Odlučujući o dozvoljenosti izjavljene revizije na osnovu člana 404. stav 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23) Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi iz stava 1. istog člana za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse, iz kog razloga je odlučio kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu pravnosnažnu presudu na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo i ribnjak pastrmki u selu ..., u kojem je 22.12.2017. godine došlo do nestanka električne energije koja je bila u prekidu do otklanjanja kvara 27.12.2017. godine. Zbog toga, usled nestanka električne energije u trajanju od pet dana, došlo je do kvarenja zamrznutih fileta pastrmki koji su se nalazili u zamrzivaču tužiočevog ribnjaka. Visinu štete tužilac je opredelio u vrednosti 100 kilograma fileta ove ribe koliko je tvrdio da mu je propalo, a koja vredost je utvrđena na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke u iznosu od 112.554,00 dinara u vreme štetnog događaja.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je primenom procesnih pravila o teretu dokazivanja iz članova 231. i 232 ZPP-a odbio tužbeni zahtev smatrajući da tužilac nije sa sigurnošću dokazao da je baš usled nestanka električne energije došlo do kvarenja 100 kilograma zamrznute ribe, a teret dokazivanja ove činjenice je bio na njemu.

Drugostepeni sud je prihvatio činjenično - pravni zaključak prvostepenog suda uz dodatnu argumentaciju da nije utvrđen ni uzrok nestanka električne energije i da li se isti može pripisati u krivicu tuženog, smatrajući da od ovih činjenica zavisi odgovornost tuženog za naknadu nastale materijalne štete tužiocu.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se u reviziji ističe da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo.

Naime, tužilac je lice koje ima registrovano poljoprivredno gazdinstvo sa ribnjakom i svoj zahtev za naknadu štete zasniva na činjenici da mu je zbog nestanka električne energije u trajanju od pet dana propala zamrznuta riba u zamrzivaču u ribnjaku. Tuženi je privredno društvo čija je delatnost upravo distribucija električne energije prema Zakonu o energetici („Službeni glasnik RS“ broj 145/2014, koji je bio na snazi u trenutku nastanka štete), kojim je u članu 215. stav 1. propisano da su energetski subjekti koji obavljaju energetske delatnosti dužni da obezbede kvalitet isporuke i snabdevanja utvrđenim ovim zakonom, propisima koji uređuju opšte uslove isporuke i snabdevanja električnom energijom i drugim propisima donetim na osnovu zakona, dok je stavom 3. istog člana propisano da se pokazatelji tehničkog kvaliteta isporuke prate preko neprekidnosti isporuke električne energije, kvaliteta napona, vremena potrebnog za izvršavanje propisanih obaveza operatora sistema od uticaja na priključenje, otklanjanje kvara, obustavu, isključenje i dr.

Uredbom o uslovima isporuke i snabdevanja električnom energijom („Službeni glasnik RS“ broj 63/2013), u članu 2. stavovi 1. i 2. propisana je obaveza operatora prenosnog odnosno distributivnog sistema da korisniku omogući isporuku, odnosno preuzimanje električne energije pod uslovima utvrđenim Zakonom o energetici, pod uslovima iz navedene uredbe i po pravilima o radu prenosnog odnosno distributivnog sistema i pravilima kojima se reguliše kvalitet isporuke električne energije.

Shodno navedenim odredbama citiranog Zakona i Uredbe koje nižestepeni sudovi nisu primenjivali, delatnost i dužnost tuženog kao operatora distributivnog sistema električne energije je da vrši održavanje i obezbedi ispravnost svih elektro-energetskih vodova, odnosno da krajnjim korisnicima obezbedi trajno, nesmetano i kvalitetno snabdevanje električnom energijom, a da otklanjanje kvarova, što je u njegovoj nadležnosti, izvrši blagovremeno i kvalitetno.

Kako je u predmetnoj parnici utvrđeno da je šteta koju je tužilac pretrpeo nastala usled prekida u snabdevanju električnom energijom i neblagovremenog otklanjanja kvara od strane nadležnih službi tuženog u cilju ponovne isporuke električne energije, to prema stanovištu Vrhovnog suda nesumnjivo postoji uzročno- posledična veza između štetne radnje (nečinjenja) tuženog i nastale štetne posledice, bez obzira šta je bio uzrok tog kvara. Nižestepeni sudovi nisu pravilno cenili odgovornost tuženog kao garantovanog snabdevača i operatera distributivnog sistema električne energije, koji je po zakonu odgovoran za pouzdanu, sigurnu i kvalitetnu isporuku električne energije i iz tog razloga su pogrešno zasnovali pobijanu odluku na procesnom pravilu o teretu dokazivanja, obrazlažući da tužilac, pored visine pretrpljene štete, nije dokazao ni osnov odgovornosti tuženog.

Sledom navedenog, prvostepeni sud će u ponovnom postupku pravilnom primenom materijalnog prava na koje mu je ukazano u ovoj odluci utvrditi obim i visinu štete i odlučiti o tužbenom zahtevu tužioca.

Kako odluka o troškova postupka zavisi od ishoda odluke o glavnoj stvari, to je i ona ukinuta.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je primenom odredbe člana 416. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke ovog rešenja.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković