U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Danijele Nikolić, članova veća, u parnici tužioca „AA“ d.o.o. ..., čiji su punomoćnici Živojin Dimitrijević i Marko Dimitrijević advokati iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Goran Petronijević, adv. iz ..., radi duga, odlučujući o reviziji tužioca koja je izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4809/19 od 05.02.2020. godine, u sednici veća koja je održana dana 04.03.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4809/19 od 05.02.2020. godine tako što se ODRŽAVA NA SNAZI rešenje o izvršenju Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji Iv br 1095/13 od 03.10.2013. godine, kojim je OBAVEZAN tuženi da tužiocu na ime duga isplati:

- po fakturi (računu) broj ... od 17.10.2006. godine, iznos od 87.774,30 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 07.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 19.10.2006. godine, iznos od 126.057,99 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 09.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 24.10.2006. godine, iznos od 102.768,87 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 26.10.2006. godine, iznos od 135.775,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 02.11.2006. godine, iznos od 141.391,37 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 23.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 07.11.2006. godine, iznos od 105.634,59 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 28.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 09.11.2006. godine, iznos od 96.363,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.11.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 14.11.2006. godine, iznos od 81.081,71 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 05.12.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 16.11.2006. godine, iznos od 130.709,86 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 07.12.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 21.11.2006. godine, iznos od 92.517,54 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 12.12.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 23.11.2006. godine, iznos od 34.552,75 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.12.2006. godine pa do konačne isplate;

- po fakturi (računu) broj ... od 30.11.2006. godine, iznos od 111.314,69 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.12.2006. godine pa do konačne isplate, sve u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 386.371,84 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od izvršnosti presude pa do isplate, u roku od 15 dana pod pretnjom izvršenja.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4809/19 od 05.02.2020. godine, stavom prvim izreke, ukinuta je presuda Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji P 2030/16 od 13.03.2018. godine i presuđeno tako što je ukinuto rešenje o izvršenju Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji Iv br 1095/13 od 03.10.2013. godine u delu kojim je obavezan tuženi da tužiocu na ime duga isplati iznose bliže opisane po fakturama (računima) broj ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... za period od 07.10.2006. godine zaključno sa 30.11.2006. godine sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.12.2006. godine pa do isplate, sve u roku od 15 dana pod pretnjom prinudnog izvršenja, i tužbeni zahtev u celosti odbijen kao neosnovan. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da tuženom na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 302.409,00 dinara u roku od 15 dana od dana prijema presude pod pretnjom izvršenja.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na odredbu člana 404. stav 1. ZPP.

Tuženi je dao odgovor na reviziju.

Pošto je revizija uvek dozvoljena ako je drugostepeni sud usvojio žalbu, ukinuo presudu i odlučio o zahtevima stranaka, to je ovaj sud o reviziji odlučivao u smislu odredbe člana 403. stav 2. tačka 3. ZPP, a ne na osnovu člana 404. istog zakona.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu odredbe člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11 sa izmenama i dopunama), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem o izvršenju Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji Iv br 1095/13 od 03.10.2013. godine određeno je izvršenje po predlogu izvršnog poverioca „AA“ d.o.o. ... protiv izvršnog dužnika, tuženog BB iz ..., na osnovu verodostojne isprave-fakture (računa) radi naplate novčanog potraživanja u iznosu od 1.243.584,57 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom. Izvršni dužnik je izjavio prigovor dana 11.10.2013. godine, pa je rešenjem istog suda stavljeno van snage navedeno rešenje o izvršenju i spisi dostavljeni parničnom odeljenju na dalji postupak. Veštačenjem od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da tužilac bio u poslovnom odnosu sa STR „VV“ čiji je vlasnik i osnivač tuženi, kao preduzetnik. Poslovni odnos se sastojao u kupoprodaji robe iz asortimana tužioca, i to po ugovoru o kupoprodaji broj 4114/2005 od 17.10.2005. godine i broj 4114/2006 od 01.01.2006. godine. Kao obezbeđenje za uredno plaćanje preuzete robe tuženi je dao dve blanko solo menice. Na dan 06.12.2006. godine tužilac je aktivirao menicu po kojoj je zahtevana isplata u iznosu od 1.806.666,59 dinara koliko je iznosio dug na dan 05.12.2006. godine. Pošto je u periodu od 07.12.2006. godine do 15.01.2017. godine sa tekućeg računa tuženog prinudno naplaćeno 562.582,02 dinara to je ostao dug od 1.243.584,57 dinara.

Prvostepeni sud je presudom održao na snazi u celosti rešenje o izvršenju Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji Iv br 1095/13 od 03.10.2013. godine i obavezao tuženog da tužiocu isplati na ime duga ukupan iznos od od 1.243.584,57 dinara sa pripadajućom kamatom, sa obrazloženjem da je veštačenjem utvrdio visinu duga te da je veštak prilikom davanja nalaza, imao u vidu svu dokumentaciju i da isprave koje je tuženi priložio, i to 12 priznanica ne mogu biti dokaz da je izmirio dug prema tužiocu, obzirom da datiraju iz ranijeg perioda i da se na njima ne nalazi pečat tužioca već samo potpis vozača, koji je izjavio da ih nije potpisao.

Apelacioni sud je prvostepenu presudu ukinuo i rešenje o izvršenju Osnovnog suda u Kraljevu, Sudska jedinica u Vrnjačkoj Banji Iv br 1095/13 od 03.10.2013. godine ukinuo u obavezujućem delu, i tužbeni zahtev odbio u celosti kao neosnovan sa obrazloženjem da je dopunskim nalazom veštaka, koji je postupio po nalogu apelacionog suda, u skladu sa nalogom iz odluke Vrhovnog kasacionog suda Rev 4812/18 od 20.02.2019. godine, utvrdio važnu a spornu činjenicu da je tuženi po priloženim priznanicama, za koje je veštak pribavio otpremnice za sporni period, utvrdio da je tuženi prilikom isporuke robe od strane tužioca vršio gotovinsko plaćanje, kako to proizilazi iz priloženih otpremnica i priznanica, zato što mu je tekući račun bio u blokadi, tako da je već pored isplaćenog iznosa od 3.072.163,19 dinara isplatio i iznos od 1.256.190,00 dinara, što je veštak naveo u dopunskom nalazu od 24. decembra 2020. godine.

Međutim, po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda drugostepni sud na utvrđeno činjenično stanje nije pravilno primenio materijalno pravo.

Odredbom člana 454. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da ugovorom o prodaji obavezuje se prodavac da prenese na kupca pravo svojine na prodatu stvar i da mu je u tu svrhu preda, a kupac se obavezuje da plati cenu u novcu i preuzme stvar.

U konkretnom slučaju, iz izjašnjenja sudskog veštaka od 29.01.2020. godine proizilazi da je tuženi STR „VV“ u 2007. godini redovnim putem izmirio dug u iznosu od 505.334,68 dinara, pa je prema knjigovodstvenom stanju tužioca na kraju 2017. godine ostao neizmiren dug u iznosu od 1.243.584,57 dinara, a ako bi se uzele u obzir isplate po 12 spornih priznanica u ukupnom iznosu od 1.256.190,00 dinara tada bi potraživanje tužioca bilo u potpunosti izmireno, s tim što uvidom u sporne priznanice može da se zaključi da se iste odnose na period od 03.01.2006. godine do 15.08.2006. godine, u kom periodu je tuženi tužiocu uvek imao neplaćenih obaveza za isporučenu robu.

Priznanice na koje se tuženi poziva da je vršio gotovinsko plaćanje zato što mu je račun bio u blokadi od 2006. godine, pa je svedok GG, kao ovlašćeno lice tuženog, koji je imao i deponovan potpis za STR „VV“, plaćao na ruke vozačima u dogovoru sa vlasnicima firmi i to iz ličnih izvora, ne mogu biti dokaz da je dug koji tužilac traži postavljenim tužbenim zahtevom plaćen. Pre svega, priznanice na koje se tuženi poziva se odnose na vremenski period od 03.01.2006. godine do 15.08.2006. godine, a tužilac je postavljenim tužbenim zahtevom tražio dug po fakturama (računima) za robu koja je izdata za period od 17.10.2006. godine do 30.11.2006. godine, dakle priznanice glase na period pre nego što je roba isporučena, pa je nelogično da je , ukoliko je tuženi bio u blokadi, robu koju je kasnije dobio platio unapred. Osim toga, po nalaženju ovog suda tužilac je dokazao svoje potraživanje otpremnicama- fakturama koje su overene pečatom i potpisom tuženog, a na tuženom je bilo da dokaže da je svedok DD, radnik tužioca, potpisao sporne priznanice, odnosno da je tuženi isplatio robu po ovim priznanicama. Međutim, svedok DD je u toku postupka izjavio da priznanice koje su predmet spora nije potpisao, a svedok GG, ovlašćeno lice u firmi „VV“ koja se vodila na brata ovog svedoka izjavio je da tužiocu ne duguje ništa i da je na ruke plaćao vozačima u dogovoru sa vlasnicima firmi, jer je firma tuženog povremeno bila u blokadi.

Iz izloženih razloga, drugostepena odluka je preinačena tako što je odbijen tužbeni zahtev kao neosnovan i odlučeno kao u stavu prvom izreke na osnovu odredbe člana 416. stav 1. ZPP.

Odluka o troškovima parničnog postupka sadržana u stavu drugom izreke doneta je na osnovu odredbe člana 165. stav 2. u vezi članova 153. stav 1. i 154. ZPP budući da je tužilac postigao uspeh u ovom sporu, stoga mu pripada pravo na naknadu troškova prvostepenog i drugostepenog postupka, kao i na ime naknade za sastav revizije, a prema AT i TT, u ukupnom iznosu od 386.371,84 dinara.

Predsednik veća-sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić