Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11...55/14) i utvrdio da je revizija tužilje osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Opštinskog suda u Smederevu P 363/90 obavezana je Opština Smederevo (čiji je sledbenik ovde tuženi Grad Smederevo) da sada pok. BB, suprugu tužilje čiji je ona naslednik, isplati iznos od 53,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 27.09.1985. godine, pa do isplate. Kako tuženi nije postupio po naznačenoj pravnosnažnoj presudi rešenjem Opštinskog suda u Smederevu I 297/99 od 02.03.1999. godine određeno je izvršenje po predlogu poverioca sada pok. BB, a na osnovu naznačene presude. Međutim, dužnik Opština Smederevo je izjavila prigovor zbog čega je upućena na parnicu radi utvrđenja da je izvršenje po tom rešenju nedopušteno. Pravnosnažnom presudom Opštinskog suda u Smederevu P 1302/99 od 26.11.2001. godine odbijen je tužbeni zahtev Opštine Smederevo da je rešenje o izvršenju nedopušteno zbog čega je sada pok. BB tražio nastavak izvršnog postupka. U nastavku izvršnog postupka Odsek za prinudnu naplatu NB Srbije je sudu vratio rešenje o izvršenju zbog nepostojanja podataka pre uvođenja novog dinara u januaru 1994. godine, zbog čega je bilo naloženo sada pok. BB da uplati određeni iznos na ime veštačenja. Tokom prvostepenog postupka izveden je dokaz veštačenjem preko veštaka finansijske struke, ali je utvrđeno da je dosuđeni iznos po pravnosnažnoj presudi P 363/90 od 11.06.1992. godine obezvređen. Na dan 24.01.1994. godine naznačeni iznos od 53,00 dinara zajedno sa obračunatom kamatom je izneo 0,006 novih dinara, a kada se obračunala kamata na taj iznos od 24.01.1994. godine do dana veštačenja, dobio se iznos od 0,01 dinar. Pri takvoj situaciji prvostepeni sud je obavio dodatno veštačenje, a na okolnost utvrđivanja visine koju bi trebao da plati tuženi tužilji putem metodologije, tako što je utvrđena vrednost kombajna na dan veštačenja prema vrednosti predmetnog kombaja marke ''...'' – tržišna cena sa svim karakteristikama navedenim u pravnosnažnoj presudi P 363/90, pa je utvrđeno da toj vrednosti odgovara iznos od 678.000,00 dinara na dan presuđenja. Polazeći od člana 155. i člana 278. stav 2. Zakona o obligacionim odnosima, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje i obavezao tuženog na plaćanje iznosa od 678.000,00 dinara sa kamatom od dana presuđenja.

Drugostepeni sud nije prihvatio ovakvo stanovište prvostepenog suda, pa je prvostepenu presudu preinačio i odbio tužbeni zahtev tužilje kao neosnovan, a iz sledećih razloga. Po stanovištu drugostepenog suda, tuženi ne može biti obavezan da isplati tržišnu vrednost pokretne stvari kada nije prethodno utvrđeno da je sada pok. BB zaista i platio u postupku nadmetanja tržišnu cenu stvari u trenutku kupovine na nadmetanju. Suprotan stav bio bi u suprotnosti sa načelom jednakih davanja, tj. suprotan članu 15. ZOO. Osim toga, drugostepeni sud smatra da stvar nije plaćena po stvarnoj tržišnoj ceni već je ta cena postignuta u postupku nadmetanja, što nije realna cena.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, u toku nižestepenog postupka pravilno je utvrđeno činjenično stanje, ali je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo kada je preinačio prvostepenu presudu i tužbeni zahtev odbio kao neosnovan. Naime, očigledno da se u konkretnom slučaju radi o naknadi tzv. inflatorne štete na koju tužilja ima pravo shodno odredbi člana 278. stav 2. ZOO. Izvedenim dokazima je utvrđeno da se putem revalorizacije i obračuna kamate ne može utvrditi koliko bi izneo sada, ranije dosuđeni iznos od 53,00 dinara, po presudi P 363/90 od 11.06.1992. godine. Prvostepeni sud je pravilno primenio metodologiju obračuna iznosa štete tako što je visinu te štete utvrdio putem veštačenja prema cenama u momentu veštačenja odnosno presuđenja sa stanjem kombajna u momentu kada je isti kupljen od pravnog prethodnika tužilje u postupku javne licitacije. Ta metodologija je jedino i pravilna jer ista odražava pravu visinu štete koju bi tužilja mogla dobiti a sve u smislu realizacije naplate potraživanja po presudi P 363/90 od 11.06.1992. godine. Stoga je pravilan zaključak prvostepenog suda da tužilji pripada naznačeni iznos koji je tuženi dužan da isplati.

S obzirom na navedeno, drugostepena presuda je preinačena, odbijena žalba tuženog i potvrđena prvostepena presuda u skladu sa članom 416. stav 1. ZPP.

Odluka o troškovima revizijskog postupka doneta je u skladu sa čl. 153. i 165. ZPP, prema važećoj advokatskoj tarifi, a koji iznos je revizijom i opredeljen.

Predsednik veća sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić