Predlagač je podneo odgovor na reviziju.

Vrhovni sud je ispitao pobijano rešenje u smislu člana 408. u vezi člana 420. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23-drugi zakon) i u vezi člana 27. stav 2. i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 25/82, 48/88 i „Službeni glasnik RS“, br. 46/95... 106/15) i utvrdio da revizija protivnika predlagača nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravosnažnim rešenjem Odeljenja za planiranje i izgradnju Gradske uprave Grada Loznica broj 465-145/21-V od 05.10.2021. godine usvojen je predlog za eksproprijaciju u korist Republike Srbije, za potrebe Javnog preduzeća „Putevi Srbije“ Beograd i to: katastarska parcela .../... zemljište u građevinskom području u površini od 2007m², kat. parc. broj .../... zemljište u građevinskom području u površini od 1169m², kp. br. .../... zemljište u građevinskom području u površini od 6480m² i kp. br. .../... zemljište u građevinskom području u površini od 3826m², sve iz lista nepokretnosti broj ... KO ..., čiji je vlasnik tužilja, a u svrhu realizacije projekta izgradnje državnog puta Rubar – Šabac – Loznica i određeno da će se naknada za izvršenu eksproprijaciju urediti u posebnom postupku po pravnosnažnosti tog rešenja. Korisnik eksproprijacije i raniji sopstvenik nisu u upravnom postupku postigli sporazum o visini naknade jer raniji sopstvenik nije prihvatio ponudu korisnika eksproprijacije od 3.613.176,00 dinara za nepokretnost ili 268,00 dinara po m² i iznos od 478.956,00 dinara za biljne kulture, što je ukupno 4.092.132,00 dinara. U postupku predlagač je dostavio sudu nalaz i mišljenje veštaka poljoprivredne struke od 25.03.2022. godine, a izveden je i dokaz veštačenjem veštaka poljoprivredne struke i građevinske struke koji su usaglasili nalaze, pri čemu je tržišna cena parcela opredeljena na 440,00 dinara po m² što ukupno iznosi 5.932.080,00 dinara, a tržišna cena biljnih kultura je opredeljena na iznos od 633.288,00 dinara. Punomoćnik protivnika predlagača nije imao primedbi na usaglašene nalaze i mišljenje veštaka.

Pri ovako utvrđenom činjeničnom stanju, prvostepeni sud je usvojio predlog predlagača primenom odredbi člana 42. st. 1. i 2. i člana 52. stav 4. Zakona o eksproprijaciji kao i primenom člana 132. i člana 137. st. 1. i 2. Zakona o vanparničnom postupku, zaključio je da je poljoprivrednom zemljištu promenjena namena tj. da je sada građevinsko zemljište i prema nalazu veštaka pravilno je opredeljena visina iznosa, a veštaci su primenili neophodne kriterijume za utvrđivanje visine naknade za eksproprisane nepokretnosti kao i za visinu naknade koja predlagaču sleduje po osnovu zasada na naznačenim parcelama.

Drugostepeni sud je u svemu prihvatio pravnu argumentaciju prvostepenog suda, nalazeći da se u ovom slučaju ne može prihvatiti stav protivnika predlagača da se ovde radi o poljoprivrednom zemljištu koje je bilo pre donošenja planskog dokumenta. Ovo zato što je planskim dokumentom namena tog zemljišta promenjena u građevinsko zemljište, a radi izgradnje državnog puta, tako da ubuduće na tim parcelama izgradnja bilo kakvih građevinskih objekata ne bi bila moguća. Zaključuje da su neprihvatljivi navodi protivnika predlagača da prilikom veštačenja nisu uzete u obzir pogodnosti koje su konkretne nepokretnosti stekle eksproprijacijom jer im se promenom namene u građevinsko zemljište budućom izgradnjom državnog puta povećava vrednost, jer predlagač neće imati nikakvu pogodnost budući da mu je eksproprijacijom na ovim nepokretnostima prestalo pravo svojine. Stoga nije bilo smetnji da se visina naknade opredeli prema nalazu veštaka shodno članu 43a Zakona o eksproprijaciji, što je u skladu sa članom 51. Zakona o eksproprijaciji.

Po oceni Vrhovnog suda, odluke nižestepenih sudova zasnovane su na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 11. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br. 72/09...83/18) je propisano da su planski dokumenti prostorni i urbanistički planovi, a da su prostorni planovi pored ostalog i prostorni plan područja posebne namene. U članu 2. isto zakona namena zemljišta je definisana kao način korišćenja zemljišta određen planskim dokumentom, pa iz ovih zakonskih odredbi proizlazi da Prostorni plan područja posebne namene državnog puta prvog reda 1B, br.27 Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica Iverak – Lajkovac (veza sa Autoputem E 763) ima karakter planskog dokumenta. Uredbom Vlade RS o utvrđivanju prostornog plana područja posebne namene državnog puta prvog reda broj 27 Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica Iverak – Lajkovac obuhvaćene su i predmetne kat. parcele radi izgradnje ovog državnog puta.

Sledom izloženog, a imajući u vidu da je odredbom člana 82. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br. 72/09...83/18) građevinsko zemljište definisano kao zemljište koje je određeno zakonom ili planskim dokumentom za izgradnju i korišćenje objekata, navedeno zemljište je po sili zakona postalo građevinsko zemljište. Stupanjem na snagu planskog dokumenta kojim je promenjena namena zemljišta u građevinsko zemljište, vlasnici tog zemljišta stiču prava i obaveze propisane ovim zakonom i podzakonskim aktima donetim na osnovu zakona, bez obzira na činjenicu što organ nadležan za upis prava na nepokretnostima nije sproveo promenu u javnoj knjizi o evidenciji nepokretnosti i prava (član 83. stav 2). U pogledu promene statusa zemljišta u katastru (osim obaveze donosioca planskog dokumenta) i nadležni organ i uprave Grada Loznice su bili dužni da u smislu člana 117. stav 1. Zakona o državnom premeru i katastru („Sl. glasnik RS“, br. 72/2009...27/2018) podnesu zahtev (u roku od 30 dana od nastanka promene) za sprovođenje promene službi za katatstar nepokretnosti. Prikupljanje podataka o nastalim promenama na nepokretnostima obavlja geodetski organ u smislu člana 115. stav 1. istog zakona, što u konkretnom slučaju nije učinjeno.

Tačni su revizijski navodi protivnika predlagača da se novčana naknada za eksproprisano zemljište određuje prema vrsti (statusu) zemljišta u vreme donošenja pravnosnažnog rešenja o eksproprijaciji. Međutim, isti nisu od značaja za pravilnost pobijane odluke jer ovde nije reč o naknadnoj promeni statusa zemljišta, već o tome da je pre pravnosnažnog rešenja o eksproprijaciji promenjen status zemljišta stupanjem na snagu planskog dokumenta (koji ga je odredio kao građevinsko zemljište), zbog čega je novčana naknada pravilno određena u skladu sa stvarnim statusom, bez obzira što ta promena nije sprovedena i evidentirana u katastru. U tom smislu su bez značaja odredbe Zakona o poljoprivrednom zemljištu koje definišu pojam poljoprivrednog zemljišta i zabranu korišćenja istog u druge svrhe.

Takođe, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da iz sadržine odredaba članova 41. i 42. Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik RS", br. 53/95...106/16) proizlazi da zadatak Poreske uprave nije da određuje tržišnu vrednost eksproprisane nepokretnosti, već da vrši njenu procenu, a ukoliko se ne postigne sporazum o naknadi, jedino je sud nadležan da odredi naknadu za eksproprisanu nepokretnost i da se visina tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti može utvrditi na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, koji prilikom utvrđivanja uzima u obzir sve relevantne parametre. U ovom vanparničnom postupku sud je upravo u skladu sa pomenutim zakonskim odredbama, predlagaču odredio naknadu za eksproprisanu nepokretnost na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, koji je izlazio na lice mesta i primenio sve kriterijume neophodne za utvrđivanje visine naknade za eksproprisanu nepokretnost, i to položaj parcela, njihov status, položaj u odnosu na infrastrukturne objekte i sve ostale parametre, budući da se radi o građevinskom zemljištu opremljenom odgovarajućom infrastrukturom.

Iz iznetih razloga, Vrhovni sud je, na osnovu člana 414. stava 1. ZPP u vezi člana 420. ZPP i odredbe člana 30. stav 2. ZVP, odlučio kao u stavu prvom izreke.

Odbijen je zahtev predlagača za naknadu troškova za sastav odgovora na reviziju, budući da sastav odgovora na reviziju ne predstavlja potreban trošak radi vođenja parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP, zbog čega je na osnovu člana 165. ZPP, odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković