakon donošenja zaključka Zavoda za intelektualnu svojinu od 19.04.2013. godine nije postupio po istom, pa su nižestepeni sudovi pravilno zaključili da je tuženi proizvodnjom suvenira i stavljanjem u promet neovlašćeno iskoristio registrovani industrijski dizajn tužioca i uz pravilnu primenu odredbe člana 63. Zakona o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna usvojili tužbeni zahtev.

Tužiocu je Zavod za intelektualnu svojinu izdao isprave o industrijskom dizajnu, iz kojih proizilazi da mu je priznat industrijski dizajn, sa pravom prvenstva korišćenja od 13.10.2009. godine, te tužilac primenom člana 24. Zakona o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna uživa od datuma podnošenja prijave pravo prvenstva u odnosu na sva druga lica koja su za isti dizajn eventualno docnije podnela prijavu. Tuženi je skulpture zaštićene industrijskim dizajnom proizvodio i prodavao pod žigom D-..., D-... i D-... (pod kojim brojevima je zavedena tužiočeva prijava za priznanje prava na industrijski dizajn i na osnovu kojih su tužiocu izdate isprave o industrijskom dizajnu), s tim da za navedene proizvode nije posedovao isprave o industrijskom dizajnu izdate od Zavoda za intelektualnu svojinu, niti je dokazao da u konkretnom slučaju ima mesta primeni člana 42. Zakona o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna.

Imajući u vidu izneto, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pravilan pravni stav nižestepenih sudova da je tuženi povredio pravo na industrijski dizajn tužioca, te je naloženo tuženom da prestane sa povredom prava, uz nalog tržišnoj inspekciji, koja je privremeno oduzela robu tuženog, da istu uništi, radi efikasne zaštite prava industrijske svojine.

U skladu sa iznetim, na osnovu člana 414. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Primenom člana 154. stav 1. ZPP, tužiocu nisu priznati troškovi za sastav odgovora na reviziju i na ime sudske takse za taj podnesak, jer po oceni ovog suda podnošenje odgovora na reviziju nije bilo nužno radi zaštite prava tužioca u ovom postupku.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić