Nižestepeni sudovi su o toj naknadi odlučivali na osnovu člana 53. Zakona o eksproprijaciji kojim je propisano da se u slučaju ustanovljenja službenosti naknada određuje po postupku za određivanje naknade propisanim tim Zakonom, u iznosu za koji je, usled ustanovljenja službenosti, smanjena tržišna vrednost zemljišta ili zgrada.

Prvostepeni sud je naknadu odredio u iznosu utvrđenom nalazom Republičkog zavoda za veštačenje iz Novog Sada od 05.11.2018. godine, sa dopunom od 23.11.2018. godine i usmenim obrazloženjem na ročištu od 19.11.2018. godine, u varijanti kojom je obračun izvršen primenom rezidualne metode – u visini razlike između rezidualne vrednosti zemljišta bez uspostavljanja trase dalekovoda (2.722.000 evra) i rezidualne vrednosti zemljišta opterećenog uspostavljanjem trase dalekovoda (1.876.000 evra), odnosno u iznosu od 845.900 evra ili 100.101.945,00 dinara.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepeno rešenje i odbio da odredi naknadu za uspostavljeno pravo službenosti (nepotpunu eksproprijaciju). Po stanovištu tog suda, zasnovanom na nalazu Centra za veštačenje i procene iz Novog Sada od 12.01.2017. godine, ustanovljenjem prava službenosti prelaza dalekovoda predlagač nije pretrpeo štetu jer mu zbog toga nije onemogućena gradnja u skladu sa planskom dokumentacijom (maksimalna zauzetost parcele objektima od 40%, odnosno 70% sa unutrašnjim saobraćajnicama i parkingom), niti postoji umanjenje tržišne vrednosti zemljišta za 15% zbog mogućeg nepovoljnog subjektivnog osećaja potencijalnog kupca (u iznosu od 34.368,30 evra, odnosno 4.253.072,13 dinara), zato što tužilac nije dokazao da je imao potencijalne kupce zemljišta, niti su veštaci dali egzaktne pokazatelje na osnovu kojih su utvrdili da je vrednost zemljišta umanjena za 15%.

Osnovano se revizijom predlagača ukazuje da u ovoj parnoj stvari drugostepeni sud nije mogao odbiti da odredi naknadu i da je zato pobijano drugostepeno rešenje doneto pogrešnom primenom člana 53. Zakona o eksproprijaciji, u vezi sa članom 1. tog Zakona kojim je propisano da se nepokretnosti mogu eksproprisati ili se svojina na njima može ograničiti samo u javnom interesu utvrđenom na osnovu zakona, uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne.

Ustanovljenje službenosti prelaza dalekovoda predstavlja ograničenje prava svojine predlagača na predmetnom zemljištu jer predlagač ne može u punom obimu vršiti ovlašćenja koja čine sadržinu prava svojine (član 3. stav 1. Zakna o osnovama svojinskopravnih odnosa) u zoni zaštitnog pojasa dalekovoda čija se širina određuje u zavisnosti od naponskog nivoa (član 218. Zakona o energetici).

Sledstveno tome, osnovan je pravni stav revidenta da ne postoji zakonska mogućnost da se vlasniku zemljišta u odnosu na koje je izvršena nepotpuna eksproprijacija, ne odredi naknada u visini za koju je umanjena njegova tržišna vrednost. Stim u vezi, predlagač opravdano ukazuje da je u svim veštačenjima, kako u upravnom postupku sporazumnog određivanja naknade, tako i u sudskom postupku, primenom različitih metodologija (tržišno-troškovni metod; troškovni metod na bazi urbanističkog potencijala; rezidualni metod; metod fer vrednosti) utvrđeno umanjenje vrednosti zemljišta u iznosima između kojih postoji znatna razlika, te da drugostepeni sud prilikom odlučivanja o žalbi protivnika predlagača nije uzeo u obzir, niti razmatrao i te nalaze veštaka.

Prihvatajući navode revidenta o pogrešnoj primeni materijalnog prava, revizijski sud nalazi da iz iznetih razloga činjenično stanje nije u potpunosti utvrđeno. Zbog toga je pobijano drugostepeno rešenje moralo biti ukinuto i predmet vraćen drugostepenom sudu na ponovno odlučivanje o žalbi protivnika predlagača.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će oceniti sve navode žalbe protivnika predlagača i imajući u vidu i naloge koje je davao prvostepenom sudu u odlukama kojima je ukidao ranije doneta rešenja nižestepenog suda, pravilnom primenom člana 53. Zakona o eksproprijaciji odlučiti o naknadi za nepotpunu eksproprijaciju, u visini za koju je, uspostavljanjem službenosti prelaza nadzemnih vodova, umanjena tržišna vrednost zemljišta – vrednost za koju se predmetno zemljište moglo prodati ili razmeniti na otvorenom i konkurentnom tržištu, pod normalnim okolnostima i dobrovoljno između zainteresovanih strana.

Ukinuta je i odluka o troškovima postupka jer je reč o sporednom potraživanju koje zavisi od odluke o glavnoj stvari.

Shodno izloženom, na osnovu člana 416. stav 2. ZPP, u vezi člana 30. stav 2. ZVP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić